Άκου ένα μυστικό αλλά μην το πεις σε Ιταλό: Η πίτσα είναι ΕΛΛΗΝΙΚΗ!

Συνήθως όταν σου έρχεται στο μυαλό η Ιταλία, θες να φας πίτσα ή να κάνεις κάνα ταξίδι στην Ρώμη… μάλλον για να φας πίτσα πάλι.

Καλά μη φωνάζετε οι λάτρεις της γειτονικής χώρας! Γνωρίζουμε ότι η “Bella Italia” έχει και σπουδαία ιστορία, υπέροχη αρχιτεκτονική, φινετσάτη μόδα, και φυσικά μια Γιουβέντους που ακόμα κι αν έχει χάσει 6 τελικούς Champions League, εμείς την αγαπάμε.

ΟΚ λοιπόν, σύμφωνοι!  Είναι σχεδόν βέβαιο ότι κάποιος έχει μεγάλη ποικιλία θεμάτων να σκεφτεί όταν ακούει την λέξη Ιταλία. Εγώ για παράδειγμα, λες και με έχει ρυθμίσει με απίστευτη τεχνολογική ακρίβεια η Omni Consumer Products (έλα που θόλωσες ανιστόρητε, για την εταιρεία που κατασκεύασε τον Robocop μιλάμε), όταν ακούω Ιταλία σκέφτομαι την απίστευτη θεά που ακούει στο όνομα Maria Grazia Cucinotta να τρώει… πίτσα,  σε μια ταινία από τα τέλη των 90s και να της πέφτουν οι σάλτσες στο στήθος.  Άρα που καταλήγουμε πάλι; Ιταλία = πίτσα!

Βεβαίως,  Ιταλική κουζίνα δεν είναι μόνο η πίτσα και είμαι σίγουρος ότι οι φανατικοί «Ταλιμπάν» των ζυμαρικών,  ήδη ακονίζουν τα μαχαίρια τους για τον απαγχονισμό μου.  Αλλά πώς να το κάνουμε ρε παιδιά; Η πίτσα είναι το μεγάλο brand-name σε κάθε Ιταλικό εστιατόριο ανά τον κόσμο. Και Ελληνική κουζίνα δεν είναι μόνο το σουβλάκι, αλλά άντε πες το αυτό στον ανυποψίαστο Αμερικάνο τουρίστα,  που με το που σκάει μύτη στο Ελευθέριος Βενιζέλος το μόνο που ξέρει από Ελληνική ιστορία, πολιτισμό και γαστρονομία μαζί, είναι το σουβλάκι.

Το μόνο πρόβλημα με την πίτσα δυστυχώς είναι ότι οι καταβολές του πιο διάσημου Ιταλικού προϊόντος δεν είναι καν ιταλικές. Ναι μεν το όνομα «picea» εμφανίζεται για πρώτη φορά κατά τον 10^ο αιώνα στην Καιέτα της Ιταλίας, όμως οι ρίζες της πίτσας δεν είναι Ιταλικές. Κι αν έχεις ήδη αρχίσει να αναρωτιέσαι και να ψάχνεσαι, μάθε ότι η καταγωγή της είναι από την Αρχαία Ελλάδα.

Φίλοι μου, πριν με πείτε ψεκασμένο ή σας πιάσει κανένα ανθελληνικό παραλήρημα που άλλωστε επιβάλλει και η νεοελληνική κουλτούρα, πάρτε σας παρακαλώ μια βαθιά ανάσα… Εντάξει, λίγο καλυτέρα τώρα; OK, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή λοιπόν.

Eίναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι το ψωμί και οι πίτες διάφορων ειδών, αποτέλεσαν κύριες πηγές ενέργειας και διατροφής για τους περισσότερους οργανωμένους πολιτισμούς ανά τον κόσμο και ιδιαίτερα στην περιοχή της Μεσογείου. Οι πίτες ειδικότερα, έχουν υπάρξει ιδιαίτερα αγαπητές από την αρχαιότητα έως και σήμερα. Για παράδειγμα στην αρχαία Αίγυπτο όταν ο κόσμος γιόρταζε τα γενέθλια του Φαραώ, καταναλώνονταν τεράστιες ποσότητες από ψωμάκια τα οποία περιείχαν τοπικά μπαχαρικά και βότανα. Επίσης, κατά τον Ηρόδοτο υπήρχαν συνταγές πίτας Βαβυλωνιακής προελεύσεως, τόσο διαφορετικές σε εμφάνιση και γεύση από οποιαδήποτε άλλη πίτα που είχε δοκιμάσει ποτέ στην Ελλάδα.  

Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, ήταν οι αρχαίοι Έλληνες αυτοί που ανέπτυξαν πρώτοι μια πρωτόγνωρη για την εποχή παρασκευή πίτας, η οποία θεωρείται από πολλούς σύγχρονους ιστορικούς το αρχέτυπο της σύγχρονης πίτσας. Εκτός από την γνωστή κριθαρένια πίτα, που μπορεί να θυμάσαι από τα σχολικά σου χρόνια (λέμε τώρα) και ονομαζόταν “αχίλλεια”, στην αρχαία Αθήνα ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής και η “μάζα“, μια πίτα σχετικά μεγάλη σε μέγεθος, φτιαγμένη από κριθαρένιο αλεύρι, νερό και κρασί.

Ένα άλλο είδος πίτας ήταν ο περίφημος “πλακούντας” (καμία σχέση με τον γυναικολογικό όρο), που δεν ήταν τίποτα άλλο από μια στρογγυλή λεπτή ζύμη με κατσικίσιο τυρί  που έλιωνε από πάνω. Με την πάροδο του χρόνου, o πλακούντας έγινε με διαφορά το πιο διάσημο και αγαπητό “fast food” της Αρχαίας Αθήνας και κυκλοφορούσε με μικρές παραλλαγές προς τέρψιν κάθε ουρανίσκου. Για παράδειγμα υπήρχε πλακούντας με τυρί, κρεμμύδια και σκόρδο, πλακούντας με ρεβίθια ή πράσα, ακόμη και πλακούντας με μέλι για τους γλυκατζήδες της εποχής.

Όταν τελικά οι Ρωμαίοι κατέκτησαν την Αθήνα, ερωτεύτηκαν τον πλακούντα τόσο πολύ που αποφάσισαν να τον κάνουν δικό τους, όπως άλλωστε και μια σωρεία άλλων πολύ πιο σπουδαίων πραγμάτων, όπως την κλασσική αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική, φιλοσοφία, παιδεία, το Ελληνικό δωδεκάθεο, το οποίο οικειοποιήθηκαν σε τέτοιο βαθμό που μετέφρασαν ακόμη και τα ονόματα των Θεών στα Λατινικά.

Λίγο η υφαρπαγή, λίγο η λήθη, λίγο το πέρασμα των αιώνων και έτσι φθάνουμε στη Νάπολη του 19^ου αιώνα, όπου σύμφωνα με το americanheritage.com αλλά και το history.com γεννήθηκε η μοντέρνα έκδοση της αρχαίας Ελληνικής πίτας (πλακούντα), που πλέον αποτελεί σήμα κατατεθέν της Ιταλικής κουζίνας.

Έτσι πλέον γνωρίζεις ότι  κάθε φορά που λιώνεις μπροστά στο PlayStation ή βλέπεις την αγαπημένη σου ομάδα με άλλους μπακουρο-αρουραίους (ξέρεις για τους κολλητούς σου μιλάω) τρώγοντας μεγάλα κομμάτια πίτσας από το γειτονικό σου ντελίβερι, αυτά έχουν έρθει από κάπου πολύ πίσω στο χρόνο.