Υπάρχουν άνθρωποι τοξικοί, που επιδρούν στη ζωή μας σαν μικρές μαύρες τρύπες, τραβώντας μέσα τους ενέργεια, ψυχική ηρεμία και συχνά την ίδια μας την αυτοεκτίμηση. Πολλές φορές η επιρροή τους περνά απαρατήρητη ή εκλογικεύεται, ώσπου να συνειδητοποιήσουμε ότι κάποια πρόσωπα μάς αφήνουν κουρασμένους και απογοητευμένους. Ας δούμε, λοιπόν, τους πέντε τοξικούς τύπους που, όταν τους απομακρύνεις, επιτρέπεις στον εαυτό σου να αναπνεύσει ελεύθερα και να αναπτύξει υγιείς σχέσεις.
1. Το μόνιμο «Θύμα»
Αυτοί οι (τοξικοί) άνθρωποι δεν είναι απλώς μίζεροι˙ έχουν την τάση να ζουν σε έναν συνεχή κύκλο καταστροφής. Δεν βρίσκουν ποτέ κάτι θετικό ούτε για τους άλλους ούτε για τον εαυτό τους, αλλά απαιτούν από τους γύρω τους συνεχή υποστήριξη, κατανόηση και ενσυναίσθηση, χωρίς να έχουν πρόθεση να αλλάξουν την κατάστασή τους. Με τον τρόπο τους, σε κάνουν να νιώθεις υπεύθυνος για την ευτυχία τους, φορτίζοντάς σε με βάρη που κανονικά δεν θα έπρεπε να κουβαλάς. Το πρόβλημα είναι ότι το «θυσιάζομαι για να βοηθήσω» δεν έχει καμία αξία σε τέτοιες περιπτώσεις, γιατί ό,τι και να προσφέρεις δεν αρκεί για να γεμίσει το δικό τους ψυχικό κενό.
Αν και η ενσυναίσθηση είναι πολύτιμη για την ανθρώπινη επικοινωνία, η υπερβολική εμπλοκή με ανθρώπους που δεν έχουν καμία πρόθεση να κάνουν κάτι για τη δική τους εξέλιξη μπορεί να σου στερήσει την ενέργεια που χρειάζεσαι για τον εαυτό σου. Είναι σημαντικό να μάθεις να διαχωρίζεις πότε η βοήθεια που προσφέρεις είναι πραγματικά υποστηρικτική και πότε απλώς καλύπτει την προσωπική ανάγκη του άλλου να μείνει «κολλημένος» στην αδυναμία του.
2. Το μόνιμα “Αρνητικό”
Ο αρνητικός άνθρωπος ζει σε μια πραγματικότητα όπου τίποτα δεν είναι αρκετό, και καμία προσπάθεια δεν αξίζει. Δεν έχει σημασία πόσο καλή είναι η στιγμή ή πόσο θετική η εξέλιξη· αυτός θα βρει κάτι να απορρίψει, να αμφισβητήσει και να μειώσει. Οι άνθρωποι αυτοί, που ενστερνίζονται την «υπερβολική λογική» ως εργαλείο, λειτουργούν σαν αόρατοι σαμποτέρ που σιγά σιγά διαβρώνουν την πίστη σου στις δικές σου ικανότητες. Για να μπορέσεις να ελευθερωθείς από αυτούς, χρειάζεται να συνειδητοποιήσεις ότι η διαρκής γκρίνια και αμφιβολία δεν είναι αληθινή αντανάκλαση της πραγματικότητας – είναι απλώς η δική τους εσωτερική φυλακή.
Μια αρνητική συμπεριφορά που παραμένει αναλλοίωτη παρά τη στήριξή σου αποδεικνύει ότι η πηγή της αρνητικότητάς τους δεν σχετίζεται με τα γεγονότα, αλλά με την εσωτερική τους κατάσταση. Η κατανόηση αυτή σε απελευθερώνει, γιατί σου δίνει το πράσινο φως να αποστασιοποιηθείς χωρίς ενοχές. Αν μη τι άλλο, η αυτοεκτίμησή σου δεν χρειάζεται να καθρεφτίζεται στον δικό τους αρνητικό κόσμο.
3. Το αυτοκεντρικό και ιδιωφελές
Ο άνθρωπος που βλέπει τα πάντα μέσα από το πρίσμα του «εγώ» ενδιαφέρεται μόνο για τις δικές του ανάγκες και τα δικά του επιτεύγματα, και σπάνια αφιερώνει χρόνο να ακούσει πραγματικά τους γύρω του. Δεν μπορεί να δει πέρα από τον εαυτό του και δύσκολα θα ανταποκριθεί συναισθηματικά σε οποιοδήποτε πρόβλημα ή επιτυχία που δεν τον αφορά προσωπικά. Η παρουσία του είναι σαν μια μονόπλευρη συνάντηση, όπου νιώθεις ότι είσαι απλώς εκεί για να ακούσεις, ποτέ όμως για να ακουστείς. Αυτό το είδος σχέσης έχει τον κίνδυνο να οδηγήσει σε συναισθηματική απομόνωση και αυτο-υποτίμηση, καθώς σταδιακά θα νιώθεις ότι οι δικές σου ανάγκες και επιθυμίες δεν έχουν σημασία.
Η αποστασιοποίηση από τέτοιες σχέσεις σε ενδυναμώνει, γιατί σου δίνει την ευκαιρία να δημιουργήσεις ισορροπημένες σχέσεις με ανθρώπους που θα σε ακούσουν και θα σου δώσουν χώρο. Οι υγιείς σχέσεις δεν καθορίζονται μόνο από το τι μπορεί να προσφέρει ο ένας στον άλλον, αλλά και από το αν υπάρχουν κοινοί στόχοι και αλληλοσεβασμός.
4. Το διαρκώς ανταγωνιστικό
Κάτω από την επιφάνεια, ο άνθρωπος αυτός δεν θα χαρεί ποτέ ειλικρινά για τις επιτυχίες σου, αντίθετα θα προσπαθήσει να σε μειώσει ή να σε υπονομεύσει. Η στάση του είναι διαρκώς ανταγωνιστική και διακριτικά «κρύβει» τις δικές του ανασφάλειες. Οι ψυχολόγοι εξηγούν ότι τα άτομα με αυτό το προφίλ συχνά στερούνται αυτοπεποίθησης και αντλούν επιβεβαίωση συγκρίνοντας τον εαυτό τους με τους άλλους. Στην πράξη, όμως, η συμπεριφορά τους είναι απογοητευτική και ανθυγιεινή, καθώς εάν συνεχώς πρέπει να αποδεικνύεις ότι αξίζεις, οι δικές σου νίκες τελικά χάνουν τη χαρά τους.
Η αναγνώριση αυτού του τύπου μπορεί να σε προφυλάξει από ψυχική φθορά και να σε βοηθήσει να κρατήσεις τις δικές σου επιτυχίες χωρίς να πρέπει να ανταποκριθείς σε κάποιον που, αντί να σε στηρίξει, κάνει έναν διαρκή αγώνα για να αποδείξει ότι σε ξεπερνά. Η ζωή δεν είναι ανταγωνισμός, και οι πραγματικά σίγουροι άνθρωποι χαίρονται για τα επιτεύγματα των άλλων.
5. Το ψεύτικα υποστηρικτικό
Ο συγκεκριμένος τύπος έχει τη μάσκα του «καλού φίλου», όμως οι προθέσεις του είναι άλλοτε διπρόσωπες και άλλοτε χειριστικές. Δεν διστάζει να σε χρησιμοποιήσει για δικό του όφελος ή να σε πληγώσει αν θεωρεί ότι έτσι θα κερδίσει κάτι. Κινείται με υποκρισία και, ενώ διακηρύσσει την αφοσίωσή του, συχνά τα κίνητρά του είναι επιφανειακά. Η συνεχής επαφή με τέτοιους ανθρώπους ενέχει τον κίνδυνο της έλλειψης εμπιστοσύνης και της έντονης συναισθηματικής κόπωσης.
Οι σχέσεις αυτού του τύπου είναι οι πιο ύπουλες, γιατί μπορούν εύκολα να σε κάνουν να αμφισβητήσεις τον εαυτό σου. Ένα άτομο που φορά προσωπείο αφοσίωσης αλλά στην ουσία σε σαμποτάρει, μπορεί να είναι εξαιρετικά επιζήμιο. Η απομάκρυνση αυτού του τύπου ανθρώπου δημιουργεί χώρο για αληθινούς φίλους που εκτιμούν την αξία σου χωρίς να χρειάζονται κρυφά οφέλη.
Τοξικοί μακριά σημαίνει “αναπνοή για την ψυχή”
Αυτοί οι τοξικοί τύποι λειτουργούν ως βαρίδια για την ψυχική σου ευεξία, και η απομάκρυνσή τους αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για να ανακτήσεις την εσωτερική σου γαλήνη και την αυτοεκτίμηση. Η πραγματική ψυχική αναπνοή έρχεται όταν μάθεις να αποφεύγεις ανθρώπους που σε καταβάλλουν και να διατηρείς γύρω σου άτομα που νοιάζονται ειλικρινά για εσένα. Δίνοντας προτεραιότητα σε ποιοτικές και ουσιαστικές σχέσεις, αφήνεις χώρο για θετική ενέργεια και βρίσκεις την ηρεμία που θα σε οδηγήσει σε μια πιο υγιή και πλήρη ζωή. Στο τέλος, ο χρόνος σου είναι πολύτιμος και μόνοι όσοι σε σέβονται και σε εκτιμούν αξίζουν να τον μοιράζονται μαζί σου. Οι τοξικοί δεν θα του κάνουν ποτέ…
