Λαβύρινθοί, μεταξοτυπίες και πολιτικά φωτοκολάζ, γλυπτά και ρέπλικες από μεκανό, διεθνή καλλιτεχνικά ρεύματα που εναντιώνονται σε μια εποχή ανθρωπιστικής κρίσης, στην εξέλιξη της οποίας βασικό διακύβευμα δεν είναι μόνο η προάσπιση των γυναικείων δικαιωμάτων, αλλά η ανάδειξη ζητημάτων που αφορούν το περιβάλλον που κατακρεουργείται, τις μειονότητες που δοκιμάζονται διαρκώς, το ζωικό βασίλειο που απειλείται από την ανθρώπινη παρεμβατικότητα.

Το σχέδιο της καλλιτεχνικής διευθύντριας του Μουσείου, Κατερίνας Γρέγου και της ομάδας της, στοχεύει στην υπενθύμιση ότι η υποτιμημένη θέση της γυναίκας στην κοινωνία και την πολιτική αποτυπωνόταν διαχρονικά, γεγονός που εξελεγκτικά αλλάζει, η υποεκπροσώπηση όμως, διαπιστώνεται και στην τέχνη.

Η εικαστική δύναμη άλλωστε στην διαμόρφωση συνειδήσεων, γκρεμίζοντας στεγανά, πάντα θα αποτελεί όπλο αναμόρφωσης στερεοτυπικών αντιλήψεων και μάλιστα σε μια εποχή που γίνεται, πλέον, λόγος για την ευρύτερη ανάγκη προάσπισης των δικαιωμάτων των θηλυκοτήτων σε ιστορικό και τεχνικό πλαίσιο.

Από τον Δεκέμβριο του 2023 λοιπόν, έως το φθινόπωρο του 2024, το ΕΜΣΤ – ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ παρουσιάζει σε τρία μέρη έναν κύκλο εκθέσεων αποκλειστικά αφιερωμένων στο καλλιτεχνικό έργο γυναικών ή καλλιτεχνών που αυτοπροσδιορίζονται ως θηλυκότητες, υπό τον ευρύτερο τίτλο «Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο;» εμπνευσμένο από το έργο της Yael Bartana.

Στόχος της έκθεσης, να επιχειρήσει να βρει απαντήσεις στο… προβοκατόρικο, υποθετικό ερώτημα, που αποτελεί και τον ευρύτερο τίτλο του προγράμματος: Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο; Θα ήταν καλύτερα; Θα σήμαινε αυτό το τέλος των πολιτικών και ένοπλων συγκρούσεων; Θα ήταν μια ανάσα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δικαιοσύνη; Ή μήπως θα γινόμασταν μάρτυρες των ίδιων ανθρώπινων ελαττωμάτων, της διαφθοράς και της κατάχρησης εξουσίας;

Ελληνικής καταγωγής καλλιτέχνιδες που γαλουχήθηκαν στο εξωτερικό αλλά και Έλληνες καλλιτέχνες που εναντιώθηκαν σε τετριμμένες πεποιθήσεις της προηγούμενης εποχής, χρησιμοποιώντας ακόμα και το ίδιο το σώμα ως μέσο προβολής όσων επιδίωκαν να αναδείξουν, «φιλοξενούνται» μέσω των δημιουργιών τους στους σύγχρονους εκθεσιακούς χώρους της οδού Καλλιρόης, στην Αθήνα.

49 έργα από 25 καλλιτέχνιδες διαφορετικών γενεών, δέκα εκ των οποίων, Ελληνίδες. Οι 12 από αυτές προέρχονται από τη Δωρεά της Συλλογής Δ. Δασκαλόπουλου και οι 13 από την υπάρχουσα συλλογή του ΕΜΣΤ, ενώ επτά από τα έργα είναι νέα αποκτήματα του Μουσείου.

Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται οι παρακάτω εκθέσεις:

  • «ΓΥΝΑΙΚΕΣ, μαζί»: Ομαδική έκθεση με έργα από τη συλλογή του ΕΜΣΤ. Από 14/12/2023 Χώρος έκθεσης: 3. Επιμέλεια: Κατερίνα Γρέγου, Ελένη Κούκου.
  • «ΧΡΟΝΟΣ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΟΥ», Λήδα Παπακωνσταντίνου». Αναδρομική. 14.12.2023-21.04.2024. Χώρος έκθεσης: -1. Επιμέλεια: Τίνα Πανδή.
  • «Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ ΓΙΑ ΟΣΟ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΓΙΝΕΤΑΙ», Χρύσα Ρωμανού. 14.12.2023-27.10.2024. Χώρος έκθεσης: 4. Επιμέλεια: Ελένη Κούκου – Δημήτρης Τσουμπλέκας.
  • «D POSSESSIONS», Δανάη Ανεσιάδου. 14.12.2023-27.10.2024. Χώρος έκθεσης: 4. Επιμέλεια: Ιόλη Τζανετάκη.
  • ALEXIS BLAKE. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Πρεμιέρα: Τρίτη 12.12.2023, στις 11.00 Παρασκευή 15.12.2023, στις 14.00 Σάββατο 16.12.2023, στις 14.00 Κυριακή 17.12.2023, στις 14.00. Διάρκεια 30’. Eπιμέλεια: Άννα Μυκονιάτη.
  • Alexis Blake, Allegory of the Painted Woman, 2012-2015, Rijksmuseum, Amsterdam, NL, 2015. Φωτογραφία: Ran Biran

Κοινός παρονομαστής των διαφορετικών μεταξύ τους θεματικών που ποικίλουν, η ταυτότητα φύλου, το σώμα και τη σεξουαλικότητά του, η οικογενειακή ζωή και η εργασία, αλλά και ευρύτερα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα που άπτονται της ιστορικής μνήμης, αποτυπώνοντας τον τρόπο που άλλοτε εθιμικά στοιχεία της εκάστοτε εποχής, άλλοτε το μιντιακό τοπίου του σύγχρονου δυτικού κόσμου κι άλλοτε οι τοξικές πρακτικές που εφαρμόζονται διεθνώς, συνηγορούν στην καταπίεση.