Να γελάσει κανείς ή να κλάψει μ’ αυτά που μαθαίνει από τους σοβαρούς, υποτίθεται, Νοτιοκορεάτες; Οπωσδήποτε δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις σαν καλαμπούρι όταν η Νότια Κορέα, η 12η πιο αναπτυγμένη οικονομία του κόσμου περνάει έστω και για λίγες ώρες σε καθεστώς πραξικοπήματος. Αλλά από τη άλλη δεν μπορείς να μην χαμογελάσεις βλέποντας μια απόπειρα πραξικοπήματος να καταρρέει μέσα σε πέντε ώρες από τη στιγμή που προκηρύχθηκε.
Η χώρα βίωσε σουρεαλιστικές καταστάσεις την Τρίτη 3 Δεκεμβρίου, όταν κατά τη διάρκεια της ημέρας ο πρόεδρος Γιουν Σοκ-Γέολ με έκτακτο τηλεοπτικό διάγγελμα ανακοίνωσε την επιβολή στρατιωτικού νόμου στη χώρα. Ο νόμος αυτός, όμως, καταψηφίστηκε από το κοινοβούλιο της χώρας (στο οποίο το κόμμα του προέδρου δεν έχει πλειοψηφία) και μετά από σφοδρές αντιδράσεις κυρίως στελεχών του ίδιου του κόμματος, ο πρόεδρος αναγκάστηκε να κάνει ο ίδιος πίσω στις εξαγγελίες του. Όσο κωμικό κι αν φαίνεται, ήταν ο ίδιος που ανακοίνωσε ότι ο στρατιωτικός νόμος δεν ισχύει πλέον.
Σημαντικό ρόλο, φυσικά, έπαιξε και η αντίδραση των πολιτών. Εκατοντάδες χιλιάδες βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν την αντίθεσή τους στις εξελίξεις. Οι εικόνες από το κοινοβούλιο της χώρας, όπου απλοί υπάλληλοι οπλισμένοι με… πυροσβεστήρες προσπαθούσαν να απωθήσουν τους στρατιώτες που είχαν προσγειωθεί με ελικόπτερα στην οροφή του κτιρίου, έκαναν το γύρο του κόσμου.
Ο πρόεδρος Γιουν, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 2022, είχε εξασφαλίσει την προεδρία σε μια από τις πιο αμφίρροπες εκλογικές αναμετρήσεις που είχαν διεξαχθεί ποτέ στη χώρα. Επικράτησε του αντιπάλου του Λι Τζάε Μιουνγκ με διαφορά μόλις 0,83% (δηλαδή κάτι λιγότερες από 270.000 ψήφους) σε συνολικό ποσοστό 33 εκατομμυρίων που ψήφισαν! Ο 65χρονος σήμερα Γιουν αντιμετώπισε εξαρχής κατηγορίες για διαφθορά, τόσο του ίδιου όσο και της συζύγου του, φέρεται να κατέφυγε στον στρατιωτικό νόμο για να καλύψει τα σκάνδαλα που βαραίνουν την οικογένειά του.
Βεβαίως, επειδή ακριβώς ο λαϊκισμός είναι το καταφύγιο των απατεώνων, ο πρόεδρος Γιουν επικαλέστηκε τον «κομουνιστικό κίνδυνο» για να κινητοποιήσει τον στρατό. Στο διάγγελμά του μίλησε για «ξαναχτίσιμο μιας δημοκρατικής και ελεύθερης Κορέας» και κατηγόρησε γενικά πολλούς συμπατριώτες του ότι είναι «κομουνιστές». Μια λέξη που έχει, προφανώς, ιδιαίτερα αρνητική βαρύτητα στην νοτιοκορεατική κοινωνία. Αυτά συμβαίνουν όταν ο γείτονάς σου είναι ο Κιμ Γιονγκ Ουν.
Ο Γιουν βαρύνεται με κατηγορίες για χειραγώγηση μετοχών στο χρηματιστήριο (μέσω εταιρειών που υπάρχουν στο όνομα της συζύγου του) και κέρδος εκατομμυρίων δολαρίων. Η σύζυγός του έχει κατηγορηθεί ότι δέχεται ακριβά δώρα, κάτι που και η ίδια έχει παραδεχτεί κι έχει ζητήσει μάλιστα συγγνώμη και δημοσίως.
Πλειοψηφία 190-0 (!) για δημοκρατία στη Νότια Κορέα
Το μέλλον του Γιουν τώρα έχει προδιαγραφεί. Μετά την ομόφωνη (με ψήφους 190-0!) απόφαση του κοινοβουλίου της χώρας να μην εγκρίνει τον στρατιωτικό νόμο είναι φανερό ότι έχει χάσει τα όποια ερείσματα είχε στο ίδιο του το κόμμα (το οποίο έχει το εύγλωττο όνομα «Δύναμη του Λαού»). Ο πρόεδρος του κόμματος παρότρυνε όλους τους υπουργούς να παραιτηθούν και πολλοί το έχουν ήδη πράξει. Ανάμεσά τους και ο υπουργός Άμυνας, ο οποίος παραδέχτηκε και δημοσίως το σφάλμα του. Ο συγκεκριμένος υπουργός-στρατηγός φέρεται να έπαιξε κομβικό ρόλο στο πραξικόπημα-παρωδία.
Ήδη από τον περασμένο μήνα οι κινήσεις εναντίον του προέδρου είχαν διαφανεί. Πάνω από 3.000 καθηγητές πανεπιστημίων και επιφανείς προσωπικότητες υπέγραψαν ένα κείμενο που τον καλούσαν να παραιτηθεί και να διευκολύνει το έργο της δικαιοσύνης. Τον Ιούλιο ένα παρόμοιο κείμενο είχε συγκεντρώσει περισσότερες από ένα εκατομμύριο υπογραφές. Ο κλοιός στένευε επικίνδυνα γι’ αυτόν και προτίμησε να παίξει ένα τελευταίο χαρτί παραμονής στην εξουσία, έστω και μ’ αυτόν τον τρόπο.
Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να ξεκινήσει η διαδικασία καθαίρεσης του προέδρου, ο οποίος ακόμα δεν έχει αφήσει να διαφανούν οι προθέσεις του. Αν αποδεχτεί τα καθέκαστα, δηλαδή, και αφήσει την εξουσία ή θελήσει να παραμείνει γαντζωμένος στην καρέκλα του. Στη δεύτερη περίπτωση, τα πράγματα απλά θα καθυστερήσουν.
Η Νότια Κορέα λόγω και της γεωγραφικής της θέσης και του άμεσου κινδύνου από το βορρά είχε βαρύ παρελθόν στις αυταρχικές διοικήσεις. Από το 1948, όταν αναγνωρίστηκε η κυριαρχία του νότιου κομματιού, μέχρι το 1981 που έγιναν οι πρώτες εκλογές, η χώρα βίωνε συνεχώς στρατιωτικές κυβερνήσεις, κάποιες με πολιτικό μανδύα. Για πάνω από 40 χρόνια, όμως, είχε εγκαθιδρύσει ένα δημοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης που λειτουργεί παρά τα προβλήματα. Και ο κόσμος δεν δείχνει διατεθειμένος να την αφήσει για χάρη της ασφάλειάς του ή της προστασίας του από υπαρκτούς ή ανύπαρκτους κομουνιστικούς κινδύνους.
