Στοά Εμπόρων, Βουλής 8-10, Σύνταγμα. Στα σπλάχνα του μεσοπολεμικού Μεγάρου του Ταμείου Εμπόρων. Έχετε περάσει πάμπολλες φορές από δίπλα, σπάνια όμως γυρίσατε το κεφάλι για να της ρίξετε μια ματιά. Το σίγουρο είναι πως στο εξής δεν θα την αντιμετωπίζετε με αδιαφορία. Η παραμελημένη, μουντή και ανενεργή για χρόνια στοά, έχει μετατραπεί εδώ και μερικές ημέρες σε μια ιδιότυπη αθηναϊκή Time Square, με κυρίαρχο το ρετρό στοιχείο.
Φωτεινές διαφημιστικές πινακίδες μιας πρότερης Αθήνας, στοιβαγμένες η μία δίπλα στην άλλη, συνθέτουν πια ένα ψηφιδωτό από νέον και χρώματα, δίνοντας ζωή και χαρακτήρα στην εικοσάμετρη στοά. Την πραγματοποίηση αυτού του νέου αθηναϊκού ορόσημου, ανέλαβε να φέρει εις πέρας η ομάδα εικαστικού φωτισμού Beforelight. Είναι η ίδια που -πριν από ενάμιση περίπου χρόνο- είχε διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο και στη δημιουργία μίας ακόμη εξαιρετικής παρέμβασης εξωραϊσμού του παρασκηνιακού αστικού τοπίου. Στην πραγματοποίηση της ομορφιάς που κάτοικοι και περαστικοί απολάμβαναν για έναν ολόκληρο χρόνο στην οδό Πιττάκη (βλέπε βίντεο που ακολουθεί)
Η εγκατάσταση, λοιπόν, που ανανέωσε τη Στοά Εμπόρων, έχει το όνομα «ΑθήΝεον» και αποτελεί μία ακόμη μεγάλης κλίμακας παρέμβαση στο δημόσιο χώρο της πόλης με τη βοήθεια και τη συμμετοχή των πολιτών της Αθήνας.
Η ιδέα προέκυψε μέσα από την παρατήρηση πολλών σβηστών επιγραφών στις προσόψεις κλειστών καταστημάτων. Αυτά τα ίχνη εμπορικής δραστηριότητας σε συνδυασμό με την παραμελημένη πλέον σήμερα τέχνη της φωτεινής επιγραφής, αλλά και την ερήμωση παλαιών εμπορικών στοών, οδήγησε την ομάδα Beforelight στην ανάγκη να διασώσει κάποια χαρακτηριστικά δείγματα επιγραφών και να τα επαναχρησιμοποιήσει στο εσωτερικό της Στοάς Εμπόρων.
Το πριν
Και το μετά
Μέσα από ανοιχτό κάλεσμα και επικοινωνία με τους ιδιοκτήτες των κλειστών εμπορικών καταστημάτων της Αθήνας, συλλέχθηκαν παλιές φωτεινές επιγραφές κάθε είδους (νέον, μεμονωμένα φωτεινά γράμματα, ξύλινα ή μεταλλικά κουτιά με πλεξιγκλάς, κ.α.), από διάφορες γειτονιές της Αθήνας επισκευάστηκαν μέσα από ένα συμμετοχικό εργαστήριο με εθελοντές και τοποθετήθηκαν στην οροφή της Στοάς Εμπόρων, δημιουργώντας μια φωτεινή οροφή από «ταμπέλες».
Η φωτιστική εγκατάσταση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της δράσης “Ίχνη Εμπορίου” (Traces of Commerce) και εντάσσεται στο πρόγραμμα « Έργο Αθήνα» του Δήμου Αθηναίων, με στόχο της αναβίωση της Στοάς Εμπόρων. Στο ίδιο πλαίσιο, καλλιτεχνικές ομάδες της Αθήνας έχουν «καταλάβει» τα άδεια καταστήματα της Στοάς και τα έχουν μετατρέψει σε εργαστήρια παραγωγής νέων δραστηριοτήτων και εικαστικών ιδεών.
Γράφει η Ειρήνη Στείρου (μέλος της ομάδας Beforelight)
«Κέντρο, Κουκάκι, Εξάρχεια, Κυψέλη, Παγκράτι… Όπου κι αν βρίσκεσαι στην Αθήνα, κοιτώντας ψηλά θα δεις το “κουφάρι” μιας παλιάς φωτεινής επιγραφής. Κάποιες είχαν να ανάψουν χρόνια πολλά, όπως εκείνη η ξύλινη επιγραφή «Ραδιο Ηλεκτρικά» της δεκαετίας του ’60, σβηστή πάνω από 6-7 χρόνια γιατί ο ιδιοκτήτης της είχε πάρει σύνταξη. Κάποιες άλλες, θύματα της πρόσφατης κρίσης που ερήμωσε πολλά μαγαζιά.
Αρχές Απρίλη ξεκίνησαν οι πρώτες εξορμήσεις για τον εντοπισμό επιγραφών σε διάφορες γειτονιές της Αθήνας. Φωτογραφία, τηλέφωνο, αναζήτηση του ιδιοκτήτη και έπειτα η αποκαθήλωση και μεταφορά τους στο υπόγειο της Στοάς Εμπόρων, εκεί όπου στήθηκε το εργαστήρι για το καθάρισμα και την επισκευή τους.
Κάθε επιγραφή έχει τη δική της προσωπικότητα: Από τα επιδειξιομανή “Φωτοαντίγραφα” με τα 50 γλομπάκια που αναβοσβήνουν εναλλάξ, μέχρι τα σπάνια “Kalkhoff Ποδήλατα Δυτικής Γερμανίας” και τα κλασικά “Τσιγάρα, Ψιλικά, Χαρτικά” κάθε γειτονιάς. Κάθε μία έχει τη δική της ιστορία και τον ιδιαίτερο γραφιστικό της χαρακτήρα.
Οι ταμπέλες πλέον ξεκινούν μια νέα ζωή στη Στοά Εμπόρων, στο ιστορικό εμπορικό Κέντρο της Αθήνας. Και μοιάζει σαν να ήταν εκεί για πάντα…»