Το ρεπορτάζ υπογράφουν η Ελληνίδα δημοσιογράφος Ματίνα Στεβή-Γκρίντνεφ και ο Καράμ Σουμάλι. Ο τίτλος είναι ξεκάθαρος: “όλοι ήξεραν ότι το πλοίο των μεταναστών ήταν καταδικασμένο και κανείς δεν βοήθησε”.
Τι υποστηρίζει το ρεπορτάζ τους: “Οι ελληνικές αρχές παρακολούθησαν επί 13 ώρες καθώς το μεταναστευτικό πλοίο Adriana παρασύρθηκε στα ανοικτά των ακτών της Ελλάδας. Τρομοκρατημένοι επιβάτες τηλεφώνησαν για βοήθεια, οι υπεύθυνοι ανθρωπιστικής βοήθειας τους διαβεβαίωσαν ότι ερχόταν μια ομάδα διάσωσης. Το Adriana ανατράπηκε και βυθίστηκε παρουσία ενός μόνο πλοίου της ελληνικής ακτοφυλακής τον περασμένο μήνα, σκοτώνοντας περισσότερους από 600 μετανάστες. Δεκάδες αξιωματούχοι και πληρώματα της ακτοφυλακής παρακολουθούσαν το πλοίο, ωστόσο η ελληνική κυβέρνηση αντιμετώπισε την κατάσταση ως επιχείρηση επιβολής του νόμου, όχι σαν διάσωση“.
“Οι ελληνικές αρχές έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι το Adriana έπλεε προς την Ιταλία και ότι οι μετανάστες δεν ήθελαν να διασωθούν. Ωστόσο, οι δορυφορικές εικόνες και τα δεδομένα παρακολούθησης που ελήφθησαν από τους New York Times δείχνουν με βεβαιότητα ότι το Adriana παρασύρθηκε. Οι επιζώντες περιέγραψαν ότι οι επιβάτες στο κατάστρωμα του πλοίου να ζητούν βοήθεια και ακόμη και να προσπαθούν να πηδήξουν σε ένα εμπορικό δεξαμενόπλοιο που είχε σταματήσει για να παρέχει πόσιμο νερό. Άρα, σε αντίθεση με ό,τι ισχυρίστηκαν Έλληνες αξιωματούχοι, το Adriana είχε σταματήσει να κινείται προς την Ιταλία πολύ πριν βυθιστεί.
Οι επιζώντες περιέγραψαν ξυλοδαρμούς και πανικό καθώς περίμεναν μια διάσωση που δεν θα ερχόταν ποτέ. Οι περίπου 750 επιβάτες έπεσαν στην απόγνωση. Οι επιβάτες του Adriana κάλεσαν βοήθεια, οι αρχές επέλεξαν να ακούσουν τον καπετάνιο του σκάφους, έναν 22χρονο Αιγύπτιο που είπε ότι ήθελε να συνεχίσει στην Ιταλία. Οι καπετάνιοι του λαθρεμπορίου πληρώνονται συνήθως μόνο όταν φτάσουν στον προορισμό τους. Στην Ελλάδα, εννέα Αιγύπτιοι επιζώντες από το Adriana συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για λαθρεμπόριο και πρόκληση του ναυαγίου. Σε ένορκες μαρτυρίες και συνεντεύξεις, οι επιζώντες είπαν ότι πολλοί από τους εννέα βασάνιζαν και εκβίασαν τους επιβάτες.
Πληρώνοντας συνολικά έως και 3,5 εκατομμύρια δολάρια για να μεταφερθούν λαθραία στην Ιταλία, οι επιζώντες θυμούνται ότι το Adriana είχε ένα κολασμένο ταξικό σύστημα: Πακιστανοί στο κάτω μέρος. γυναίκες και παιδιά στη μέση και Σύριοι, Παλαιστίνιοι και Αιγύπτιοι στην κορυφή. Για επιπλέον $50 περίπου θα μπορούσε να κερδίσει κανείς μια θέση στο κατάστρωμα. Για κάποιους, αυτό αποδείχθηκε η διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. Δεν υπήρχαν διαθέσιμα σωσίβια. Μέχρι την 3η ημέρα, το φαγητό και το καθαρό πόσιμο νερό είχαν τελειώσει.
Ο Καμιράν Αχμάντ, ένας Σύρος έφηβος, ένα μήνα πριν από τα 18α γενέθλιά του, είχε φτάσει στο Τομπρούκ της Λιβύης, με ελπίδες για μια νέα ζωή. Είχε δουλέψει με τον ράφτη πατέρα του μετά το σχολείο. Οι γονείς του πούλησαν τη γη τους για να πληρώσουν τους λαθρέμπορους για να τον πάνε στην Ιταλία, προσεύχονταν να φτάσει στη Γερμανία για να σπουδάσει, να εργαστεί και ίσως να στείλει κάποια χρήματα στο σπίτι. Μέχρι την 4η ημέρα, σύμφωνα με μαρτυρίες και συνεντεύξεις, έξι άτομα στο αμπάρι του πλοίου, μεταξύ των οποίων τουλάχιστον ένα παιδί, είχαν πεθάνει.
Η Frontex, η συνοριακή υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είχε ειδοποιηθεί από τις ιταλικές αρχές ότι το Adriana είχε πρόβλημα και έσπευσε στις συντεταγμένες του. Δεν υπήρχε αμφιβολία ότι το πλοίο ήταν επικίνδυνα υπερφορτωμένο, είπαν αξιωματούχοι της ΕΕ, και είναι απίθανο να φτάσει σε οποιοδήποτε λιμάνι χωρίς βοήθεια. Δύο ώρες αργότερα, ένα ελικόπτερο της Ελληνικής Ακτοφυλακής πέρασε δίπλα. Οι αεροφωτογραφίες του δείχνουν τα πάνω καταστρώματα του πλοίου γεμάτα με ανθρώπους που κουνάνε τα χέρια τους.
Γύρω στις 7 το απόγευμα της 13ης Ιουνίου, σχεδόν επτά ώρες αφότου η Frontex εντόπισε το Adriana, οι ελληνικές αρχές ζήτησαν από δύο κοντινά εμπορικά δεξαμενόπλοια να φέρουν στους μετανάστες νερό, φαγητό και ντίζελ για να συνεχίσουν το ταξίδι τους, σύμφωνα με βιντεοσκοπήσεις και δικαστικά έγγραφα. Όταν το BBC, χρησιμοποιώντας δεδομένα από γειτονικά πλοία, ανέφερε ότι το Adriana ήταν σχεδόν ακίνητο για αρκετές ώρες πριν να βυθιστεί, η ελληνική κυβέρνηση σημείωσε ότι το πλοίο είχε διανύσει 30 ναυτικά μίλια προς την Ιταλία από τότε που το εντόπισε η Frontex.
Καθώς πλησίαζαν τα μεσάνυχτα της 14ης Ιουνίου, το πλοίο της Ελληνικής Ακτοφυλακής 920, το μοναδικό κυβερνητικό πλοίο που απεστάλη στο σημείο, έφτασε δίπλα στο Adriana. Ορισμένοι επιζώντες λένε ότι προσπάθησε να ρυμουλκήσει το Adriana, ανατρέποντάς το. Η ακτοφυλακή το αρνήθηκε στην αρχή, στη συνέχεια παραδέχτηκε ότι πέταξε ένα σχοινί στη μηχανότρατα, αλλά είπε ότι αυτό ήταν ώρες πριν βυθιστεί. Ξαφνικές αλλαγές στην κατανομή βάρους σε ένα υπερπλήρες, ταλαντευόμενο πλοίο θα μπορούσαν να το είχαν αναποδογυρίσει. Και ενώ το 920 ήταν μεγαλύτερο από το Adriana, δεν ήταν σαφές αν είχε χώρο για να φιλοξενήσει τους επιβάτες μετανάστες”.
