Φαντάσου ότι το Lost δεν ήταν μια σειρά για επιζώντες, αλλά μια μεταφυσική αλληγορία για τη μάχη του καλού με το κακό, με πρωταγωνιστές έναν αγγελικό φύλακα και μια σκοτεινή οντότητα παγιδευμένη σε ένα νησί. Το μυστικό της ιστορίας δεν είναι στο αεροπλάνο, αλλά στο ίδιο το φως του νησιού.
Η ερμηνεία που επιτέλους εξηγεί με πειστικό και αναλυτικό τρόπο λοιπόν είναι η εξής: Δύο άντρες ζουν σε ένα νησί για χρόνια. Στην καρδιά του νησιού υπάρχει ένα φως. Όχι απλά ένα τυχαίο φως, αλλά το φως. Η πηγή της καλοσύνης, το θεμέλιο της ύπαρξης, το τελευταίο ανάχωμα πριν από την απόλυτη καταστροφή. Αν αυτό το φως σβήσει, η καλοσύνη σε όλο τον κόσμο παύει να υπάρχει.
Ο ένας από τους δύο άντρες, ο Jacob, έχει μία δουλειά: να κρατάει το φως αναμμένο. Ο άλλος, ο Άνδρας με τα Μαύρα, είναι το ακριβώς αντίθετο. Είναι κακός. Όχι «έχω παιδικά τραύματα» κακός, αλλά η προσωποποίηση του κακού. Μερικές φορές είναι άνθρωπος, άλλες φορές είναι ένας καπνός που γουργουρίζει απειλητικά. Θέλει να φύγει από το νησί, αλλά δεν μπορεί. Είναι παγιδευμένος. Και ο μόνος τρόπος να φύγει, είναι να σβήσει το φως.
Οι δύο άντρες δεν μπορούν να σκοτώσουν ο ένας τον άλλο. Χρειάζονται τρίτους. Ο Jacob, ξέροντας ότι αργά ή γρήγορα ο Άντρας με τα Μαύρα θα βρει τρόπο να τον σκοτώσει, μαζεύει ανθρώπους στο νησί. Δοκιμάζει ποιος είναι άξιος να γίνει ο επόμενος φύλακας του φωτός.
Και όταν τελικά ο Jacob πεθαίνει, το φως σβήνει, ο Άντρας με τα Μαύρα γίνεται θνητός και σκοτώνεται. Το φως ανάβει ξανά. Και το νησί, η ανθρωπότητα, το ίδιο το σύμπαν, συνεχίζουν να υπάρχουν. Μόνο επειδή κάποιος αποφάσισε να το κρατήσει ζωντανό.
Το Lost ήταν ένα θεολογικό θρίλερ με χαβανέζικη αύρα και καλοκαιρινό
Στο χαοτικό πάνθεον των τηλεοπτικών σειρών, το LOST παραμένει ένα ανερμήνευτο τοτέμ, μια μεταμοντέρνα Οδύσσεια με τροπικό κλίμα, όπου οι ναυαγοί δεν βρίσκουν ποτέ το δρόμο για την Ιθάκη, αλλά αντιθέτως καταλήγουν να προσκυνούν ένα φως θαμμένο στην καρδιά ενός νησιού που λειτουργεί περισσότερο σαν θεολογική πίστα δοκιμών παρά σαν γήινο τοπίο.
Ας το πούμε από την αρχή: το LOST δεν ήταν ποτέ απλώς μια ιστορία για ανθρώπους που έπεσαν από τον ουρανό σε μια αχαρτογράφητη γη. Ήταν ένα αφήγημα που έπαιξε με την πιο παλιά μυθολογική έννοια: την πάλη του Καλού και του Κακού, όχι όμως με σπαθιά και αστραπές, αλλά με μοχθηρές συμμαχίες, ηθικές παγίδες και μια αλληλουχία από τεστ που οδηγούν στο αναπόφευκτο.
Για να καταλάβεις το LOST, πρέπει να ξεχάσεις τους ήρωες και να δεις το νησί σαν ένα συμβολικό σκάκι. Ο Jacob, ντυμένος σαν χίπης που έχει διαβάσει υπερβολικά πολύ Joseph Campbell, είναι ο φύλακας του φωτός. Το φως αυτό δεν είναι μια ωραία ατμοσφαιρική λεπτομέρεια, αλλά η πηγή του Καλού, το ζενίθ της ύπαρξης, η ενέργεια που κρατά το σύμπαν στην πλάτη της σαν άλλος Άτλαντας.
Στην αντίπερα όχθη, ο Άντρας με τα Μαύρα (ας τον αποκαλέσουμε ΑΜ για οικονομία λέξεων) δεν είναι απλώς ένας ανταγωνιστής, αλλά η ίδια η αρχέγονη επιθυμία της ανθρωπότητας να απελευθερωθεί από τα δεσμά της μοίρας. Ο ΑΜ δεν είναι ο διάβολος επειδή μισεί το καλό. Είναι ο διάβολος επειδή θέλει να φύγει και το καλό τον εμποδίζει. Είναι το απόλυτο αρχέτυπο του ανθρώπου που θέλει να σπάσει τους κανόνες, αλλά αντί για ήρωας, γίνεται τέρας.
Αν η μυθολογία του LOST σταματούσε εδώ, θα ήταν απλά άλλη μια ιστορία του τύπου «δύο θεοί μαλώνουν, οι άνθρωποι υποφέρουν». Αλλά οι δημιουργοί (ή τουλάχιστον, το αφήγημα που τελικά προέκυψε) πήγαν πιο βαθιά. Ο Jacob ξέρει ότι δεν μπορεί να νικήσει τον ΜΙΒ για πάντα. Ξέρει ότι κάποια στιγμή, κάποιος θα βρει τον τρόπο να τον σκοτώσει. Και επειδή το φως πρέπει να προστατεύεται, ο μόνος τρόπος να παραταθεί το αναπόφευκτο είναι να βρει αντικαταστάτη.
Κι εδώ μπαίνουν οι επιβάτες της Oceanic Flight 815.
Από την αρχή, η σειρά παίζει με το concept του πεπρωμένου. Ο Locke ψιθυρίζει “we are meant to be here”, ο Jack φωνάζει το αντίθετο. Κανείς δεν καταλαβαίνει πως ολόκληρη η ύπαρξή τους σκηνοθετήθηκε. Δεν βρέθηκαν στο νησί από τύχη, αλλά επειδή έπρεπε να βρεθούν. Ο Jacob τους διάλεξε, τους μανιπουλάρισε από παιδιά, φρόντισε να είναι σε εκείνη τη μοιραία πτήση.
Το νησί δεν ήταν ποτέ δοκιμασία επιβίωσης, αλλά δοκιμασία επιλογής. Ποιος μπορεί να γίνει ο επόμενος φύλακας του φωτός; Ποιος μπορεί να αναλάβει το βάρος της ανθρωπότητας; Και ποιος θα λυγίσει, επιτρέποντας στον ΑΜ να απελευθερωθεί;
Ο ΑΜ, εγκλωβισμένος σε αυτή τη μακροχρόνια σκακιστική παρτίδα, καταλαβαίνει ότι ο μόνος τρόπος να ελευθερωθεί είναι να βρει κάποιον να σκοτώσει τον Jacob. Δεν μπορεί να τον αγγίξει ο ίδιος, αλλά μπορεί να το κάνει κάποιος άλλος γι’ αυτόν. Και εδώ μπαίνει το διαβολικό ταλέντο του: η ικανότητά του να σπέρνει αμφιβολίες, να σαγηνεύει, να παίζει με τις αδυναμίες των ανθρώπων.
Το αποκορύφωμα έρχεται όταν ο Ben, ο μικρός Μεφιστοφελής της σειράς, πέφτει στην παγίδα. Σκοτώνει τον Jacob και ξαφνικά, η παρτίδα αλλάζει. Το φως είναι απροστάτευτο. Ο ΜΙΒ σβήνει την πηγή της ενέργειας του νησιού και επιτέλους γίνεται ελεύθερος.
Αλλά εδώ το Lost ρίχνει το μεγαλύτερο του plot twist. Ο ΑΜ, χωρίς το φως, δεν είναι πια άτρωτος. Έγινε άνθρωπος. Και τελικά, πεθαίνει με τον πιο πεζό τρόπο: πέφτοντας από έναν γκρεμό, σαν τον Μουφάσα.
Όμως το πραγματικό τέλος δεν είναι εκεί. Γιατί το φως επιστρέφει. Ο Jack, που περνά από την πλήρη απόρριψη της πίστης στην απόλυτη αποδοχή της μοίρας του, κάνει την υπέρτατη θυσία και ξανανοίγει την πηγή. Ο Hurley, ο πιο αγνός χαρακτήρας της σειράς, γίνεται ο νέος φύλακας.
Και τότε έχουμε το παράλληλο σύμπαν.
Αυτό είναι το σημείο όπου το διαδίκτυο εξερράγη. “Ήταν νεκροί από την αρχή;” “Ήταν όλα όνειρο;” “Το νησί ήταν καθαρτήριο;” Όχι.
Το παράλληλο σύμπαν ήταν ένα είδος χώρου αναμονής. Όταν οι άνθρωποι πεθαίνουν, δεν περνάνε αμέσως στο «μετά». Περιμένουν εκείνους που διαμόρφωσαν τη ζωή τους, για να φύγουν μαζί.
Και εκεί έγκειται η πραγματική ουσία του LOST.
Δεν ήταν ποτέ ιστορία για το πώς να γυρίσεις σπίτι. Ήταν ιστορία για το ποιοι είναι οι άνθρωποι που κάνουν ένα μέρος σπίτι. Δεν είχε σημασία που κατέληξαν οι επιζώντες. Σημασία είχε ποιοι ήταν όταν πέθαναν. Και αυτοί που έζησαν τη μεγαλύτερη περιπέτεια της ζωής τους μαζί, θα έφευγαν μαζί.
Το LOST δεν ήταν μια σειρά με γρίφους. Ήταν ένας μύθος μεταμφιεσμένος σε μυστήριο, μια υπαρξιακή διατριβή που φορούσε τη στολή ενός adventure show. Δεν ήταν για το τι υπήρχε στο νησί. Ήταν για το τι υπήρχε μέσα στους ανθρώπους του.
Και τελικά, το φως έμεινε αναμμένο. Και το νησί, και ο κόσμος, συνέχισαν να υπάρχουν.
Όχι επειδή το αξίζαμε. Αλλά επειδή κάποιος, κάπου, ήταν διατεθειμένος να θυσιαστεί γι’ αυτό.
