«Η φαντασία στην εξουσία» του Γαλλικού Μάη του 68 μοιάζει σαν τα χριστουγεννιάτικα στολίδια μετά την πρωτοχρονιά. Θα έπρεπε να πεταχτούν, αλλά σε έναν χρόνο θα είναι αναγκαία και πάλι. Το ίδιο συμβαίνει και με την υποψηφιότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Τα γάλατα έσφιξαν, τα νούμερα έπεσαν, οπότε πού χώρος για «φαντασία στην εξουσία»… Τώρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν χρειάζεται «φαντασία» -όπως τότε με την υποψηφιότητα της Κατερίνας Σακελλαροπούλου, την παρκάρει μαζί με τα χριστουγεννιάτικα στολίδια, στο πατάρι. Τώρα που οι δημοσκοπικές καμπάνες δεν ηχούν χαρμόσυνα, στο Μέγαρο Μαξίμου επιστρατεύουν τα μαθηματικά, τις προσθαφαιρέσεις και τους κυνικούς υπολογισμούς.
Μπορεί, βέβαια, οι αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας να κάνουν την πλειοψηφία των πολιτών να τον θεωρεί διακοσμητικό, ωστόσο, τα όσα συμβολίζει η κορυφαία πολιτειακή θέση μπορεί να παρακινήσει σημαντικά κομμάτια του πληθυσμού -ειδικά τους νέους, να δώσει αυτοπεποίθηση, να ανανεώσει το ενδιαφέρον με τις προσεγγίσεις του.
Άρα, μπορούμε να έχουμε ένα πρόσωπο που προέρχεται από την κοινωνία και το status θα παράγει συμβολισμούς, μπορούμε να έχουμε και έναν ευπατρίδη πολιτικό, ο οποίος θα περάσει τα συντάξιμα χρόνια του στο Προεδρικό Μέγαρο, απολαμβάνοντας πλέον τους καρπούς των κόπων και των θυσιών του.
Τα μαθηματικά για την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας
Όπως είναι φυσικό, κανένα από τα ονόματα που ακούγονται δεν πρόκειται να πιάσει τις 261 ψήφους που έλαβε η Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Ούτε καν τις 200 δεν θα φτάσει, το όριο για να εκλεγεί κατά την πρώτη ψηφοφορία, προβλέπω. Και αυτό γιατί η κεντρική επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι να «ψαρέψει» από τη «δεξαμενή των πολιτικών» και όχι από εκείνη των προσώπων που προέρχονται από την κοινωνία.
Αντί, λοιπόν, να επιλέξει ένα όνομα που θα μπορεί να δώσει μια ξεχωριστή οντότητα στο Προεδρικό Μέγαρο, το οποίο ίσως να μπορεί να εμπνεύσει μια μερίδα πολιτών, ίσως να θίξει θέματα που απασχολούν κοινωνικές ομάδες, ίσως μιλήσει πέρα από τη ξύλινη, θεσμική γλώσσα των πολιτικών, ο πρωθυπουργός φαίνεται πως βρίσκεται ανάμεσα σε δύο επιλογές λελογισμένου ρίσκου:
Από τη μία είναι ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος δεν ξυπνά και τις καλύτερες μνήμες σε διάφορες κοινωνικές ομάδες (επί των ημερών του το ΠΑΣΟΚ συρρικνώθηκε δραματικά σημειώνοντας αρνητικό ρεκόρ ποσοστών σε εθνικές εκλογές), από την άλλη, ο Κώστας Τασούλας, ο Πρόεδρος της Βουλής, ο οποίος μπορεί να συγκινεί τους βουλευτές και τους ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας, αλλά εκεί τελειώνουν και οι συγκινήσεις.
Από τη μία ο πρωθυπουργός εξασφαλίζει μια ευρεία εκλογή -δεδομένου πως και το ΠΑΣΟΚ θα στηρίξει την υποψηφιότητα Βενιζέλου, από την άλλη όμως, είναι ορατός ο κίνδυνος να χαθούν ψήφοι βουλευτών της ΝΔ, οι οποίοι θεωρούν πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα πρέπει να ανήκει στο «γαλάζιο» στρατόπεδο. Σε μια περίοδο που η ΝΔ «αιμορραγεί» από τα δεξιά της, η επιλογή Βενιζέλου μοιάζει με ρίσκο: Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μπορεί να θέλει να δώσει το κεντρώο στίγμα του, οι εν δυνάμει ψηφοφόροι της ΝΔ θα δουν, όμως, άλλη μια απογοητευτική -για εκείνους- επιλογή του.
Με τον Κώστα Τασούλα η δουλειά θα γίνει, αλλά θα είναι… μοναχική. Θα τον ψηφίσουν σίγουρα οι βουλευτές της ΝΔ, οι τέσσερις ανεξάρτητοι που ψήφισαν και τον προϋπολογισμό -ο Αυγενάκης και τρεις πρώην Σπαρτιάτες, αλλά δύσκολα θα «τσιμπήσει» από άλλα κόμματα. Και η σεμνή τελετή θα λάβει τέλος, χωρίς πολιτικές ζυμώσεις και πολιτικά αποτελέσματα.
Θα συγκινήσει μια τέτοια επιλογή τους πολίτες; Θα τους κινητοποιήσει; Θα τους δώσει όραμα; Θα ενδιαφερθούν παραπάνω για την πολιτική; Ή θα τυλιχτεί μαζί με τα χριστουγεννιάτικα στολίδια για να στοιβαχτούν όλα μαζί στο πατάρι, εκεί που κυριαρχεί η ναφθαλίνη;
*Τι προβλέπει το Σύνταγμα για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας:
Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται εκείνος που συγκέντρωσε την πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνολικού αριθμού των βουλευτών.
Αν δεν συγκεντρωθεί η πλειοψηφία αυτή, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε ημέρες.
Αν δεν επιτευχθεί ούτε στη δεύτερη ψηφοφορία η οριζόμενη πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ακόμη μία φορά ύστερα από πέντε ημέρες, οπότε εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε την πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών.
Αν δεν επιτευχθεί ούτε και στην τρίτη ψηφοφορία η αυξημένη αυτή πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε ημέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Αν δεν επιτευχθεί ούτε αυτή η πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε ημέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε τη σχετική πλειοψηφία. Σε περίπτωση ισοψηφίας εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στην πρώτη ψηφοφορία της προηγούμενης παραγράφου.
