Είχε φροντίσει για όλα το άψογο marketing. Η φύση και μόνο του project, η κινηματογραφική μεταφορά του πιο δημοφιλούς παιχνιδιού, ενός ολόκληρου brand για την ακρίβεια, ήταν ικανή συνθήκη για να μεγεθύνει την προσμονή του κοινού, αλλά τους τελευταίους μήνες, όταν και στροβιλιστήκαμε στη δίνη του barbiecore, ξοδεύτηκε τόσο πολύ ροζ και χιούμορ ώστε να βρούμε το δρόμο προς τις κινηματογραφικές αίθουσες. Τα blockbuster πρέπει να κόβουν και εισιτήρια και αυτό θα το κάνουν μόνο αν πηγαίνουν οι θεατές στις αίθουσες. Η Barbie αυτό το στοίχημα φαίνεται ότι το έχει κερδίσει.

Ένα στοίχημα φυσικά και για τη Γκρέτα Γκέργουιγκ, η οποία πρώτη φορά δοκιμάζεται σκηνοθετικά σε τέτοια πίστα. Στο σενάριο είχε και τη συνδρομή του συζύγου της, του Νόα Μπάουμπακ. Θα μπορούσαμε να φανταστούμε τους δυο τους να μπαίνουν στο αυτοκίνητο της Barbie και να φτάνουν στις πύλες της Barbieland έτοιμοι να στήσουν αφηγηματικά την ενηλικίωση της πιο αγαπημένης κούκλας στον κόσμο, να διηγηθούν τι ήταν, τι είναι και τι (μάλλον) θα είναι η Barbie. Στις αποσκευές τους θα υπήρχε ο σαρκασμός, η meta αισθητική, η πολυπλοκότητα των έμφυλων ρόλων, το γλυκόπικρο χιούμορ, οι περίπλοκες δυναμικές και οι αντιφάσεις των ανθρώπινων σχέσεων. Και οι δύο τα έχουν αναδείξει στις έως τώρα δουλειές τους.

Η στερεοτυπική Barbie

Στην Barbie όλο αυτό περνούσε μέσα από μια σειρά στερεοτύπων: για το ρόλο της γυναίκας, την ταυτότητα της, την εμφάνισή της, τη θέση της στην κοινωνία. Όχι τυχαία, επέλεξαν για πρωταγωνίστρια την στερεοτυπική Barbie (δίνοντας το ρόλο στη μοναδική ηθοποιό αυτή τη στιγμή που έχει τόσο αψεγάδιαστη barbie ομορφιά, τη Μάργκοτ Ρόμπι). Αυτή η Barbie που ξεκίνησε τα πάντα, επιβάλλοντας νόρμες στους σωματότυπους, εδραιώνοντας μια κυρίαρχη εικόνα θηλυκότητας σε συσκευασία κουτιού, είναι αυτή που πρώτη σκέφτεται το θάνατο, που πιάνει τον εαυτό της να δακρύζει, που μυρίζει η ανάσα της το πρωί, που δεν μπορεί να σταθεί στις μύτες των ποδιών της και που εμφανίζει -ω θεοί! – κυτταρίτιδα.

Η πρώτη ρωγμή στην τέλεια Barbieland έρχεται από αυτή που είναι «η πιο Barbie από όλες»,  αυτή που δεν είναι ούτε συγγραφέας, ούτε δικηγόρος, ούτε κάτι άλλο εντυπωσιακό και αποδεκτό από την κοινωνία μας -είναι απλώς εκθαμβωτικά όμορφη, ζει στο ροζ σπίτι της και αλλάζει συνέχεια υπέροχα ρούχα. Αυτή δηλαδή η Barbie που μοιάζει λιγότερο συναφής με όσα θέλουν και διεκδικούν οι νέες γυναίκες σήμερα.

Barbieland: Η φούσκα της τοξικής θετικότητας

Η απεικόνιση της Barbieland είναι κάτι που δύσκολα θα ξεχάσεις, μια ροζ φούσκα τοξικής θετικότητας, όπου οι γυναίκες έχουν την εξουσία, όχι όμως με όρους μητριαρχίας (απουσιάζει πλήρως η κρίσιμη πτυχή της αναπαραγωγής και της οικογένειας, γεγονός που καθιστά τους άνδρες τόσο μα τόσο περιττούς και αφόρητα ετερόφωτους), ένα άθροισμα χαρούμενων μονάδων-προϊόντων που μηρυκάζουν ανέμπνευστα κείμενα χτενισμένα από τμήμα marketing και PR περί ενδυνάμωσης, ονείρων, χαράς, ευτυχίας.

Αυτόν το κόσμο εγκαταλείπει η Barbie (μαζί με τον Ken) όταν καλείται να ταξιδέψει στην πραγματικότητα προκειμένου να αντιμετωπίσει τα «θέματά» της αποκαθιστώντας τη σχέση που είχε με το κορίτσι που την είχε για παιχνίδι: μια βαρετή μαμά στα πρόθυρα της κρίσης μέσης ηλικίας, με βαρετή δουλειά και μια κόρη που τη μισεί. Το reality check που σκάει στα μούτρα της, το χάσμα ανάμεσα στο δικό της κόσμο και στον πραγματικό, γράφει με κεφαλαία γράμματα «Πατριαρχία». H Βarbie αντιλαμβάνεται ότι πρόσφερε στιγμές χαράς σε μικρά παιδιά, αλλά ταυτόχρονα γέμιζε τα νεαρά κορίτσια με ένα αίσθημα ανεπάρκειας.

«Ενήλικη» και «ώριμη» γυρίζει στη «γενέτειρα» της, διαπιστώνοντας όμως ότι επιστροφή στο χαζοχαρούμενο status Barbieland δεν υπάρχει. Η αληθινή ζωή είναι γεμάτη από αλλαγές, τόσο εκτεταμένες ώστε ίσως να μην είναι καν η Barbieland ο κατάλληλος τόπος για μια Barbie.

Η «χαμένη» Barbie

Όλα αυτά δυστυχώς κάπου μπερδεύονται μέσα σε ένα πλήθος αναφορών, μετέωρης ειρωνείας και ενός αφ’ υψηλού meta χιούμορ. Ναι, είναι απολαυστικό να βλέπεις να σατιρίζεται η μόδα του multiverse με τo ποδήλατο και το τροχόσπιτο της Barbie ή να σατιρίζεται η ανεπάρκεια (πνευματική και όχι μόνο) των υψηλόβαθμων στελεχών σε εταιρίες-κολοσσούς, από την άλλη όμως δεν καταλαβαίνεις αν, πχ, οι προκάτ μονόλογοι με κακοχωνεμένα νοήματα είναι έτσι γραμμένοι γιατί έτσι βγήκαν ή επειδή υπάρχει μια ειρωνεία απέναντι σε όλα αυτά τα κενά περιεχομένου buzzwords που ελάχιστα κάνουν καλύτερες της ζωές μας αν δεν συνοδεύονται από ουσιαστικές τομές και πολιτικές στην κοινωνία μας. Δεν πιάνεις πότε η κουλτούρα του TikTok με τις χορογραφίες αποτελεί οργανικό μέρος της ζωής μας και πότε «δικάζεται» από τους δημιουργούς της ταινίας. Σίγουρα, μια ταινία Barbie χρειάζεται (ή μάλλον προϋποθέτει) αφέλεια και «ελαφράδα», όμως εδώ γινόταν τόσο meta όλο αυτό που σου καθόταν σαν ποπ κορν στο λαιμό, μέχρι να έρθει ο μελοδραματισμός της τελευταίας πράξης της ταινίας και να τα πάρει κάτω.

Σε 10 λέξεις; Οκ κάπου θα γελάσεις, όμως θα βαρεθείς αρκετά (μα αρκετά).

Θα σου μείνει όμως και ότι ο κόσμος αυτός πλέον χρειάζεται περισσότερη ευγένεια και λιγότερη επικριτικότητα. Χρειάζεται αποδοχή στην πράξη και όχι επιθετικότητα. Χρειάζεται ανθρώπους χειραφετημένους και όχι υπηρέτες «ιδεών». Χρειάζεται σχέσεις, χειροπιαστές, δύσκολες, αντιφατικές και όχι εγχειρίδια. Χρειάζεται παιχνίδι και φαντασία. Αυτό που βλέπουμε στην οθόνη είναι μια καταγραφή του ιδιαίτερου δεσίματος που δημιουργούν τα παιδιά με ορισμένα αντικείμενα τα οποία τους ανοίγουν πόρτες για νέους κόσμους.

Την τελευταία φορά που κοίταξα, δεν υπήρχε τέτοια Barbie στα ράφια των παιχνιδάδικων. Δεν περίμενες όμως την ταινία για να το μάθεις.