Η οργή είναι ξεκάθαρη. Εξεφρασμένη. Απειλητική κι απόλυτη για Μητσοτάκη και κυβέρνηση. Το θέμα τώρα είναι τι θα συμβεί αύριο, τι επιλογές έχουμε εφεξής και τι θα προκύψει από τα “επόμενα”.
1. Μια σύντομη ιστορία των ματαιωμένων εξεγέρσεων
Στην Ελλάδα, ο κόσμος δεν βγαίνει εύκολα στον δρόμο για μαζικές διαδηλώσεις. Το 2011 ήταν η τελευταία φορά που το έκανε με τρόπο που έμοιαζε να αλλάζει την Ιστορία – ή τουλάχιστον έτσι νομίζαμε. Το τότε «κίνημα των Αγανακτισμένων» κατέληξε, τελικά, να γεννήσει έναν ΣΥΡΙΖΑ που εκλέχθηκε πανηγυρικά και μετά απογοήτευσε πανηγυρικότερα.
Αλλά το 2025 είναι διαφορετικό. Η διαδήλωση της 28ης Φεβρουαρίου δεν ήταν απλώς μια κοινωνική έκρηξη. Ήταν κάτι πιο σύνθετο, πιο οργανωμένο και –το κυριότερο– πιο αποφασισμένο. Οι άνθρωποι που διαδήλωσαν δεν είχαν μόνο θυμό. Είχαν μνήμη.
Και όταν ένας λαός δεν ξεχνάει, το σύστημα αρχίζει να φοβάται.
2. Ποιος μπορεί να κεφαλαιοποιήσει αυτή την οργή;
Εδώ έρχεται το βασικό πρόβλημα. Ο κόσμος είναι έξαλλος, αλλά δεν έχει σε ποιον να στραφεί.
Η υπάρχουσα αντιπολίτευση –με φωτεινές εξαιρέσεις– μοιάζει ανίκανη να διαχειριστεί αυτή την οργή. Γιατί, ας είμαστε ειλικρινείς:
- Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ακόμα παγιδευμένος στο τραύμα του 2015. Ανίκανος να εμπνεύσει, ανίκανος να ξαναγίνει “κίνημα”, εγκλωβισμένος σε εσωτερικές διαμάχες που δεν αφορούν κανέναν πέρα από την Κουμουνδούρου.
- Το ΠΑΣΟΚ έχει αρχηγό έναν άνθρωπο που δεν μπορεί να αρθρώσει ούτε μία φράση που να συγκινεί. Και πώς να το κάνει, άλλωστε, όταν ο λόγος του είναι περισσότερο μια μηχανική άσκηση κομματικής ουδετερότητας παρά μια πραγματική πολιτική πρόταση;
- Η υπόλοιπη Αριστερά είναι κατακερματισμένη, καταδικασμένη στη δική της στείρα αυτάρκεια. Και αν κάτι μάθαμε από την Ιστορία, είναι ότι οι διασπασμένες αριστερές δεν νικούν ποτέ.
- Η λαϊκίστικη ακροδεξιά φουσκώνει, αλλά δεν έχει τίποτα ουσιαστικό να προσφέρει παρά στήριξη σε ένα σάπιο σύστημα και θεωρίες συνωμοσίας και υστερία για θέματα που έχουν ληθεί εδώ και δεκαετίες. Αν το μέλλον μπορεί να είναι ευοίωνο, δεν μπορεί να κυριαρχείται από θεοφοβούμενους πλασιέ και ρατσίστριες ψευδοεπιστήμονες.
Το αποτέλεσμα; Ο κόσμος νιώθει πολιτικά άστεγος. Δεν εμπιστεύεται το σύστημα, αλλά δεν βλέπει και κανέναν που να μπορεί να το αντικαταστήσει.
3. Όταν η αντισυστημικότητα γίνεται εμπορικό προϊόν
Εδώ είναι που τα πράγματα γίνονται επικίνδυνα.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, η “αντισυστημικότητα” δεν είναι πλέον ιδεολογία. Είναι μάρκετινγκ. Είναι προϊόν που μπορεί να το πουλήσει οποιοσδήποτε, αρκεί να ξέρει πώς να τραβάει την προσοχή.
Δες τι συμβαίνει παγκοσμίως:
- Ο Τραμπ εμφανίστηκε σαν “εχθρός του συστήματος” ενώ ήταν το ίδιο το σύστημα σε ανθρώπινη μορφή.
- Ο Μιλέι στην Αργεντινή κέρδισε τις εκλογές ουρλιάζοντας μπροστά σε μια κάμερα και κρατώντας μια αλυσοπρίονο.
- Στην Ιταλία, η ακροδεξιά αναβαπτίστηκε ως “πατριωτική εναλλακτική” και τώρα κυβερνά κανονικά.
Και εδώ στην Ελλάδα;
Ποιος λέει ότι ο επόμενος “αντισυστημικός ηγέτης” δεν θα είναι ένα viral προϊόν του TikTok, μια τηλεοπτική περσόνα, ένας influencer που θα πουλάει “επαναστατική” σαπίλα σε συσκευασία των 15 δευτερολέπτων;
Γιατί αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός που να μπορεί να προβλέψει από πού θα προκύψει το “νέο”.
4. Η κοινωνία βράζει. Κάτι θα γεννηθεί. Αλλά τι;
Υπάρχει μια ειρωνεία σε όλα αυτά:
- Η οργή είναι πραγματική.
- Η ανάγκη για πολιτική αλλαγή είναι πραγματική.
- Η επόμενη μέρα, όμως, είναι άγνωστη.
Όταν οι κοινωνίες φτάνουν σε αυτό το σημείο, πάντα γεννιέται κάτι καινούργιο. Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Οι δρόμοι δεν γεμίζουν χωρίς συνέπειες.
Το ερώτημα είναι τι ακριβώς θα γεννηθεί.
Θα είναι ένα νέο αριστερό ρεύμα που θα καταφέρει να εκφράσει αυτή την αγανάκτηση με ουσιαστικό τρόπο;
Ή θα είναι ένας ακόμα τηλεοπτικός σωτήρας, ένας νέος “χαρισματικός” που θα εκμεταλλευτεί την κατάσταση και θα πουλήσει φύκια για μεταξωτές κορδέλες;
Κανείς δεν μπορεί να το προδικάσει.
Το μόνο σίγουρο είναι πως ο κόσμος δεν πρόκειται να ξανακάνει το λάθος να εμπιστευτεί “επαγγελματίες πολιτικούς” χωρίς να δει κάτι νέο.
Η οργή είναι εδώ.
Το παλιό σύστημα καταρρέει.
Το νέο δεν έχει εμφανιστεί ακόμα.
Και αυτό είναι ταυτόχρονα ελπιδοφόρο και τρομακτικό.
