Το τι συναισθήματα ξυπνάει το να μαθαίνεις πως κυκλοφόρησε καινούριο υλικό ένας αγαπημένος σου συγγραφέας το καταλαβαίνουν απόλυτα μόνο οι πραγματικοί βιβλιοφάγοι. Η προσμονή για το τι δημιούργησε, η αγάπη που γεννάει ένας τρόπος (γραφής) που εξιτάρει. Ο Ισίδωρος Ζουργός ανήκει στην κατηγορία των Ελλήνων μυθιστοριογράφων που έχουν πιστό, φανατικό κοινό – όπως και η Ιωάννα Μπουραζόπουλου για την οποία τα λέγαμε τις προάλλες.
Γράφει ο Γιώργος Καραχάλιος
Το οποίο (κοινό) νιώθει ακριβώς όσα περιγράψαμε όποτε ακούει να συνδυάζονται τα «νέο βιβλίο» και «Ζουργός». Είμαστε σε αυτήν την (ευλογημένη) φάση χρονικά. Το «Παλιές και νέες χώρες» έχει ξεκινήσει εδώ και λίγο καιρό το ταξίδι του στα βιβλιοπωλεία. Αποτελώντας ακόμα ένα έξοχο δείγμα αυτής της απαράμιλλής γοητείας του, του πόσο μοναδικά ενώνει ενδελεχή έρευνα με γλωσσολογικό πλούτο.
Να λοιπόν, φρονούμε, μια ιδανική αφορμή για να επιχειρήσουμε να κάνουμε ένα best of των προηγούμενων βιβλίων του 60χρονου βορειοελλαδίτη συγγραφέα. Όπως είναι λογικό, πρόκειται για μια υποκειμενική επιλογή. Αλλά αυτό, οι όποιες λίστες, το έχουν ως στοιχείο θαρρείς εξ ορισμού…
Ισίδωρος Ζουργός: Τα 3 καλύτερα βιβλία του
Στη σκιά της πεταλούδας (2005)
Ο υπότιτλος του βιβλίου «Μυθιστόρημα για έναν αιώνα» δείχνει με τη μία πως έχουμε να κάνουμε με κάτι το εξαιρετικά φιλόδοξο. Συνολικά, πρόκειται για μια άσκηση γλωσσικής ισορροπίας που ο τότε πρωτοεμφανιζόμενος Ισίδωρος Ζουργός χειρίζεται με μαεστρία. Δείχνοντάς μας το χάρισμά του να ενώνει μαγικά τις λέξεις, να βρίσκει τις κατάλληλες και τις πιο εμπνευσμένες ανά περίσταση.
Ένας άντρας και μία γυναίκα εγκλωβίζονται στο ασανσέρ ενός κτηρίου παραμονές Δεκαπενταύγουστου. Αποκλεισμένοι για τρεις ημέρες διηγούνται ο καθένας τους τη γενεαλογική του ιστορία.
Είναι το πρώτο σαφές δείγμα του ταλέντου του Ζουργού να γυρίζει στο παρελθόν και να το ζωντανεύει μέσα από τις λέξεις, μέσα από τη δική του εντελώς ξεχωριστή ματιά.
Σκηνές από το βίο του Ματίας Αλμοσίνο (2014)
Ίσως το βιβλίο του Ζουργού που συνοψίζει περισσότερο από κάθε άλλο την ικανότητα που έχει να παρουσιάζει ολοκληρωμένες ιστορίες. Οι λέξεις δένουν με μια ζηλευτή αρμονία, ο λόγος είναι γενναίος και χειμαρρώδης.
Κι όλα αυτά ενώ μας εξιστορείται το ταξίδι, στο χώρο και στο χρόνο, ενός εξαιρετικά προικισμένου ανθρώπου, γιατρού και στοχαστή στην Ευρώπη της Αναγέννησης, στην Ελλάδα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Όσο γυρίζεις τα φύλλα, τόσο περισσότερο δένεσαι με τον ήρωα, τόσο περισσότερο τον αισθάνεσαι δικό σου άνθρωπο. Μην σας τρομάζουν οι 774 σελίδες. Ρέουν σαν νεράκι. Αριστούργημα.
Αηδονόπιτα (2008)
Η ιστορία της επανάστασης του 1821, μέσα από τα μάτια ενός Αμερικανού φιλέλληνα, που ήρθε για να πολεμήσει στο πλευρό των Ελλήνων. Η γλώσσα, η εμφανώς άοκνη έρευνα που έχει σημαδέψει κάθε σελίδα, οι περιγραφές, η αναπαράσταση της εποχής, το συναίσθημα που πηγάζει αυθόρμητα και σε βάθος, όλα είναι στην εντέλεια. Είναι λογοτεχνία, τέχνη του λόγου, από την αρχή ως το τέλος.
Όταν τελειώσεις το βιβλίο, δεν θες να το κλείσεις. Εύχεσαι να μπορούσες να το αρχίσεις πάλι. Ένα συγκλονιστικό ανάγνωσμα, ένα μάθημα ιστορίας μέσα από τη λυτρωτική δύναμη της μυθοπλασίας. Και μια φευγαλέα αναγωγή στο «σήμερα», ο τρόπος είναι «εκεί». Από τα βιβλία που θα ήταν ευχής έργον αν κάποια στιγμή έμπαιναν στα σχολεία μας, διδακτική ύλη, θησαυρός. Παρεμπιπτόντως και διόλου τυχαία, ο Ισίδωρος Ζουργός είναι δάσκαλος στο επάγγελμα…
