Γιατί οι χριστουγεννιάτικες ταινίες είναι τόσο εθιστικές;

Λίγες ημέρες πριν τα Χριστούγεννα (αλήθεια, έχετε μπει σε χριστουγεννιάτικο mood;) και έχουμε ήδη ξεκινήσει να βλέπουμε τις all time classic χριστουγεννιάτικες ταινίες, ακόμα κι αν το Netflix και οποιαδήποτε άλλη πλατφόρμα, μας έχει σερβίρει νέες προτάσεις. Υπάρχουν εκείνες, όπως το «Home Alone» και το «Love Actually» που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με αυτή την περίοδο -όπως το All I want for Christmas is You-, και κάθε χρόνο είναι σαν παράδοση πλέον να τις παρακολουθούμε. 

Έχετε όμως αναρωτηθεί γιατί αυτές τις χριστουγεννιάτικες ταινίες λατρεύουμε να τις βλέπουμε σαν να είναι η πρώτη φορά; Αν ναι, τότε και το BBC αναρωτήθηκε εξίσου γι’αυτό και έδωσε την εξήγηση. Για την ακρίβεια, σκηνοθέτες, σεναριογράφοι και κριτικοί ανέλυσαν εκείνα τα στοιχεία που συμβάλλουν στο είναι τόσο εθιστικές αυτές οι ταινίες. 

Το μήνυμα

Η Ντέμπι Άιζιτ, σεναριογράφος και σκηνοθέτης του «Nativity!», εξήγησε πως η τέλεια χριστουγεννιάτικη ταινία έχει και το τέλειο μήνυμα. «Όλες οι χριστουγεννιάτικες ταινίες που αγαπώ έχουν ως βασικό θέμα την εξιλέωση», λέει. «Η ιδέα ότι ο καθένας μπορεί να σωθεί, ακόμη και από τον εαυτό του, και πως τα Χριστούγεννα είναι κατά κάποιο τρόπο η μαγική εποχή του χρόνου όπου αυτό είναι πιο πιθανό να συμβεί. Είναι κάτι που βρίσκω πολύ ενθαρρυντικό».

Η Ντέμπι, η οποία λέει ότι ο χαρακτήρας του Μάρτιν Φρίμαν στο «Nativity!» βασίζεται εν μέρει στον Εμπενίζερ Σκρουτζ στην κλασική ιστορία του τσαρλς Ντίκενς, πιστεύει ότι οι χριστουγεννιάτικες ταινίες συνδέονται με το κοινό λόγω των απλών, εμπνευσμένων μηνυμάτων τους. «Είναι ένα υπέροχο δώρο που μπορούμε να προσφέρουμε στον κόσμο μέσω των χριστουγεννιάτικων ταινιών: ελπίδα για την ανθρώπινη φύση, την καλοσύνη και ότι μπορούμε να αλλάξουμε».

Στο ίδιο μήκος κύματος και η Κάρα Τζ. Ράσελ, σεναριογράφος των «The Knight Before Christmas» και «The Great Christmas Switch». «Νομίζω ότι οι χριστουγεννιάτικες ταινίες δίνουν ελπίδα, την αίσθηση ότι υπάρχει μια ανώτερη δύναμη και ότι οι άνθρωποι νοιάζονται». Η ίδια θυμάται ένα απλό μήνυμα από την ταινία «It’s A Wonderful Life» του 1946 που κάνει την ίδια και την οικογένειά της να την παρακολουθούν κάθε χρόνο. «Εκείνο το διάσημο απόσπασμα, ‘κανένας άνθρωπος που έχει φίλους, δεν είναι αποτυχημένος’, νομίζω ότι είναι πολύ αληθινό».

Η διάθεση

Οι χριστουγεννιάτικες ταινίες είναι και τα συναισθήματα που μας προσφέρουν. «Οι καλύτερες χριστουγεννιάτικες ταινίες είναι καθησυχαστικές, αστείες, αγαπησιάρικες και χαλαρές», είπε ο κριτικός κινηματογράφου του BBC Radio 1, Άλι Πλαμπ. «Σου δίνουν αυτό το αίσθημα θαλπωρής που νιώθεις όταν είσαι τυλιγμένος σε μια κουβέρτα στον καναπέ. Και αυτό είναι που λαχταράει ο κόσμος».

Ο ίδιος ξεχωρίζει τη ρομαντική κωμωδία «Love Actually» του 2003 ως μια «επίθεση με πολυβόλο από γλυκανάλατες, κλισέ,  ευχάριστες στιγμές. Δεν είναι υψηλή τέχνη, αλλά υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που μπορεί κανείς να απολαύσει στην ταινία. Νιώθω ότι οι χριστουγεννιάτικες ταινίες πετυχαίνουν καλύτερα όταν δεν είναι πολύ δύσκολες».

Το αίσθημα της οικειότητας

Ένα ακόμη συστατικό για την τέλεια χριστουγεννιάτικη ταινία, είναι το γεγονός πως ξυπνούν αναμνήσεις από την παιδική μας ηλικία. Άλλωστε, μεγαλώσαμε με το «Home Alone». Όπως εξήγησε η Ντέμπι, «ακόμα και αν είναι υποσυνείδητα, σε ταξιδεύουν πίσω σε μια εποχή που ένιωθες ευτυχισμένος και ασφαλής. Έχει να κάνει με τη μουσική, τα χρώματα, τα λαμπερά φώτα και τα επικά χριστουγεννιάτικα δέντρα και στολίδια».

Και είναι αυτή η οικειότητα, που ξεκινάει από την παιδική ηλικία, η οποία μας κρατάει εθισμένους, συνέχισε. «Ναι, μας αρέσει να βλέπουμε και να ξαναβλέπουμε αυτές τις ταινίες. Μας αρέσει το πόσο οικείες είναι. Όταν ξέρεις μια ταινία πολύ καλά, νιώθεις ασφαλής να την παρακολουθείς, επειδή γνωρίζεις τι έρχεται και  δεν είναι κάτι τρομερό ή βαρετό- είναι κάτι υπέροχο. Μπορείς να χαλαρώσεις με πλήρη επίγνωση ότι ξέρεις τι πρόκειται να συμβεί και ότι θα λατρέψεις το τέλος. Όλα θα πάνε καλά».

Η μουσική

Είχαμε δει κάποτε πως το «Home Alone» έπαιξε με συνοδεία ορχήστρας παίζοντας τα τραγούδια που ακούγονται στην ταινία. Τα soundtracks των χριστουγεννιάτικων ταινιών παίζουν σημαντικό ρόλο, εξίσου. Και ο Άλι, ξεχωρίζει κι εκείνος την εξαιρετική μουσική στην κωμωδία του 1990. «Όχι μόνο η μουσική επένδυση είναι από τις καλύτερες, αλλά και το soundtrack είναι άψογο. Διαλέγει μερικά πραγματικά παλιάς σχολής, ενδιαφέροντα τραγούδια. Όχι μόνο τα κλισέ κλασικά».

Να σημειωθεί πως τη μουσική του «Home Alone» συνέθεσε ο Τζον Γουίλιαμς, που επιμελήθηκε επίσης τη μουσική για τα Star Wars, Harry Potter, Jaws και Jurassic Park. 

Η σκοτεινή πλευρά

Δεν είναι όλες οι χριστουγεννιάτικες ταινίες χαρούμενες, με ειδυλλιακά ρομάντζα και οικογενειακά τραπέζια με φωνές και χαμόγελα. Το «The Snowman», για παράδειγμα, είναι μια γλυκιά ταινία αλλά κρύβει και κάμποσο σκοτάδι. Όπως είπε και ο Άλαν Μακντόναλντ, συν-σεναριογράφος της χριστουγεννιάτικης ταινίας ζόμπι «Anna and the Apocalypse», «ο χιονάνθρωπος που λιώνει στο τέλος αυτής της ταινίας είναι ένα από τα πιο θλιβερά πράγματα που έχω δει ποτέ! Είναι τόσο σκοτεινό!».

Ο ίδιος πρόσθεσε πως οι εναλλακτικές χριστουγεννιάτικες ταινίες είναι τόσο δημοφιλείς επειδή μας δίνουν την ευκαιρία να «εξετάσουμε το σκοτάδι σε μια σκοτεινή εποχή του χρόνου. Τα Χριστούγεννα, ερχόμαστε αντιμέτωποι με όσα αγαπάμε, κάτι που μπορεί να είναι πραγματικά επώδυνο μερικές φορές, και συμβιβαζόμαστε με πράγματα και ανθρώπους που έχουμε χάσει. Είναι μια εποχή του χρόνου που αναλογιζόμαστε το παρελθόν και προσβλέπουμε στο νέο έτος για να γίνουν τα πράγματα καλύτερα».