Ξημέρωσε το 2025! Όλος ο πλανήτης, λέει, εναρμονίστηκε στην αλλαγή του χρόνου και, όπως το θέλει η παράδοση, παρακολουθήσαμε στις ειδήσεις πώς υποδέχτηκαν την αλλαγή του χρόνου σε όλα τα μέρη του κόσμου που χρησιμοποιούν τα δικά μας ημερολόγια, από το Κιριμπάτι, την Αυστραλία και το Χονγκ Κονγκ μέχρι τη Νέα Υόρκη, το Λος Άντζελες, το Ρίο Ντε Τζανέιρο και τη Χαβάη.
«Όλα τα μέρη του κόσμου»; Μάλλον υπερβολικό το βρίσκουμε αυτό. Μπορεί το λεγόμενο Γρηγοριανό ημερολόγιο να έχει επικρατήσει στα περισσότερα μέρη της γης, κυρίως για εμπορικούς λόγους (για να συνεννοούνται καλύτερα οι έμποροι μεταξύ τους για ημερομηνίες ταξιδιών, παραδόσεων κτλ.), αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το συγκεκριμένο ημερολόγιο βασίζεται σε συγκεκριμένη θρησκεία, τη χριστιανική. Η οποία μπορεί να έχει διαδοθεί σε πολλές χώρες, ως η πιο διαδεδομένη θρησκεία του πλανήτη με πάνω από 2,5 δις πιστούς, αλλά δεν είναι και «όλος ο κόσμος γιορτάζει την Πρωτοχρονιά“.
Για να είμαστε ακριβείς, αυτή τη στιγμή στον κόσμο υπάρχουν ούτε ένα και δύο, αλλά… 14 επίσημα ημερολόγια! Κι όταν γράφουμε επίσημα, σημαίνει ότι έτσι μετράει επίσημα τις μέρες και τις αλλαγές το κράτος ή τα κράτη που τα’ χουν υιοθετήσει. Ορισμένα απ’ αυτά, όπως το ισλαμικό «Εγίρας» είναι γνωστά μας, άλλα όχι και τόσο. Ας τα δούμε συνοπτικά, ανάλογα με το χρόνο που βρίσκονται.
Ημερολόγια από το 5 ως το 5785
6 (Ρέιβα): Οι Ιάπωνες μπορεί να’ χουν υιοθετήσει το Γρηγοριανό ημερολόγιο, αλλά επισήμως βρίσκονται στον έκτο χρόνο της εποχής Ρέιβα, δηλαδή της ηγεμονίας του αυτοκράτορα Ναρουχίτο, που ανέλαβε την Πρωτομαγιά του 2019. Ο πανάρχαιος τρόπος υπολογισμού του χρόνου συνεχίζεται ακόμα.
113 (Mινγκούο): Μπορεί να είδατε εικόνες από την φαντασμαγορική Πρωτοχρονιά στην μακρινή Ταϊβάν, κι όντως εκεί γιορτάζουν την έλευση του νέου χρόνου την ίδια ημέρα με τους Γρηγοριανούς, αλλά η διαφορά βρίσκεται στη… χρονιά. Οι Ταϊβανέζοι επισήμως βρίσκονται στο έτος 112 από το 1912, τότε που έληξε το αυτοκρατορικό καθεστώς στην Κίνα και εγκαθιδρύθηκε το δημοκρατικό. Το οποίο, φυσικά, περιορίστηκε στο νησί της Ταϊβάν μετά την κομουνιστική επικράτηση του 1949.
114 (Τζουτσέ): Ίδια χρονιά, άλλο ορόσημο. Το 1912 ήταν η χρονιά γέννησης του Κιμ Ιλ Σουνγκ, του πρώτου ηγέτη-δικτάτορα της Βόρειας Κορέας, του οποίου η «δυναστεία» συνεχίζεται σήμερα με τον Κιμ Γιονγκ Ιλ. Στο πλαίσιο της απόλυτης προσωπολατρίας (μάλλον… οικογενειολατρίας) οι Βορειοκορεάτες επισήμως μετρούν το χρόνο από τότε που γεννήθηκε ο πρώτος «Μεγάλος Ηγέτης» τους, το 1912 ονομάστηκε «Τζουτσέ 1», έτσι λοιπόν είμαστε στο Τζουτσέ 114.
1145 (Σαμπάτ): Με επίσημη απόφαση, η κυβέρνηση του Νεπάλ το 2023 αποφάσισε να συμπεριλάβει το συγκεκριμένο «παραδοσιακό» ημερολόγιό της στα επίσημα έγγραφά της και να το χρησιμοποιεί παράλληλα με το ινδοϊστικό και το Γρηγοριανό. Το ημερολόγιο δημιουργήθηκε όταν ο τοπικός βασιλιάς Ραγκαβαντέβα αποφάσισε να… ξεκινήσει να μετράει το χρόνο από την δική του βασιλεία, το 879
1386 (Βιρμανικό): Το 638 ο τότε βασιλιάς της Βιρμανίας (βασίλειο του Παγκάν το έλεγαν τότε) Πόπα Σαουραχάνείχε μπερδευτεί με τις διαφορετικές χρονολογίες ανάμεσα στους ινδοϊστές και τους βουδιστές και έφτιαξε το δικό του ημερολόγιο, αρχίζοντας φυσικά από το έτος μηδέν! Το ημερολόγιο έμεινε ως τις ημέρες μας, αν και η τα βιρμανικά βασίλεια έπαψαν να υπάρχουν από το 1885.
1403 (ηλιακό Εγίρας): Στο Ιράν και το Αφγανιστάν χρησιμοποιείται το λεγόμενο «ηλιακό χίτζρι» ημερολόγιο, που μετράει μεν το χρόνο από το ίδιο ορόσημο (το ταξίδι του Μωάμεθ από την Μέκκα στη Μεδίνα το 622), αλλά με βάση τις φάσεις του ηλίου και όχι της σελήνης, όπως ο υπόλοιπος μουσουλμανικός κόσμος. Σύμφωνα με το καθεστώς των αγιατολάχ είμαστε στο έτος 1403.
1431 (Βεγγαλικό): Το συγκεκριμένο ημερολόγιο χρησιμοποιείται επισήμως στο Μπαγκλαντές και ημιεπισήμως σε διάφορες γειτονικές περιοχές της Ινδίας. Προηγείται του μουσουλμανικού ημερολογίου. Η χρονιά κλειδί ήταν το 593, όταν αποφάσισε ο βασιλιάς να … μηδενίσει τα ρολόγια και πάλι. Προηγουμένως ο χρόνος μετρούσε γι’ αυτούς με βάση τον προηγούμενο… μηδενισμό, που είχε συμβεί το 57 π.Χ.
1446 (σεληνιακό Εγίρας): Αυτό είναι το δεύτερο μουσουλμανικό ημερολόγιο, αυτό που χρησιμοποιεί η συντριπτική πλειοψηφία του μουσουλμανικού κόσμου. Μετράει με τις φάσεις της σελήνης από την «χίτζρα»-Εγίρα του Μωάμεθ.
1946 (Σάκα): Η σύγχρονη Ινδία έχει υιοθετήσει το Γρηγοριανό ημερολόγιο, αλλά σε χρήση επισήμως από το κράτος βρίσκεται και το «εθνικό» ημερολόγιο, το οποίο μάλιστα μετράει παράλληλα ακόμα και στις επίσημες δημοσιεύσεις, την εφημερίδα της κυβέρνησης. Υιοθετήθηκε το 1957 και μετράει το χρόνο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αρχίζοντας από το έτος 78 του Γρηγοριανού ημερολογίου.
2017 (Αιθιοπικό): Το ημερολόγιο που χρησιμοποιείται στην Αιθιοπία (και ανεπισήμως στη γειτονική Ερυθραία) είναι χριστιανικό, έχει σχέση με το Ιουλιανό ημερολόγιο (που ήταν σε χρήση παγκοσμίως μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα), αλλά όπως βλέπετε υπάρχει μια διαφορά οκτώ χρόνων, που προκύπτει από την διαφορετική μέτρηση της ημέρας του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Όσο περνάει ο καιρός, τόσο η διαφορά θα αυξάνει.
2081 (Βικράμ): Αυτό είναι το παραδοσιακό ινδουιστικό ημερολόγιο, το οποίο επισήμως δεν είναι σε χρήση στην Ινδία, ωστόσο τα εκατοντάδες εκατομμυρίων ινδουιστών στην περιοχή το χρησιμοποιούν καθημερινά για να καθορίσουν τις λατρευτικές τους τελετές. Είναι, όπως βλέπετε, πιο παλιό από το Γρηγοριανό, έχει 354 μέρες και συνδυάζει στοιχεία πολλών άλλων παλιών ημερολογίων (βαβυλωνιακό, κινεζικό, εβραϊκό). Άρχισε τη μέτρηση από το δικό μας έτος 57 π.Χ.
2568 (Ταϊλανδέζικο): Επίσημο στην Ταϊλάνδη μαζί με το Γρηγοριανό ημερολόγιο, το συγκεκριμένο μετράει το χρόνο πολύ πριν τη γέννηση του Χριστού. Για την ακρίβεια, ο χρόνος άρχισε να μετράει από το 543 π.Χ. Βασίζεται στον κινεζικό τρόπο μέτρησης του χρόνου και τις εποχές των κινεζικών ζωδίων. Έχουν γίνει, πάντως, οι απαραίτητες ρυθμίσεις να υπάρχει εβδομάδα επτά ημερών, για να μην υπάρχει μεγάλο μπέρδεμα στην κοινή χρήση.
5785 (εβραϊκό): Οι επί γης Εβραίοι, αλλά κι επισήμως το κράτος του Ισραήλ, μετρούν το χρόνο με βάση τις βιβλικές αναφορές για την δημιουργία του κόσμου. Η οποία, σύμφωνα με τις μετρήσεις τους, έγινε πριν από 5785 χρόνια. Το ημερολόγιο κινείται με τις φάσεις του ήλιου και της σελήνης, έχει 354 ημέρες και η πρωτοχρονιά θα γιορταστεί στις 22 Σεπτεμβρίου.
