Η Κριστιάνια (Freetown Christiania) είναι μια αυτοοργανωμένη κοινότητα στο κέντρο της Κοπεγχάγης, μια εντυπωσιακή περιοχή τόσο από άποψη φυσικής ομορφιάς, όσο και για τον τρόπο με τον οποίο οι κάτοικοι έχουν μάθει να ζουν μέσα σε αυτήν. “Αυτοοργάνωση” και “αλληλεγγύη” είναι οι δύο λέξεις-κλειδιά στην κοινότητα αυτή των 850 περίπου μόνιμων κατοίκων, η οποία έχει καταφέρει να συνυπάρχει με τη διαφορετικότητά της με το σύγχρονο σκανδιναβικό κράτος. Δημιουργήθηκε το 1971 όταν μία ομάδα ανθρώπων κατέλαβε μια μεγάλη έκταση στην περιοχή Κριστιανσχάβν (Christianshavn) η οποία άνηκε στον στρατό και μέχρι τότε δεν ήταν προορισμένη για συγκεκριμένη χρήση. Οι πρώτοι κάτοικοι ήλπιζαν να βρουν ένα μέρος να μεγαλώσουν τα παιδιά τους κάπως διαφορετικά, μακριά από την βοή της πρωτεύουσας Κοπεγχάγης.
Δεν θα μπορούσαν να βρούν πιο ειδυλλιακό μέρος για να το πετύχουν. Η ελεύθερη αυτή πολιτεία βρίσκεται σε μια περιοχή γεμάτη πράσινο, χαμηλά χομπιτόσπιτα γεμάτα χρώματα και ένα πανέμορφο κανάλι (Stadsgraven) που φιλοξενεί από κύκνους και διάφορα εντυπωσιακά πουλιά, μέχρι μποέμ σπίτια-βάρκες αραγμένα στις όχθες του. Όλα αυτά, 3-4 μόνο χιλιόμετρα μακριά από το δημαρχείο και το κέντρο της Κοπεγχάγης.
Η Κριστιάνια δεν θεωρείται… Δανία όσο και αν το κράτος και η βασίλισσα διαφωνούν. Μάλιστα μια πινακίδα στην είσοδο της κοινότητας σε προειδοποιεί ότι φεύγεις από την Κοπεγχάγη και την Ευρωπαϊκή Ένωση και εισέρχεσαι σε μια αυτόνομη γειτονιά.
Η αστυνομία, για παράδειγμα, έχει πρόσβαση μόνο μετά απο εισαγγελική παρέμβαση αν συντρέξει κάποιος ιδιαίτερος λόγος. Τα αυτοκίνητα απαγορεύονται ρητά αν και δεν χρειάζονται καθώς την περιοχή τη γυρνάς άνετα με τα πόδια ή με το ποδήλατο.
Φτάσαμε στο σταθμό των τρένων της Κοπεγχάγης στις 12 το μεσημέρι. Μετά από την απαραίτητη μπύρα στην Toldbog Bodega, την αυτοαποκαλούμενη και ως “Η Τρίτη Καλύτερη Παμπ της Κοπεγχάγης” και ένα βρώμικο, αμφιβόλου ποιότητος χοτ ντογκ από την καντίνα ακριβώς απ’ έξω, ήμασταν πλέον έτοιμοι. Με 3 ποδήλατα και με ένα χάρτη στο χέρι ξεκινήσαμε για το καθιερωμένο τουρ στα αξιοθέατα της πόλης.
Μετά από αρκετές βόλτες και τρία παρολίγον τροχαία με το ποδήλατο, αποφασίσαμε να κατευθυνθούμε προς την Κριστιάνια. Αφού χαθήκαμε (πάλι) για κάμποση ώρα στους πανομοιότυπους δρόμους της Κοπεγχάγης αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε τον πατροπαράδοτο τρόπο. Ρωτώντας πάνε στην Κριστιάνια. Σταθήκαμε τυχεροί καθώς το πρώτο άτομο που ρωτήσαμε –μια 22χρονη Δανή φοιτήτρια- πήγαινε προς τα εκεί για τα εβδομαδιαία της ψώνια. Όχι για φαΐ ή ρούχα αλλά για χασίς, καθώς η Κριστιάνια είναι διαδεδομένη για το ανοιχτό εμπόριο κάνναβης το οποίο απαγορεύεται στην υπόλοιπη χώρα. Τα σκληρά ναρκωτικά απαγορεύονται αυστηρά και στην Κριστιάνια, με τους κατοίκους να κρατάνε αυστηρή στάση σε αυτό το θέμα.
Η συζήτηση για το θέμα αυτό κρατάει δεκαετίες στη Δανία καθώς πολλοί (συμπεριλαμβανομένων και των αρχών φυσικά) είναι αυτοί που εναντιώνονται στο εμπόριο κάνναβης στην περιοχή. “Θεωρούν την κάνναβη σαν το πρώτο βήμα προς την εφιαλτική εξάρτηση των σκληρών ναρκωτικών και ένα αρνητικό παράγοντα για τον ‘υγιή’ όπως τον αποκαλούν τουρισμό.”
Το κράτος πολλές φορές έχει προσπαθήσει να επιβληθεί, με διάφορα μέσα -αλλά χωρίς αποτέλεσμα- στην περιοχή. Υπάρχουν βέβαια κι εκείνοι που θεωρούν ότι η Κριστιάνια κατά κάποιο τρόπο είναι υπό τον έλεγχο του κράτους ή τελεί έστω υπό την ανοχή του, με σκοπό τα έμμεσα κέρδη από τον ναρκοτουρισμό. Όπως και να έχεοι, η Κριστιάνια αποτελεί πόλο έλξης μεγάλου όγκου τουριστών όχι μόνο για την διαφορετικότητά της σαν πόλη αλλά γι’αυτήν ακριβώς την ελεύθερη διακίνηση κάνναβης. Ο ναρκοτουρισμός δεν είναι ένα καινούργιο φαινόμενο καθώς απασχολεί πολλές χώρες στις οποίες γίνεται μαζική -και συγκεντρωμένη σε συγκεκριμένες περιοχές- διακίνηση. Για καιρό υπήρχε κόντρα συμμοριών για τον έλεγχο της διακίνησης του εμπορίου κάνναβης στην Κριστιάνια με αποκορύφωμα το θάνατο ενός 26χρονου και τον τραυματισμό άλλων τριών σε ένοπλη διαμάχη το 2005.
Μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να βγαίνει πολιτικά μια άκρη με το θέμα, οπότε η διακίνηση γίνεται εν μέρει ελεύθερα και ταυτόχρονα παράνομα. Μέσα στην Κριστιάνια πωλείται χωρίς πρόβλημα στη λεγόμενη και ως PusherStreet ή αλλιώς GreenLightDistrict αλλά η κατοχή και το εμπόριο απαγορεύονται στην υπόλοιπη Κοπεγχάγη, κυριολεκτικά ένα δρόμο παρακάτω. Οι dealers έχουν συνεχώς κρυμμένα τα χαρακτηριστικά των προσώπων τους με fullface, κασκόλ, κουκούλες και γυαλιά ηλίου και οι φωτογραφίες απαγορεύονται αυστηρότατα, όπως άλλωστε επισημαίνουν και οι πολλές ταμπέλες στην περιοχή που είναι μαζεμένοι οι αυτοσχέδιοι πάγκοι όπου γίνεται το εμπόριο.
Εμάς μάλιστα μας “τσαμπουκάλεψαν” δύο διαφορετικές παρέες εμπόρων για τις φωτογραφικές καθώς περνάγαμε από το σημείο (αν και δεν φωτογραφίζαμε εκείνη τη στιγμή) αναγκάζοντας μας ουσιαστικά να τοποθετήσουμε τα καπάκια στις κάμερες που κρεμόντουσαν στο λαιμό μας. Το περιστατικό έγινε κάπως άκομψα και μας χάλασε λίγο τη διάθεση αλλά αυτό δεν κράτησε πολύ καθώς όταν απομακρυνθήκαμε από το συγκεκριμένο σημείο η ομορφιά της υπόλοιπης περιοχής μας μάγεψε. Χαμένοι μέσα στα στενά μονοπάτια, ανάμεσα από τα μικρά χρωματιστά σπίτια, όπου κι αν έστριβες (όχι έτσι ρε, εκεί το μυαλό σας) έβλεπες πανέμορφες εικόνες.
Κάτι τα παλικάρια στην άκρη του δρόμου που έπαιζαν μπλουζιές, τα υπέροχα γκραφίτι και οι ζωγραφιές που κάλυπταν σχεδόν κάθε σπιθαμή τοίχου, η απουσία αυτοκινήτων και το μπόλικο πράσινο, οι νέες παρέες που έδιναν ακόμη περισσότερη ζωντάνια στην περιοχή και οι οικογένειες με τα παιδιά, τα σκυλιά και τα γατιά που έκαναν τη βόλτα τους, έδιναν μια διαφορετική εικόνα από αυτή που συναντήσαμε λίγο πριν στο μέρος που «έσπρωχναν» χασίς.
Kαλό είναι να ξέρεις για την Κριστιάνια
Οι κάτοικοι έχουν δικούς τους κανόνες που απαγορεύουν στην περιοχή τα αυτοκίνητα, τα σκληρά ναρκωτικά, οποιαδήποτε μορφής βία, όπλα, μαχαίρια και τα συναφή. Αρχικός στόχος των κατοίκων τηw Κριστιιάνια ήταν να δημιουργηθεί μια περιοχή όπου ανθεί ο πολιτισμός, η ελευθερία της έκφρασης και της διαφορετικότητας και φυσικά η ισότητα. Από την αρχή δημιουργήθηκε το αυτόνομο στέκι Gay House (Bøssehuset) το οποίο στηρίζει τη ΛΟΑΤ κοινότητα. Εκεί διοργανώνονται και διάφορα καλλιτεχνικά δρώμενα, όπως μαθήματα φωτογραφίας, χορού, μουσικής κλπ. Η Κριστιάνια έχει και τη δική της θεατρική ομάδα με εμφανίσεις σε διάφορες πόλεις της Δανίας αλλά και τη Σουηδία. Επιπλέον, υπάρχει μέρος ανταλλαγής ρούχων όπου δίνεις όσα ρούχα δεν χρειάζεσαι και διαλέγεις και παίρνεις από τα ρούχα που έχουν αφήσει οι προηγούμενοι.
Christiania Dollar
Ναι καλά κατάλαβες. Οι τύποι εκτός από την κορώνα Δανίας έχουν και το δικό τους νόμισμα, το δολάριο της Κριστιάνια, το οποίο δεν θα το βρεις προφανώς να συναλλάσεται στο χρηματιστήριο της γειτονιάς σου. Αν είσαι κάτοικος Κριστιάνια βοηθάς στην καθαριότητα της περιοχής στο ποσοστό που σου αναλογεί. Άμα βοηθήσεις κάπου έξτρα παίρνεις δολάρια Κριστιάνια τα οποία τα χρησιμοποιείς μόνο στα μαγαζιά της περιοχής, π.χ. για φαΐ ή για ποτό.
Αυτή είναι λοιπόν η Κριστιάνια. Μια διαφορετική περιοχή, με τα καλά και τα κακά της, που φιλοξενεί ανθρώπους που έχουν διαλέξει να ζουν αλλιώς, με άξονα την αυτοοργάνωση και την αλληλεγγύη. Αν σε βγάλει ο δρόμος σου στην Κοπεγχάγη, αξίζει να περάσεις μια βόλτα και από εκεί.
