Μια μέρα σαν τη σημερινή, “έφυγε” ο Γιάννης Ρίτσος. Η βροχή, έπεφτε δυνατή στη Μονεμβασιά που τον χαιρετούσε, υμνώντας τον σαν βλαστάρι που άνθισε τον πολιτισμό, τον αγώνα, την πίστη στα ιδανικά. Πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά για έναν άνθρωπο που γεννήθηκε την πρώτη μέρα του Μάη, τότε που εργάτες δε δούλευαν, αλλά ύψωναν τις γροθιές τους στα ουράνια.
Όλα τα μέτρησε και τα έκοψε σωστά η μοίρα, για τον άνθρωπο που αγαπήθηκε για τη ζωή και το έργο του, από όλη την Ελλάδα. Ελευθέριος ο πατέρας του, ύμνησε την Ελευθερία που είχε το πρόσωπο της μητέρας του. Ο Ρίτσος ξέρεις, ήταν αστός. Τα χαρτιά όμως, είχαν προβλέψει από νωρίς ότι η οικογένεια του, θα καταστραφεί οικονομικά. Έτσι και έγινε! Ο χαρτοπαίχτης πατέρας του, τα έχασε όλα και λίγα χρόνια μετά, θα κλειστεί το Δαφνί. Ο αδερφός και η μητέρα του, θα “φύγουν” από φυματίωση και θα τον αναγκάσουν να ομολογήσει ότι:
“Ό,τι αγάπησα μου το πήρε ο θάνατος και η τρέλα”
Μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος μέχρι το τέλος, φυλακίστηκε, εξορίστηκε σε όλα τα in νησιά της εποχής. Έκανε τα πάντα για να μην είναι απλά ένας καλός λυρικό ποιητής, που θα εξυμνούσε το φεγγάρι, τα αστέρια και το Αιγαίο. Χαρακτηριστικά θα γράψει για το κόμμα της καρδιάς του:
“Κι εγώ μαζί σας, αντρώθηκα, σύντροφοι,
στις φυλακές, στα κρατητήρια, στα ξερονήσια,
παιδί κι εγώ της Ελλάδας, παιδί του ΚΚΕ,
πολεμώντας μαζί και τραγουδώντας –
ω, σύντροφοι, σύντροφοι,
το πιο τρανό τραγούδι που έμαθα
το πιο πλατύ τραγούδι που έπραξα
το πιο βαθύ τραγούδι που τραγούδησα
ήταν αυτό που τραγουδάω και τώρα
αυτό που τραγουδάμε όλοι μαζί:
ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟΙ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΕΝΩΘΕΙΤΕ”
Ο Ρίτσος, πίστευε ότι ο πολιτικός ποιητής, πρέπει να μείνει ακτήμων στην ποίηση όσο και ο άνθρωπος στη ζωή του.
“Πιστεύω πως η πρώτη δικαιοσύνη είναι η σωστή διανομή τού ψωμιού…”
Η Τέχνη είναι πάντα στρατευμένη! Έχει υποχρέωση να είναι και να υποστηρίζεται έμπρακτα, από τους εκπροσώπους της. Ο Ρίτσος, συνταίριαζε την ποίηση με την προσωπική του στάση ζωής, συνδέοντας την ποιότητα με την ποσότητα των έργων του.
“Να λείπεις- δεν είναι τίποτα να λείπεις. Αν έχεις λείψει για ό,τι πρέπει, θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλα εκείνα που γι’ αυτά έχεις λείψει, θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλο τον κόσμο”
Το έργου του ανθρώπου αυτού, είναι μέρος της ανθρώπινης ιστορίας. Με λόγια απλά, για πολλούς και για λίγους, κατάφερε να προσεγγίσει από μαρξιστικά θέματα μέχρι φιλοσοφικές αποδεδειγμένες θεωρίες. Πολλά χρόνια πριν, προέβλεψε ότι “οι άνθρωποι γίνονται περισσότερο κοινωνικοί και λιγότερο ανθρώπινοι”.
Το περίεργο για τον ποιητή είναι πως εξωτερικά, στη συμπεριφορά τους, οι άνθρωποι μοιάζουν περισσότερο. Σαν να καταργηθήκανε οι διαφορές τους, κι όμως τώρα ακριβώς νιώθεις πως οι διαφορές τους αυξήθηκαν. Κι όλοι τους χωρισμένοι με διαδοχικά κάθετα στρώματα τυπικότητας κι ευγενικής ψυχρότητας.
Είναι στα αλήθεια μαγικό, όταν οι μεγάλοι της Τέχνης μιλάνε όχι πλέον για τον λαό, αλλά για τους μεγάλους της ιστορίας. Έτσι, ο Ρίτσος μίλησε για τον Άρη:
“Ένα μεγάλο κόκκινο άλογο, ένας αητός με μια σημαία
ενα άστρο αληθινό, πολλή ζέστα”
Και για τον Μπελογιάννη:
“Μ’ ένα γαρύφαλλο ξεκλείδωσε όλη την αθανασία
Μ’ ένα χαμόγελο έλαμψε τον κόσμο για να μη νυχτώνει”
Ο Ρίτσος δεν πήρε ποτέ Νόμπελ! Η Σουηδική Ακαδημία, σκέφτηκε να το μοιράσει σε αυτόν και τον Ελύτη, κάτι που κανείς δε δέχτηκε. Η Aκαδημία μαγεύτηκε από το “Άξιον εστί” και το έδωσε στον τελευταίο. Ο Γιάννης Ρίτσος τότε, απέδειξε για ακόμη φορά το μεγαλείο του, δηλώνοντας:
“Η απονομή του βραβείου Νόμπελ στον μεγάλο μας Έλληνα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, δεν είναι μία τιμή προς τον Ελύτη. Είναι μία τιμή προς το ίδιο το Νόμπελ”
Ισχυριζόταν ότι σπούδασε ιστορία του παρελθόντος και του μέλλοντος στη σύγχρονη σχολή του αγώνα. Συνεπής στα ιδεώδη του, αρνήθηκε να δεχθεί χρήματα από έρανο όταν κινδύνεψε η ζωή του, από τις κακουχίες το 1942. Παρά τις παροτρύνσεις των φίλων του, αρνήθηκε να κρυφτεί όταν ξέσπασε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου και φυσικά συνελήφθη.
Ήταν σπουδαίος ο Ρίτσος και αυτό δεν μοιάζει με υποκειμενικό. Η ποίηση δεν θα ήταν ποτέ ξανά ίδια, από τη στιγμή που άρχισε να τη χαράζει στις ψυχές εκείνων που διψούν για ελευθερία και λύτρωση. Η πιο τρυφερή επανάσταση, λέει το όνομα του…
“Αν δεν μπορέσω να το δεις κι εσύ, μοιάζει σα να μη το ‘χω”
