Πριν χρόνια, ένα ζώο, σε ένα παλιό καναπέ, με ένα παλιό λάπτοπ, σε μια κατά τα άλλα εντελώς συνηθισμένη ημέρα, ένα μαλλιαρό κουτάβι σού έσωσε την ψυχή. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά από εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησες κάτι που πιθανώς όλοι να ξέρουμε βαθιά μέσα μας: οι σκύλοι και οι γάτες δεν είναι απλά κατοικίδια. Είναι θεραπευτές, ψυχολόγοι και ενίοτε… σωτήρες.
Ζούμε σε έναν τρελό κόσμο
Δεν χρειάζεται να αναλύσουμε γιατί ο κόσμος γύρω μας είναι τρελός. Τα social media έχουν γεμίσει με αψυχολόγητους “ακραίους”, πουθενά δεν υπάρχει σταθερότητα, και εμείς μέσα σε όλο αυτό καλούμαστε να συνεχίσουμε τη ζωή μας σα να μην συμβαίνει τίποτα. Καθημερινά, το άγχος, η αποξένωση, η έλλειψη επαφής με το ουσιαστικό ανθρώπινο συναίσθημα, μας ρίχνουν στον προσωπικό μας φαύλο κύκλο. Μέσα σε αυτή την καταιγίδα, τα ζώα έρχονται για να κάνουν αυτό που δεν μπορούμε πια να κάνουμε ούτε μεταξύ μας: να μας υπενθυμίσουν πώς είναι να αγαπάς χωρίς όρους.
Όσο οι ζωές μας γίνονται πιο περίπλοκες, τόσο πιο ουσιαστική γίνεται η σύνδεση με αυτά τα πλάσματα που απλά ζητούν να είναι δίπλα μας. Δεν έχουν την αγωνία να μας εντυπωσιάσουν, δεν περιμένουν ανταλλάγματα, δεν φοβούνται μην πληγώσουν τα συναισθήματά μας. Είναι εκεί, δίπλα μας, στα δύσκολα και τα εύκολα, απλά επειδή μας αγαπούν. Και αυτό είναι αρκετό.
Πώς μας “θεραπεύει” ένα ζώο;
Ας μιλήσουμε λίγο σοβαρά τώρα. Δεν είμαι εγώ αυτός που θα σου δώσει την επιστημονική ανάλυση για το πώς η παρουσία ενός ζώου μπορεί να βελτιώσει την ψυχική σου υγεία. Αυτά θα τα αφήσουμε στους ειδικούς. Θα σου πω όμως ότι οι μελέτες που υπάρχουν, είναι σαφείς. Η συντροφιά ενός σκύλου ή μιας γάτας μπορεί να μειώσει τα επίπεδα στρες, να βελτιώσει την ψυχολογική διάθεση, ακόμα και να συμβάλει στην ανάκαμψη από την κατάθλιψη.
Αν έχεις ζήσει έστω και μία στιγμή εκείνη την αίσθηση της απόλυτης χαλάρωσης όταν ένα γατί κουλουριάζεται δίπλα σου ή όταν ο σκύλος σου κάθεται ακίνητος, κοιτάζοντάς σε με τα πιο αθώα μάτια του κόσμου, τότε ξέρεις. Ξέρεις ότι εκείνη τη στιγμή όλα τα προβλήματα του κόσμου εξαφανίζονται. Κανένας λογαριασμός δεν είναι τόσο μεγάλος, καμία εργασία τόσο δύσκολη, κανένα πρόβλημα τόσο ασήμαντο όσο ένα παγωμένο βλέμμα από τα μάτια ενός ζώου που σε έχει διαλέξει να είσαι το κέντρο του κόσμου του.
Μια καθημερινή ρουτίνα με νόημα
Κάθε μέρα, όταν ξυπνάς με την απογοήτευση ότι πρέπει να πας άλλη μια φορά στη δουλειά που μισείς, εκείνο το μικρό, μαλλιαρό πλάσμα στέκεται εκεί, κουνώντας την ουρά ή τρίβοντας το κεφάλι του στο πόδι σου. Δεν το νοιάζει τι συνέβη χθες, δεν το νοιάζει πόσο κουρασμένος είσαι. Το μόνο που θέλει είναι να βγεις για λίγο από την τρέλα σου, να χαρείς με την απλότητα της ύπαρξης.
Αντί να βουτήξεις στον καθημερινό καταιγισμό ενημερώσεων και προβλημάτων, βγάζεις βόλτα τον σκύλο σου. Νιώθεις ξαφνικά πως η κίνηση αυτή δεν είναι απλώς μια αγγαρεία. Είναι μια υπενθύμιση ότι υπάρχει ζωή πέρα από τις οθόνες. Το τρέξιμο στο πάρκο, οι μικρές στιγμές παιχνιδιού, τα ατελείωτα γαβγίσματα και η ανέμελη χαρά ενός πλάσματος που δεν κουβαλάει καμία έγνοια.
Για όσους προτιμούν την ηρεμία της γάτας, εκείνα τα σιωπηλά λεπτά που το γατάκι σου ανεβαίνει στα γόνατά σου, κουλουριάζεται και αρχίζει να γουργουρίζει, είναι σαν να λιώνουν όλα τα άγχη. Η παρουσία τους είναι τόσο καθησυχαστική, τόσο απλή, και ταυτόχρονα τόσο βαθιά.
Οι αληθινοί «ψυχολόγοι»
Θα το πω απλά: οι σκύλοι και οι γάτες καταλαβαίνουν περισσότερα απ’ ό,τι νομίζουμε. Όταν είσαι χάλια, το ξέρουν. Όταν η ζωή σε έχει χτυπήσει από παντού, βρίσκουν τρόπο να έρθουν κοντά σου, να σου θυμίσουν ότι δεν είσαι μόνος. Και δεν χρειάζεται να πεις λέξη. Δεν χρειάζεται να δικαιολογήσεις τίποτα, να κρύψεις τίποτα. Αυτά είναι εκεί, με μια αγάπη που δεν ζητά εξηγήσεις.
Ας μην κοροϊδευόμαστε: κάποιες φορές, είναι πολύ πιο εύκολο να ανοιχτείς σε έναν σκύλο παρά σε έναν άνθρωπο. Δεν σε κρίνει, δεν περιμένει τίποτα από σένα εκτός από ένα χάδι. Και αυτό είναι κάτι που έχει ανεκτίμητη αξία στην ψυχική μας υγεία. Μας δίνουν τη δυνατότητα να είμαστε απλά εμείς, χωρίς να χρειάζεται να αποδείξουμε κάτι σε κανέναν.
Η θεραπεία της ρουτίνας
Είναι κάτι παραπάνω από το προφανές. Οι καθημερινές δραστηριότητες που έρχονται με τη φροντίδα ενός ζώου μπορεί να ακούγονται σαν μια υποχρέωση, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας τρόπος να βγεις από το αδιέξοδο της δικής σου ρουτίνας. Αντί να κάθεσαι άπραγος ή να βυθίζεσαι στο άγχος σου, πρέπει να σηκωθείς και να ταΐσεις το σκύλο σου, να καθαρίσεις την άμμο της γάτας σου, να βγεις έξω, να κινηθείς.
Αυτές οι μικρές “αγγαρείες” είναι στην πραγματικότητα ένας μηχανισμός επιβίωσης. Σε τραβάνε από το βούρκο των σκέψεων σου και σε αναγκάζουν να λειτουργήσεις, να αναλάβεις ευθύνη για κάτι πέρα από τον εαυτό σου. Κάθε μέρα, λίγο λίγο, δημιουργείς μια νέα δυναμική με τον εαυτό σου και τον κόσμο γύρω σου, χάρη στο ζώο που εξαρτάται από εσένα. Η φροντίδα τους γίνεται φροντίδα και για σένα.
Οι ήρωες που δεν ζητούν τίποτα
Συχνά αναφερόμαστε στα ζώα σαν “συγκάτοικους” ή “φίλους”, αλλά αυτό που πραγματικά είναι, είναι ήρωες. Είναι εκείνοι οι σιωπηλοί, παντοτινοί σωτήρες που δεν ζητούν ποτέ αντάλλαγμα, μόνο αγάπη. Και η παρουσία τους μπορεί να μας βγάλει από τις πιο σκοτεινές γωνιές του μυαλού μας, απλώς και μόνο με την ανιδιοτέλειά τους.
Μπορεί η ζωή μας να είναι μια τρέλα, γεμάτη στρες, υποχρεώσεις και συνεχές άγχος, αλλά τα ζώα είναι το αγκυροβόλιο μας σε αυτή την καταιγίδα. Είναι εκείνοι που μας δίνουν λόγο να σηκωθούμε το πρωί και να νιώσουμε για λίγο ότι όλα θα πάνε καλά. Και στην τελική, ίσως αυτοί να είναι οι πραγματικοί ήρωες της καθημερινότητάς μας.
Αν έχεις ένα ζώο, τότε ξέρεις: η συντροφιά του δεν είναι απλά μια παρηγοριά. Είναι μια μορφή θεραπείας. Μια στιγμή απόλυτης γαλήνης σε έναν κόσμο που τρελαίνεται ολοένα και περισσότερο. Και κάποιες φορές, αυτή η γαλήνη είναι το μόνο που πραγματικά χρειαζόμαστε.
