Στις 23 Ιουνίου 2024, το Euronews δημοσίευσε ένα άρθρο της Joanna Adhem για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όσοι επισκέπτονται την Ακρόπολη, ο αριθμός των οποίων ήταν αυξημένος τον Μάιο κατά 70% (17.000 άνθρωποι), σε σχέση με τον αντίστοιχο Μάιο του 2023. Κάποιοι πανηγυρίζουν παρατηρώντας διαγράμματα και μετρώντας έσοδα, οι τουρίστες στριμώχνονται στις ουρές με θερμοκρασίες κόλασης, οι αρμόδιοι ετοιμάζονται για πανηγυρικά δελτία τύπου, μόνο που αυτός ο υπερτουρισμός θα πρέπει να μας ανησυχεί.
Σύμφωνα με το άρθρο, η World Heritage Watch (Μη Κυβερνητική Οργάνωση που υποστηρίζει η UNESCO) «εξέφρασε την ανησυχία του ότι η Ακρόπολη δεν διαθέτει σχέδια διαχείρισης επισκεπτών που απαιτούνται από τη Σύμβαση Παγκόσμιας Κληρονομιάς του ΟΗΕ, την οποία έχει υπογράψει η Ελλάδα».
Παράλληλα, ο πρόεδρός της, Στέφαν Ντέμπκε, τόνισε το μακροχρόνιο ζήτημα του «υπερτουρισμού» στην τοποθεσία, δηλώνοντας ότι χωρίς σχέδιο διαχείρισης και κατανόηση του τρόπου χειρισμού των τουριστών, η Ακρόπολη, μια παγκόσμια σημαντική τοποθεσία, βρίσκεται σε κίνδυνο.
Στο ίδιο άρθρο, υπήρχαν δηλώσεις του Ιωάννη Μαυρικόπουλου, βετεράνου φρουρού στην Ακρόπολη, ο οποίος τόνισε τη χρόνια έλλειψη προσωπικού σε αρχαιολογικούς χώρους σε όλη τη χώρα, ιδιαίτερα σε ελληνικά νησιά όπου οι συνθήκες περιγράφονται ως «δραματικές».
Όμως η Αθήνα δεν είναι η μόνη πόλη στη λίστα της UNESCO για την οποία έχει προειδοποιήσει για πιθανές ζημιές σε προστατευόμενη περιοχή. Υπάρχουν πολλές χώρες παγκοσμίως που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα -αν και δεν μοιάζει να είναι πρόβλημα για την Ελληνική κυβέρνηση. Ας επικεντρωθούμε στις μεσογειακές χώρες.
Υπερτουρισμός και Ιταλία
Οι προειδοποιήσεις της Unesco για «μη αναστρέψιμη ζημιά» στο ιστορικό κέντρο της Βενετίας έκαναν τους αρμοδίους να κινηθούν τάχιστα: Έτσι, εισήχθη ένα τέλος εισόδου ύψους 5 ευρώ για ημερήσιους επισκέπτες μεταξύ 8.30 π.μ. και 4 μ.μ. την άνοιξη και το καλοκαίρι. Το τέλος αυτό αντισταθμίζει την απώλεια εσόδων από την απόφαση να απαγορευτούν τα κρουαζιερόπλοια από το κέντρο, το 2019. μετά από ένα περιστατικό όπου ένα κρουαζιερόπλοιο χτύπησε σε αποβάθρα. Επίσης, έχει μειώσει τα μεγέθη των γκρουπ στο ανώτατο όριο των 25.
Δραστικά μέτρα αναγκάστηκε να πάρει και η Φλωρεντία, αφού από τον Ιούνιο απαγόρευσε τη χρήση Airbnb και τις βραχυπρόθεσμες ιδιωτικές ενοικιάσεις στο ιστορικό κέντρο της πόλης, που είναι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco. Στο κέντρο της Φλωρεντίας υπήρχαν περίπου 11.000 ιδιωτικά ακίνητα βραχυπρόθεσμης ενοικίασης, αριθμός που περιόριζε τη διαθεσιμότητα οικονομικά προσιτών κατοικιών στους μόνιμους κατοίκους της πόλης.
Στην πρωτεύουσα της χώρας, τη Ρώμη, οι αρχές αποφάσισαν την επιβολή αυστηρών προστίμων ή ακόμα και απαγορεύσεις τουριστών για την είσοδό τους σε αξιοθέατα για να αντιμετωπίσουν την κακή τουριστική συμπεριφορά των επισκεπτών. Ήδη από το 2019 οι άνδρες δεν επιτρέπεται πλέον να πηγαίνουν χωρίς πουκάμισο στην κοινή θέα, πόσο μάλλον στα εστιατόρια, όπως ο πρωθυπουργός μας. Απαγορεύονται επίσης τα «λουκέτα αγάπης» σε γέφυρες, ενώ εκείνοι που κυκλοφορούν με φαγητό στο χέρι στη Φοντάνα ντι Τρέβι, τρώνε εκτός από την πίτσα και πρόστιμο.
Στο… Instagramικό Πορτοφίνο οι ανάγκες είναι διαφοροποιημένες, καθώς στους επισκέπτες που προκαλούν κομφούζιο μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο που μπορεί να φτάσει τα 275 ευρώ. Πώς οι τουρίστες μπορεί να δημιουργήσουν «άναρχο χάος»; Πολύ απλά σταματώντας για να φωτογραφηθούν σε viral σημεία της πόλης, προκαλώντας μποτιλιάρισμα στους δρόμους και συνωστισμό στα πεζοδρόμια. Για τον λόγο αυτό έχουν δημιουργηθεί ειδικές ζώνες «μη αναμονής». Ο δήμαρχος του Πορτοφίνο, Ματέο Βιακάβα, δήλωσε στους The Times πως «ο στόχος δεν είναι να κάνουμε την περιοχή πιο απρόσιτη αλλά να επιτρέψουμε σε όλους να απολαύσουν την ομορφιά της».
Στο -επίσης Instagramικό- Κάπρι υπάρχει η σκέψη να δημιουργηθεί ένα νοητό φράγμα (με σημαδούρες) που θα αποτρέπει τα σκάφη από το να πλέουν κοντά στην ακτή, αποτρέποντας μια πιθανή ζημιά στην -γεμάτη με όρμους- ακτογραμμή του. Ο Φράνκο Τσερότα, δήμαρχος του Ανακάπρι, δήλωσε πως το φράγμα θα προστατεύει επίσης τους λουόμενους στις περιοχές κολύμβησης.
Τι συμβαίνει στη Γαλλία
Το Λούβρο και η νησίδα Μον-Σεν-Μισέλ έχουν προβληματίσει κατά καιρούς τους αρμοδίους με τον υπερτουρισμό. Έτσι, η Γαλλίδα υπουργός Τουρισμού, Ολίβια Γκρεγκουάρ παρουσίασε έναν οδικό χάρτη για την καταπολέμηση του φαινομένου, ρίχνοντας το βάρος στη ρύθμιση των τουριστικών ροών.
«Χόλα υπερτουρισμέ»
Η Βαρκελώνη ζει μόνιμα με τον πονοκέφαλο του υπερτουρισμού και δεν φοβάται να τολμήσει. Έτσι, αύξησε τον δημοτικό τουριστικό φόρο από 5,25 ευρώ σε 6,75 ευρώ ανά διανυκτέρευση τον Απρίλιο του 2024 για τους επισκέπτες που διαμένουν σε ξενοδοχείο πέντε αστέρων.
Αυτή η προσαύξηση είναι επιπλέον του γενικού τουριστικού φόρου διανυκτέρευσης (τώρα 3,50 €) που καταβάλλεται στην περιοχή και, ως εκ τούτου, σημαίνει ότι οι επισκέπτες του ξενοδοχείου πέντε αστέρων θα πληρώνουν 47,25 ευρώ ανά επτά διανυκτερεύσεις επιπλέον της τιμής του ξενοδοχείου.
Παράλληλα, τον περασμένο Οκτώβριο, η ισπανική πόλη μείωσε τον αριθμό των κρουαζιερόπλοιων που μπορούσαν να ελλιμενιστούν στο κεντρικό λιμάνι της ανά πάσα στιγμή από δέκα σε επτά. Πιο πρόσφατα, η διαδρομή του λεωφορείου 116, μια από τις λίγες που σταματούσαν έξω από τις κύριες πύλες του Πάρκου Γκιουέλ, αφαιρέθηκε από τουριστικούς χάρτες με σκοπό να αποτρέψει τους επισκέπτες από την επίσκεψη.
Η καταλανική πρωτεύουσα δεσμεύτηκε επίσης να εξαλείψει τις βραχυπρόθεσμες τουριστικές ενοικιάσεις, συμπεριλαμβανομένων των Airbnbs μέχρι το τέλος της δεκαετίας και να εισαγάγει αυστηρά νέα μέτρα για τον περιορισμό των αγορών αναμνηστικών και των εκθέσεων με «κακόγουστα».
Πρόβλημα αντιμετωπίζει και η Σεβίλλη, οι αρχές της οποίας αποφάσισαν να επιβάλλουν σύντομα εισιτήριο στους επισκέπτες για την είσοδο στην ιστορική Πλάζα ντε Εσπάνια, με τους δημότες της πόλης να εξαιρούνται φυσικά της χρέωσης.
Στο χωριό Μπινιμπέκα Βέιγ της Μενόρκα, στις Βαλεαρίδες Νήσους, οι 195 ιδιοκτήτες σπιτιών έχουν τοποθετήσει σκοινιά και αλυσίδες για να εμποδίσουν τους τουρίστες που παρελαύνουν από την εισβολή στους ιδιωτικούς τους χώρους. Ζητήθηκε επίσης από τους επισκέπτες να κάνουν στάση στη Μπινιμπέκαν μόνο μεταξύ 11 π.μ. και 8 μ.μ. για τη μείωση του θορύβου και τον σεβασμό προς τους κατοίκους.
Ο υπερτουρισμός θερίζει στο Ντουμπρόβνικ
Στο Ντουμπρόβνικ ξεκίνησε μια εκστρατεία με το μότο, «Σεβαστείτε την Πόλη». Έτσι, νέα μέτρα ανακοινώθηκαν για τους επισκέπτες της πόλης που είναι στη λίστα Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco: Απαγόρευση κυκλοφορίας με μαγιό, οδήγησης χωρίς ειδική άδεια είναι κάποια από τα βασικά. Απαγορεύεται επίσης να τρώνε και να πίνουν γύρω από πολιτιστικά μνημεία και να σκαρφαλώνουν στα τείχη της πόλης. Τα αδικήματα τιμωρούνται με πρόστιμα και ποινικές διώξεις. Οι επισκέπτες στο Ντουμπρόβνικ πρέπει επίσης να πληρώσουν 2,65 ευρώ ανά διανυκτέρευση από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο.
Ο υπερτουρισμός πάει Πορτογαλία
Η Σίντρα, το μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco που βρίσκεται στην Πορτογαλία είναι ένα σύμπλεγμα παλατιών που συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των τουριστών. Αποτέλεσμα είναι η τεράστια κυκλοφοριακή συμφόρηση, η οποία εμποδίζει τους ντόπιους να κάνουν τις καθημερινές δουλειές τους στο κέντρο της πόλης. Η τοπική ένωση QSintra λέει ότι η κίνηση και οι ασεβείς τουρίστες έχουν κάνει τη Σίντρα, στα δυτικά της Λισαβόνας, ένα «συμφορημένο πάρκο ψυχαγωγίας» και καλούν το συμβούλιο να αναλάβει δράση.
Φωτογραφίες: Pexels
Με πληροφορίες από Euronews, The Independent
