Πρώτα είναι η είδηση: αυτός ο σχεδόν αυτούσιος τίτλος που έρχεται και μας μας βρίσκει μόνιμα απροετοίμαστους. Η είδηση για ένα ακόμα περιστατικό ενδοικογενειακής βίας στην Αθήνα, στην Θεσσαλονίκη, σε μια μεγάλη πόλη της Ελλάδας, σε ένα μικρό χωριό, κυριολεκτικά οπουδήποτε.

Μετά είναι αυτός ο κόμπος στο λαιμό: αυτό το «μα τι γίνεται;» που στη συνέχεια θα το διαδεχθεί το πιο καίριο «γιατί συμβαίνει;». Προφανώς τα εργαλεία υπάρχουν για να κατανοήσουμε το φαινόμενο. Όμως το ζήτημα είναι να το προλάβουμε και ακολουθούν όλες αυτές οι πληροφορίες για κάθε σχεδόν περιστατικό που συνηγορούν στο ότι θα μπορούσαμε να το είχαμε προλάβει. Τα red flags ήταν εκεί, τα θύματα είχαν επισημάνει το κίνδυνο, κανείς δεν τα άκουσε.

Και στο τέλος έρχονται τα συντριπτικά στοιχεία: Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, οι γυναίκες αποτελούν μακράν τα συνηθέστερα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, με μία στις τρεις παγκοσμίως να έχει υποστεί σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση τουλάχιστον μία φορά στην ζωή της. Πολύ συχνά, μάλιστα, το θύμα  διστάζει να καταφύγει σε βοήθεια και να απεμπλακεί από την επικίνδυνη σχέση στην οποία βρίσκεται.

Ειδικά στην Ελλάδα, η περίοδος της πανδημίας χαρακτηρίστηκε από την τρομακτική αύξηση κατά 110,2% στα θύματα σωματικής βίας το 2020 και 90,4% το 2021, σημειώνεται σε πανευρωπαϊκή έρευνα του Ευρωπαϊκού Δικτύου Δημοσιογραφίας Δεδομένων. Συγκεκριμένα, το 2020 είχαν καταγραφεί 3.609 θύματα σωματικής βίας, που έφτασαν τα 6.873 το 2021, ενώ στο ίδιο διάστημα τα θύματα ψυχολογικής βίας αυξήθηκαν από 2.906 σε 5.350 και τα θύματα σεξουαλικής βίας από 69 σε 141. Τα στοιχεία που έρχονται από το Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη είναι εξίσου συντριπτικά: το 2022 σχηματίστηκαν από την ΕΛ.ΑΣ 11.500 δικογραφίες για υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας, με θύματα κυρίως γυναίκες.

Πώς αλλάζει μια κατάσταση που έχει φτάσει στο απροχώρητο;

Το κρίσιμο σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η δημιουργία όχι μόνο ενός θεσμικού πλαισίου που θα προστατεύει απόλυτα τα θύματα και θα επιταχύνει τη διαδικασία απόδοσης δικαιοσύνης, αλλά, σε πρώτο στάδιο, και η δημιουργία ενός μηχανισμού προστασίας που θα διέπεται από εχεμύθεια, εμπιστοσύνη και θα χαρακτηρίζεται για την αποτελεσματικότητά του.  Ένα σημαντικό και δοκιμασμένο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η εφαρμογή «Bright Sky», την οποία φέρνει και στην Ελλάδα το Ίδρυμα Vodafone, με στόχο την ενημέρωση σχετικά με την έμφυλη και ενδοοικογενειακή βία, την παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης και καθοδήγησης για την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών.

«Bright Sky»: Η τεχνολογία στη υπηρεσία της κοινωνίας

Η εφαρμογή, διαθέσιμη σε Google Play και  App Store και στην ιστοσελίδα «Bright Sky», λειτουργεί υποστηρικτικά και προσφέρει, σε οποιαδήποτε γυναίκα μπορεί να βρίσκεται σε καθεστώς κακοποιητικού περιβάλλοντος, ολοκληρωμένες οδηγίες αντιμετώπισης περιστατικών κακοποίησης καθώς και πλήρη ενημέρωση για τις αρμόδιες δομές υποστήριξης. Και όλα αυτά σε τρεις γλώσσες, ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά. «Θεμελιώδης αρχή του Ιδρύματος Vodafone είναι ότι συνδεσιμότητα και τεχνολογία μπορούν να απαντήσουν στις μεγάλες κοινωνικές προκλήσεις της εποχής μας, εν προκειμένω στην ενδοοικογενειακή βία», τόνισε σε δηλώσεις της σχετικά με τη διάθεση του «Bright Sky» η Μαρία Σκάγκου, Αντιπρόεδρος ΔΣ  της Vodafone Ελλάδας και Πρέσβειρα του Ιδρύματος Vodafone. Από την πλευρά του, ο Χάρης Μπρουμίδης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Vodafone Ελλάδας, εξέφρασε την πεποίθησή του ότι «το “Bright Sky” θα υποστηρίξει οποιονδήποτε μπορεί να έχει εγκλωβιστεί σε ένα περιβάλλον κακοποίησης και επαναλαμβάνουμε τη δέσμευσή μας να διαθέτουμε τις τεχνολογίες μας για την αντιμετώπιση κάθε μορφής έμφυλης βίας».

Πώς λειτουργεί;

Η εφαρμογή «Bright Sky» είναι πλήρως κρυπτογραφημένη, διασφαλίζοντας έτσι την ασφάλεια την επικοινωνίας και την προστασία των δεδομένων. Μέσω ενός  στοχευμένου ερωτηματολογίου εκτίμησης κινδύνου, οι χρήστες εκπαιδεύονται προκειμένου να διακρίνουν τα είδη κακοποιητικής συμπεριφοράς: από τη σεξουαλική κακοποίηση, την ψυχολογική ή οικονομική εκμετάλλευση έως την διαδικτυακή παρενόχληση και παρακολούθηση.

Στη συνέχεια και με τη βοήθεια του συμβουλευτικού περιεχομένου της εφαρμογής αξιολογούν τον κίνδυνο στον οποίο βρίσκονται, είτε οι ίδιοι είτε οικεία τους πρόσωπα και λαμβάνουν αποφάσεις για τον τρόπο διαχείρισής του. Για το λόγο αυτό, η  εφαρμογή περιλαμβάνει ένα πλήρη τηλεφωνικό κατάλογο με όλες τις υπηρεσίες υποστήριξης στην Ελλάδα καθώς και έναν οδηγό με αναλυτικά βήματα για την εγκατάλειψη του κακοποιητικού περιβάλλοντος.

Επιπλέον, παρέχει την δυνατότητα αποθήκευσης τόσο σημειώσεων όσο και άλλων αποδεικτικών στοιχείων που μπορούν να δοθούν αυτούσια στις αστυνομικές αρχές. Τέλος και σε περιπτώσεις άμεσης ανάγκης,  ενσωματωμένο βρίσκεται κουμπί ταχείας τηλεφωνικής κλήσης στην Αστυνομία.

Απόλυτα προσαρμοσμένο στην ελληνική πραγματικότητα

Το Ίδρυμα Vodafone αξιοποίησε την εμπειρία και την τεχνογνωσία από τη χρήση της εφαρμογής σε άλλες 10 χώρες και την προσάρμοσε στα ελληνικά δεδομένα με τη συνεργασία του ΚΜΟΠ – Κέντρο Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας, έναν από τους παλαιότερους Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς με μακρά εμπειρία στον τομέα της ψυχικής υγείας και στην υποστήριξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. «Πρόκειται για ένα εργαλείο εκτίμησης του κινδύνου, το οποίο είναι απόλυτα προσαρμοσμένο στην ελληνική πραγματικότητα και πλέον διαθέσιμο με το πάτημα ενός κουμπιού σε οποιαδήποτε γυναίκα μπορεί να βιώνει κακοποίηση» σχολίασε για το «Bright Sky», η Βασιλική Αρτινοπούλου, Επιστημονική υπεύθυνη της εφαρμογής, Καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών και διεθνής εμπειρογνώμων σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η εφαρμογή «Bright Sky» μπορεί να εγκατασταθεί σε οποιοδήποτε smartphone, ενώ το περιεχόμενό της είναι εξ ολοκλήρου διαθέσιμο και στην ιστοσελίδα www.bright-sky.org στην ελληνική, την αγγλική και τη γαλλική γλώσσα. Συγκεκριμένα, η πρόσβαση στην εφαρμογή και την αντίστοιχη ιστοσελίδα «Bright Sky» πραγματοποιείται μέσω των ακόλουθων συνδέσμων:

Ιστοσελίδα: https://gr.bright-sky.org/el/home/

Εφαρμογή για λογισμικά Android

Εφαρμογή για λογισμικά iOS

αλλά και σακνάροντας τα παρακάτω QR codes.

Για Android

Για iOS