Ακόμη και όποιος δεν ασχολείται πολύ με το ποδόσφαιρο θα έχει ακούσει την ιστορία της εθνικής ομάδας του Σαν Μαρίνο. Αυτού του μικροσκοπικού κρατιδίου που περιβάλλεται εξ ολοκλήρου από την Ιταλία και έχει το κουράγιο να τα βάζει με τις ευρωπαϊκές υπερδυνάμεις αν κι έχει μόνο 30.000 κατοίκους και το ποδόσφαιρο βρίσκεται σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Κοινώς, ακόμα και οι διεθνείς παίκτες κάνουν άλλη δουλειά για να ζήσουν.
Ε, λοιπόν, αυτή η εθνική ομάδα σταμάτησε να είναι η χειρότερη της υφηλίου. Κι όχι μόνο σταμάτησε, αλλά έγραψε ιστορία για τα δεδομένα της. Την Δευτέρα 18 Νοεμβρίου πέτυχε ένα διπλό ανεπανάληπτο ρεκόρ, στο ματς της εναντίον της εθνικής ομάδας του επίσης μικροσκοπικού πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν: Για πρώτη φορά στην ιστορία του πέτυχε νίκη μακριά από την έδρα του και το τελικό 3-1 έγραψε την πρώτη φορά στην ιστορία του που πέτυχε τρία γκολ σ’ ένα παιχνίδι!
Μ’ αυτή την εκτός έδρας νίκη το Σαν Μαρίνο κατάφερε να εξασφαλίσει την πρώτη θέση του ομίλου του στην Δ’ κατηγορία του Nations League και από την επόμενη διοργάνωση (2026-27) θα συμμετέχει στην Γ’ κατηγορία! Αυτή η πρόοδος μπορεί να θεωρείται ανεπαίσθητη για τις περισσότερες εθνικές ομάδες, ωστόσο για το Σαν Μαρίνο είναι ίδια σα να έχει κατακτήσει Παγκόσμιο Κύπελλο, το λιγότερο!
To Σαν Μαρίνο άρχισε να παίζει διεθνείς αγώνες αναγνωρισμένους από τη ΦΙΦΑ το 1989. Μέχρι τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε δώσει 207 ματς και είχε πετύχει μόνο μία νίκη! Οι δε εμφανίσεις του σε επίσημους αγώνες έδειχναν ότι ήταν πολύ πίσω σε επίπεδο σε σχέση με τις μεγάλες ομάδες, ορισμένες εκ των οποίων δεν του χαρίζονταν. Όπως π.χ. η Γερμανία το 2006, που βρήκε τους ερασιτέχνες του Σαν Μαρίνο μπροστά της και τους φιλοδώρησε με 13 γκολ!
Το τελευταίο τρίμηνο, όμως, η ομάδα εκμεταλλεύθηκε το ότι είχε αντιπάλους ομάδες στα μέτρα της και ποιοτικά και πληθυσμιακά στον όμιλο του Nations League (Λιστενχτάιν και Γιβραλτάρ), νίκησε το Λιχτενστάιν εντός κι εκτός, πήρε και ισοπαλία 0-0 με το Γιβραλτάρ και πανηγύρισε μια πρωτιά που φάνταζε απίστευτη. Αυτό το ρεκόρ 2-1-1 που είχε σε επίσημους αγώνες είναι όνειρο για τους παίκτες.
Τι έγινε, λοιπόν; Έμαθαν ξαφνικά να παίζουν μπάλα οι παίκτες του Σαν Μαρίνο; Διότι και στο παρελθόν είχαν παίξει και επίσημους και φιλικούς αγώνες με τις ίδιες ομάδες, και άλλες λίγο καλύτερου επιπέδου, κι όμως έχαναν… από τα αποδυτήρια. Η εξήγηση έχει ονοματεπώνυμο και ονομάζεται Ρομπέρτο Τσέβολι.
Ο 55χρονος σήμερα Ιταλός προπονητής στα νιάτα του ήταν ένα δυναμικό σέντερ μπακ, που δεν μπόρεσε όμως να παίξει σε υψηλό επίπεδο. Και στην προπονητική, που εξασκεί 20 χρόνια τώρα, οι ομάδες που καθοδήγησε έπαιζαν κυρίως στη Γ΄ και τη Β’ κατηγορία της Ιταλίας. Όταν, λοιπόν, αποδέχτηκε να γίνει προπονητής της χειρότερης εθνικής ομάδας του κόσμου τον Δεκέμβριο του 2023, το είδε σαν πρόκληση. Κι έβαλε τους όρους του.
Χρειάστηκε να σπάσει αυγά, κυρίως να καταπολεμήσει την… τουριστική νοοτροπία των παικτών του. Όπως αναφέρθηκε ήδη, όλοι οι παίκτες του Σαν Μαρίνο έχουν μια ημιεπαγγελματική σχέση με το ποδόσφαιρο. Έχουν τη δουλειά τους, προπονούνται κάποιες ημέρες την εβδομάδα, παίζουν στο ντόπιο πρωτάθλημα κι έχουν μια μικρή αμοιβή από το σωματείο, με το οποίο υπογράφουν ένα συμφωνητικό. Αυτό το καθεστώς τους έκανε ουσιαστικά χομπίστες. Αλλά μ’ ένα χόμπι που σίγουρα διαφέρει από χιλιάδες άλλους συναδέλφους τους στην Ευρώπη και τον κόσμο.
Σαν Μαρίνο όπως… Ted Lasso
Φανταστείτε την εικόνα: Ένα στέλεχος επιχείρησης, ένας καταστηματάρχης, ένας πωλητής, στο τέλος της δουλειάς του όταν θέλει να κάνει το χόμπι του πάει σπίτι του, βάζει τα αθλητικά του και πάει είτε στο 5Χ5 της γειτονιάς του, είτε σ’ ένα σωματείο τοπικό να προπονηθεί και να παίξει. Οι διεθνείς ποδοσφαιριστές του Σαν Μαρίνο κάθε τόσο είχαν διεθνή ταξίδια, έπαιζαν σε γήπεδα που σε άλλη περίπτωση θα τα επισκέπτονταν μόνο ως θεατές, αντιμετώπιζαν παίκτες που τους έβλεπαν μόνο στην τηλεόραση ή στο Playstation. Ζούσαν ένα όνειρο για κάθε ερασιτέχνη ποδοσφαιριστή. Βεβαίως αυτό σήμαινε ότι θα φάνε και γκολ, σε κάποιες περιπτώσεις πολλά γκολ. Αλλά δεν τους ένοιαζε και τόσο. Κανείς δεν είχε απαίτηση να προβάλλουν αντίσταση, να πάρουν αποτέλεσμα.
Αυτή τη νοοτροπία πολέμησε ο Τσέβολι και νίκησε. Από το πρώτο ραντεβού που είχε με τους παίκτες ξεκαθάρισε ότι θα δώσει προτεραιότητα σ’ αυτούς που αντιμετωπίζουν το ποδόσφαιρο σαν βασική τους απασχόληση κι όχι σαν χόμπι. Προτίμησε παίκτες νεαρούς που αποφάσισαν να δοκιμαστούν σε ιταλικές ομάδες της γύρω περιοχής, ακόμα και πολύ χαμηλών κατηγοριών, από «φτασμένους» και έμπειρους του τοπικού πρωταθλήματος. Και προχώρησε με όσους από τους παλιούς δέχτηκαν να αφήσουν πίσω τους τη νοοτροπία του τουρίστα και να έχουν απαιτήσεις από τον εαυτό τους, όπως πρέπει να έχουν όλες οι εθνικές ομάδες.
Το αποτέλεσμα είναι εμφανές. Η ομάδα σε τρεις μήνες έχει τόσες νίκες, όσες δεν είχε καταφέρει να πετύχει σε 30 χρόνια. Κι αυτή η άνοδος που πέτυχε ήταν το καλύτερο αποδεικτικό για τον Τσέβολι, ότι το σημαντικότερο πράγμα σε μία ομάδα δεν είναι το ταλέντο ή η τακτική, αλλά η νοοτροπία.
Όχι, το Σαν Μαρίνο δεν θα καταφέρει ποτέ να νικήσει την Ισπανία, την Ιταλία ή την Γαλλία. Αλλά μπορεί, αν παραμείνει αυτή η νοοτροπία, να μείνει σε επίπεδο τέτοιο που δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να το αποκαλέσει ξανά «η χειρότερη εθνική ομάδα του κόσμου».
