Τα media δεν “εφήυραν” το θέμα. Ο ευρωβουλευτής Νίκος Αναδιώτης το έκανε. Μιλώντας από το βήμα του ευρωκοινοβουλίου για “ανάγκη περιορισμού των αμβλώσεων” για να λυθεί υποτίθεται το δημογραφικό πρόβλημα της Ευρώπης και να αντιστραφούν οι οικονομικές ανισσοροπίες. Σε απλά ελληνικά “άρτσι μπούρτσι και λουλάς” από άλλον έναν απαίδευτο, αδιάβαστο και μπερδεμένο άνθρωπο σε λάθος θέση. Αυτό είναι ένα σοβαρό θέμα, και η άγνοια του κι ο μη σεβασμός του σε βασικά δικαιώματα χρήζει ξεκάθαρα ανάλυσης και δημόσιου διαλόγου.

Μόνο που στην Ελλάδα τα media λειτουργούν όπως τα περισσότερα πράγματα, κι επαγγέλματα. Όπως να’ ναι, και κυρίως χωρίς λογική. Πάνω απ’ όλο τον παραλογισμό και την ευτέλεια στην οποία τα μύρια κακά της μοίρας μας έχει επιφέρει κοινωνικικά και οικονομικά η συνεχιζόμενη κρίση αξιών στην χώρα, βρίσκεται η τηλεόραση. Οι εκπομπές δήθεν lifestyle, που αναλώνονται μεταξύ στάρλετ, μαϊντανών, παλιών ημιξεχασμένων ανθρώπων που κάποτε είχαν αναγνωρισιμότητα και wannabeδων που παλεύουν για λίγα λεπτά δημοσιότητας και κλικς που θα τους δώσουν ένα μεγαλύτερο “μεροκάματο” σε όποια “αρπαχτή” βρίσκουν και κάνουν για να ζήσουν το γκλίτερ από τα τζάμπο μικροαστικό όνειρο τους.

Οι άνθρωποι που στέλνουν κάμερες και ρεπόρτερς με ένα μικρόφωνο στο χέρι που διατάσσανονται να “φέρουν δηλώσεις” και να “φέρουν θέμα” είναι όπως ακριβώς τους φαντάζεται κανείς τις περισσότερες φορές. Άνθρωποι που ξέρουν πως δεν θα μπορέσουν να βγουν στο γυαλί όπως οι “ζηλευτοί” παρουσιαστές τους, που δεν έφτασαν σε κάποια πιο “στιβαρή” θέση όπως τα δελτία ειδήσεων κι οι ενημερωτικές εκπομπές των “σοβαρών δημοσιογράφων”, “ψηλωμένα” παιδιά που τις πειρσσότερες φορές είχαν ξεκινήσει και τα ίδια από “ρεπορτάζ δρόμου” τρέχοντας πίσω από ανθυποσελέμπριτις, και που είτε πραγματώνουν το βλαχομπαρόκ όνειρο τους να ασχολούνται με την τάχα μου lifestyle “ειδησεογραφία”, ή -σπανιότερα- καταριούνται την ώρα και την στιγμή που “ασχολούνται με τα σκουπίδια”.

Είτε μιλάμε για ανθρώπους που εκτιμούν αυτό που κάνουν, είτε για επαγγελματίες που σιχαίνονται τη δουλειά τους, ο κοινός τόπος σε όλους τους, είναι ένας: η “δήλωση που θα κάνει νούμερα”. Κάποτε ήταν τα νούμερα της AGB, πλέον είναι τα κλικς και τα mentions και τα views και οι αναπαραγωγές σε sites και social media. Το “ιερό δισκοπότηρο” της τηλεοπτικής “πρωινατζίδικης/μεσημεριανάδικης” δημοσιολογίας, δεν είναι καμία είδηση, κανένα ρεπορτάζ, καμία ανάλυση ή δύσκολη αποκάλυψη’ είναι μόνο και πάντα μια “ζουμερή” που λέγανε οι τεμπέληδες γραφιάδες πριν από δεκαετίες, δήλωση που θα προκαλέσει ντόρο, που θα γαργαλήσει το μαλακό υπογάστριο της ελληνικής κοινωνίας, και που θα δημιουργήσει, όπως ακριβώς συμβαίνει από χθες με τον Σερβετάλη, ένα “κύμα” από αλλεπάληλες δηλώσεις και εξηγήσεις και θα δώσει τροφή για κουτσομπολιό, διενέξεις, κράξιμο και λοιπά αγαπημένα τηλεοπτικά πανελίστικα “σπορ” για ώρες, μέρες, εκπομπές και εβδομάδες.

media δηλώσεις σερβετάλης

Η ευθύνη μιας δήλωσης ανήκει σε – τουλάχιστον – δύο

Ο λόγος για τον οποίο η κάμερα και το μικρόφωνο της εκπομπής της Καινούριου έψαξε τον Άρη Σερβετάλη λίγες ώρες μετά την καμαρωτή π@π@ριά του Αναδιώτη στο Ευρωκοινοβούλιο, είναι πιο προφανής κι από κλάμα νηπίου. Οι ρεπόρτερ είναι εκπαιδευμένοι και “μιλημένοι”. “Θα πας, θα τον ρωτήσεις 2-3 γενικά πράγματα, ακόμα και για την δουλειά του, την παράσταση του, οτιδήποτε για να νιώσει λίγο άνετα, και μετά θα ρίξεις το δόλωμα για την δήλωση που περιμένουμε να κάνει”. Παγίδα δεν την λες, γιατί ο Σερβετάλης, η Παπαθωμά κι οποιοσδήποτε έχει βρεθεί όσα χρόνια είναι οι δυο τους μέσα και κάτω από τον φακό των media, ξέρει πως παίζεται το παιχνίδι, αλλά σίγουρα δεν μιλάμε για “καλοπροαίρετη τακτική”.

Θα πει κάποιος, αν δεν ήθελαν να εκτεθούν στα media και στην κοινωνία, ας μην άνοιγαν το στόμα τους. Όπως ακριβώς κάνουν οι “μεγαλύτεροι σταρς”, οι περισσότεροι από αυτούς που κάνουν επιτυχίες και μένουν ως “πρώτα ονόματα” για δεκαετίες. Δεν κοντράρονται, δεν λένε προκλητικά πράγματα, δεν τρομάζουν τον κόσμο, προσέχουν τι λένε, κ.ο.κ. Αλλά υπάρχουν κι άλλοι άνθρωποι, που συνήθως τα media αγαπούν περισσότερο, και σίγουρα κυνηγούν ευκολότερα, που μιλάνε πιο “κανονικά”, αφιλτράριστα, ελεύθερα, όπως ακριβώς θα ήθελες να εκφράζεται ένας καλλιτέχνης κι ένας άνθρωπος με άποψη και γνώση.

Αλλά στην πραγματικότητα η γνώση, η σοβαρότητα, η στιβαρότητα της επιχειρηματολογίας και η λογική πίσω από τον λόγο, δεν ήταν ποτέ, και σίγουρα δεν θα γίνουν έτσι όπως λειτουργεί η ελληνική ιδιωτική τηλεόραση, στοιχεία που κυνηγάνε οι εκπομπές, οι ρεπόρτερς και οι αρχισυντάκτες τους. Η ποιότητα σε καμία έκφανση της δεν είναι το κριτήριο για να επιλεγεί ένας καλεσμένος, ένας φιλοξενούμενος, ένας άνθρωπος που του ζητάμε δηλώσεις.

Σερβετάλης δηλώσεις αμβλώσεις

Δεν θα ξεχάσουμε ξαφνικά την ευθύνη των media

Όταν πας στον Σερβετάλη να ρωτήσεις για τις αμβλώσεις, το κάνεις για έναν και μόνο σκοπό. Για να παίξει το βίντεο σου παντού και να ασχοληθούν με το όνομα σου/της εκπομπής σου. Όταν πας στην Παπαθωμά και την ρωτάς για τα γυναικεία δικαιώματα και την κακοποίηση, είναι γιατί περιμένεις να σου πει κάτι “περίεργο” και να κάνεις “νούμερα”.

Δεν θέλω να πέσετε από τα σύννεφα, αλλά υπάρχουν εκεί έξω άνθρωποι, είτε διάσημοι, είτε απλοί “καθημερινοί” τύποι, που πιστεύουν διάφορες χαζομάρες, που ορκίζονται σε θεούς και δαίμονες για αηδίες, που ξοδεύουν λεφτά σε απατεωνιές, που ψηφίζουν ναζιστές, που κακοποιούν παιδιά, ζώα, που σκοτώνουν ελπίδες, που βιάζουν κοινωνικές ομάδες, που, που, που… Το να διαλέξουμε να δείξουμε τον Νότη Σφακιανάκη για τους μετανάστες, την απαξίωση της πολιτικής, το καλό της σφαλιάρας και τα “θετικά του εθνοσοσιαλισμού” δεν είναι ποτέ τυχαίο. Ένας αφελής και άδολος αρχισυντάκτης το κάνει για να φουσκώσει τα νούμερα της εκπομπής του και να κρατήσει τη δουλειά του κι άλλη μια σεζόν ή να πάρει μια αύξηση. Ένας λιγότερο αδαής και πιο επικίνδυνος, το κάνει γιατί ενεργεί βάσει συγκεκριμένων οδηγιών, ρητών ή συνυθέστερα αόριστων.

Μπορούμε να υποθέσουμε πως το θέμα αμβλώσεις, ο Σερβετάλης, η Παπαθωμά, κι όποιος άλλος κι άλλη με “λοξές” ή απλά ηλίθιες απόψεις βρεθεί στην επικαιρότητα τις επόμενες μέρες, βόλεψε τα πρωινάδικα και τα μεσημεριανάδικα για να βγάλουν την βδομάδα, όπως εύχονται κάθε βδομάδα. Αλλά μπορούμε να θυμηθούμε και τις δεκάδες φορές που κάποιο σοβαρό θέμα της επικαιρότητας δεν βολεύει την κυβέρνηση, και ένα άσχετο, ηλίθιο θέμα προκύπτει και τραβάει τα φώτα της δημοσιότητας, πολύ βολικά για τους “στριμωγμένους” πολιτικάντηδες.

Για τους αρκετά νεώτερους, η ανάμνηση του βίντεο της Τζούλιας Αλεξανδράτου που κυκλοφόρησε λίγες ώρες πριν την ανακοίνωση του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου από το Καστελόριζο, πως η χώρα ουσιαστικά καταρρέει και θα πάει στο ΔΝΤ για βοήθεια, ίσως να μην είναι καν γνωστή, αλλά για μια κοινωνία που το συγκεκριμένο “έργο” το έχει δει τόσες φορές να επαναλαμβάνεται, είναι απλά αστείο, να μην το αναγνωρίζει μονομιάς.

Η δική μας ευθύνη, ως άνθρωποι των media και του δημόσιου λόγου, είναι σημαντική, και για όσα έχουν συμβεί, και για όσα φριχτά και άσχημα συνεχίζουν να συμβαίνουν. Κάποιοι συνεχίζουμε να αγαπάμε την ευθύνη αυτή όμως, και να αναγνωρίζουμε την σημαντικότητα του φακού που ρίχνουμε στα σημαντικά. Κι είναι αυτή η ευθύνη μας, που χρειάζεται να μας οδηγεί στο να μην αφήνουμε τον υπόλοιπο κόσμο, να πέφτει κάθε φορά στην ίδια παγίδα, που πέφτουν αδαείς,, καλοπροαίρετοι, σαλεμένοι, περίεργοι και λοιποί καλοί ή κακοί της δημόσιας σφαίρας.

Για τις απόψεις περί αμβλώσεων, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ισότητας, και οποιαδήποτε άλλης μεγάλης κοινωνικής συζήτησης, όποιος θέλει να την αναδείξει, υπάρχουν κοινωνιολόγοι, ιστορικοί, φιλόσοφοι, πολιτικοί, επιστήμονες και ειδικοί. Αλλιώς, απλά επιβεβαιώνουμε τον επιθεωρητή Κάλαχαν…