Το Σέλας, γνωστό και ως Aurora Borealis, είναι ένα εκπληκτικό φυσικό φαινόμενο που έχει γοητεύσει τους ανθρώπους για χιλιετίες. Στην Μακεδονία, εμφανίστηκε λόγω «ισχυρής γεωμαγνητικής καταιγίδας επιπέδου G3 που επηρέασε την Ευρώπη προκαλώντας φαινόμενα σέλαος ακόμη και σε Ιταλία και Βουλγαρία», κατά τους ειδικούς και μάλιστα σε κόκκινο χρώμα και όχι πράσινο.

Αυτό το αξιοσημείωτο θέαμα εμφανίζεται κοντά στους πόλους της Γης και προκαλείται από την αλληλεπίδραση μεταξύ των ηλιακών σωματιδίων και της ατμόσφαιρας του πλανήτη μας. Τα Aurora διατίθενται σε μια μεγάλη ποικιλία χρωμάτων – από πράσινο έως ροζ έως μπλε και μοβ.

Πώς δημιουργείται το Σέλας;

Τα σέλας προκαλούνται από ενεργά σωματίδια από τον ήλιο που πέφτουν στην ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης με ταχύτητες έως και 72 εκατομμύρια χλμ/ώρα. Στη συνέχεια, το μαγνητικό πεδίο της Γης ανακατευθύνει τα σωματίδια προς τον βόρειο και τον νότιο πόλο.

Τα ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια εισέρχονται στη συνέχεια στην ατμόσφαιρα της Γης, διεγείροντας άτομα και μόρια αερίου και δημιουργώντας σέλας. Η διαδικασία είναι παρόμοια με τον τρόπο που λειτουργούν τα φώτα νέον: Όταν τα μόρια και τα άτομα «διεγείρονται» από τα ηλεκτρόνια, πρέπει να επιστρέψουν στην αρχική τους ενέργεια (βασική κατάσταση) και να το κάνουν απελευθερώνοντας την ενέργεια ως φωτόνια (φως). Το χρώμα του φωτός νέον εξαρτάται από το μείγμα αερίων μέσα στο σωλήνα, όπως και το χρώμα των σέλας εξαρτάται από το μείγμα αερίων στην ατμόσφαιρα.

Η ατμόσφαιρα της Γης είναι περίπου 78% άζωτο, 21% οξυγόνο, 0,93% αργό και 0,04% διοξείδιο του άνθρακα. Ο αέρας μας περιέχει επίσης ίχνη από νέον, ήλιο, μεθάνιο, κρυπτόν, όζον και υδρογόνο, καθώς και υδρατμούς.

Το πιο κοινό χρώμα Σέλας είναι το πράσινο

Τα πράσινα σέλας παράγονται συνήθως όταν φορτισμένα σωματίδια συγκρούονται με υψηλές συγκεντρώσεις μορίων οξυγόνου στην ατμόσφαιρα της Γης σε υψόμετρα περίπου 100 έως 300 χιλιόμετρα, σύμφωνα με την Καναδική Διαστημική Υπηρεσία (CSA).

Τα κόκκινα σέλας είναι συγκριτικά λιγότερα συχνά και συνήθως συνδέονται με έντονη ηλιακή δραστηριότητα.

Εμφανίζονται όταν τα ηλιακά σωματίδια αντιδρούν με το οξυγόνο σε μεγαλύτερα υψόμετρα, γενικά περίπου 300 έως 400 km, σύμφωνα με την CSA.

Σε αυτό το ύψος, το οξυγόνο είναι λιγότερο συγκεντρωμένο και διεγείρεται σε υψηλότερη συχνότητα ή μήκος κύματος, καθιστώντας τα κόκκινα ορατά. Κόκκινα σέλας εμφανίζονται συχνά στα ψηλότερα άκρα της οθόνης.

Το μπλε και το μωβ σέλας είναι ακόμη λιγότερο κοινά και τείνουν επίσης να εμφανίζονται σε περιόδους υψηλής ηλιακής δραστηριότητας.

Αυτά τα χρώματα παράγονται όταν τα ηλιακά σωματίδια συγκρούονται με το άζωτο στην ατμόσφαιρα της Γης σε υψόμετρο 60 μιλίων.

Τα κίτρινα και ροζ σέλας είναι σπάνια και συνδέονται συνήθως με υψηλή ηλιακή δραστηριότητα. Αυτά τα χρώματα προκύπτουν από ένα μείγμα κόκκινων σέλας με πράσινο ή μπλε σέλας.

Η ηλιακή δραστηριότητα, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον προσδιορισμό της έντασης, του χρώματος και της συχνότητας των εμφανίσεων σέλας. Κατά τη διάρκεια περιόδων υψηλής ηλιακής δραστηριότητας, η ατμόσφαιρα της Γης βομβαρδίζεται με μεγαλύτερο αριθμό ηλιακών σωματιδίων, αυξάνοντας την πιθανότητα πιο ζωντανών και ποικίλων χρωμάτων σέλας.

Η δραστηριότητα του ήλιου κυμαίνεται σε έναν ηλιακό κύκλο 11 ετών, με περιόδους μέγιστης δραστηριότητας γνωστές ως ηλιακά μέγιστα. Η ηλιακή δραστηριότητα βρίσκεται τώρα σε άνοδο κατά τη διάρκεια του τρέχοντος ηλιακού κύκλου 25, που οι επιστήμονες προβλέπουν ότι θα κορυφωθεί το 2025.

Γιατί το βόρειο σέλας που εμφανίζεται σε χαμηλά γεωγραφικά πλάτη είναι κόκκινο;
Πρώτον, το κόκκινο εμφανίζεται σε μεγαλύτερα υψόμετρα και έτσι μπορεί να φανεί πιο μακριά από τους πόλους: μερικές φορές το μόνο που βλέπετε είναι το πάνω άκρο του κόκκινου που κρυφοκοιτάζει στον ορίζοντα.

Δεύτερον, κατά τη διάρκεια πολύ μεγάλων καταιγίδων, υπάρχει ένα άλλο είδος σέλας που είναι κυρίως κόκκινο και εμφανίζεται σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη.

* Πηγή: Intronews.gr

** Photo credits: Unsplash/Lightscape