Το “Γιατί θα αγαπάμε για πάντα τη Μάγκι Σμιθ” δεν είναι μια υπόσχεση, μια διαχρονική αλήθεια. Η Μάγκι Σμιθ δεν ήταν απλώς μια ηθοποιός· ήταν μια παρουσία, μια ακαταμάχητη δύναμη, μια ψυχή που κατάφερνε να αποτυπώσει όλες τις αποχρώσεις της ανθρώπινης εμπειρίας σε κάθε της εμφάνιση. Σαν μια ζωντανή πυξίδα, μας καθοδηγούσε σε αχαρτογράφητα νερά με έναν τρόπο μαγευτικό. Οι ρόλοι της δεν ήταν απλώς λόγια πάνω σε χαρτί, αλλά εμπειρίες που ζούσες βαθιά μέσα σου. Και αυτή η εμπειρία, αυτή η δύναμη της Μάγκι Σμιθ, ήταν που την έκανε αθάνατη.
Πολλοί την γνώρισαν από τον κινηματογράφο, με κορυφαίους ρόλους όπως της Δεσποινίδας Μπρόντεϊ στο The Prime of Miss Jean Brodie ή της καθηγήτριας ΜακΓκόναγκαλ στον Harry Potter. Αλλά η Μάγκι Σμιθ δεν ήταν απλώς ηθοποιός μιας μεγάλης οθόνης. Ήταν το θέατρο, ήταν ο αέρας που ανέπνεε κάθε σκηνή στην οποία βρισκόταν. Στο Downton Abbey, έγινε η αξιαγάπητη Δούκισσα του Γκράνθαμ, η οποία με μια της ματιά και μια πικάντικη ατάκα μπορούσε να κάνει όλο το κοινό να παγώσει, να γελάσει ή να κλάψει. Ήταν αριστοτέχνης των συναισθημάτων, ακούμπαγε τα βάθη της ανθρώπινης ψυχής χωρίς να χρειάζεται φωνές ή υπερβολές. Η σιωπή της, τα διακριτικά της βλέμματα, έλεγαν περισσότερα από εκατό σελίδες διαλόγου.
Και όμως, δεν ήταν μόνο οι χαρακτήρες της που αγάπησαν οι θεατές. Ήταν η ίδια η Μάγκι. Ένας άνθρωπος που μέσα από την τέχνη του έδειχνε τι σημαίνει να ζεις, να παλεύεις, να αποτυπώνεις τον πόνο και την αγάπη της ζωής χωρίς φλυαρίες. Κάθε ερμηνεία της ήταν μια γιορτή της ανθρώπινης ύπαρξης, ένας χορός μεταξύ των φαινομενικά μικρών και μεγάλων στιγμών της ζωής μας.
Γιατί λοιπόν τη Μάγκι Σμιθ θα την αγαπάμε για πάντα; Ίσως γιατί ήταν ένας καθρέφτης της ψυχής μας. Στις πιο δραματικές της στιγμές, μας θύμιζε την τραγικότητα της ύπαρξής μας. Στις κωμικές της, μας προσέφερε την ελαφρότητα που χρειαζόμαστε για να αντιμετωπίσουμε τη ζωή. Με έναν τρόπο μοναδικό, κατάφερνε να είναι οικεία αλλά ταυτόχρονα μυστηριώδης. Μας έκανε να νιώθουμε πως την ξέρουμε, πως είναι μέρος της οικογένειάς μας, αλλά ταυτόχρονα μάς κρατούσε λίγο απόσταση, θυμίζοντας μας πως οι μεγάλοι καλλιτέχνες ανήκουν σε έναν διαφορετικό κόσμο.
Το χιούμορ της ήταν το διαβατήριό της σε αυτόν τον κόσμο. Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τις ατάκες της στο Downton Abbey, τη χημεία της με τους υπόλοιπους ηθοποιούς, την αίσθηση πως κάθε λέξη που έβγαινε από το στόμα της ήταν γεμάτη σοφία και ειλικρίνεια. Η ευγένειά της, η σοβαρότητα με την οποία αντιμετώπιζε την τέχνη της, αλλά και η παιδική χαρά που κρυβόταν πίσω από κάθε της ρόλο, την έκαναν αξεπέραστη.
Πέρα από την υποκριτική της δεινότητα, η Μάγκι Σμιθ ξεχώριζε και για την αυθεντικότητά της ως άνθρωπος. Σε μια εποχή που πολλοί διψούν για δημοσιότητα, εκείνη παρέμεινε ταπεινή, επιτρέποντας μόνο στο ταλέντο της να μιλά. Απέφευγε τα φώτα της δημοσιότητας, επιλέγοντας να επικεντρώνεται στην τέχνη της, παραμένοντας σεμνή και προσγειωμένη, παρότι ήξερε πως ήταν ένα από τα λαμπρότερα αστέρια του χώρου.
Με την απώλειά της, δεν χάνουμε μόνο μια κορυφαία ηθοποιό. Χάνουμε μια γυναίκα που με την τέχνη της μας συντρόφευε στις πιο σκοτεινές, στις πιο φωτεινές, στις πιο απλές και στις πιο σύνθετες στιγμές της ζωής μας. Όμως, το φως που άφησε πίσω της δεν πρόκειται να σβήσει. Θα συνεχίσουμε να την αγαπάμε γιατί η κληρονομιά της θα ζει στις ερμηνείες της, στα βλέμματά της, σε κάθε μικρή κίνηση που μας έκανε να νιώσουμε κάτι αληθινό.
Η Μάγκι Σμιθ δεν ήταν μόνο μια ηθοποιός που ερμήνευε ρόλους· ήταν η ουσία της τέχνης, η ίδια η ζωή που γινόταν ερμηνεία. Και για αυτό, θα την αγαπάμε για πάντα.
Οι 10 Καλύτεροι Ρόλοι της Μάγκι Σμιθ
- Μίσι Τζιν Μπρόντι – The Prime of Miss Jean Brodie (1969)
Η Μάγκι Σμιθ κέρδισε το πρώτο της Όσκαρ για τον ρόλο της ως Μίσι Τζιν Μπρόντι, μια δασκάλα με χαρισματική παρουσία που διαμορφώνει τις ζωές των μαθητριών της με έναν αντισυμβατικό και ενίοτε επικίνδυνο τρόπο. Μέσα από το παιχνίδι της πνευματικότητας και της εξουσίας, η Σμιθ αποκαλύπτει την πολυπλοκότητα του χαρακτήρα με μαεστρία, μεταδίδοντας την αίσθηση πως η χαρισματικότητα μπορεί να είναι ταυτόχρονα προνόμιο και κατάρα. Η ερμηνεία της φανερώνει τις αντιφάσεις της ανθρώπινης φύσης, αποκαλύπτοντας τον εγωισμό και τη δύναμη της χειραγώγησης που κρύβονται πίσω από τον ιδεαλισμό. - Μάργκαρετ Χάμφρις – The Lonely Passion of Judith Hearne (1987)
Σε αυτόν τον ξεχασμένο θησαυρό, η Σμιθ ενσαρκώνει την μοναχική και καταπιεσμένη Μάργκαρετ, μια γυναίκα που παλεύει να βρει παρηγοριά μέσα από την πίστη και τη ρομαντική της απελπισία. Η Μάγκι Σμιθ εκφράζει με τρομακτική ακρίβεια την αίσθηση της απόλυτης μοναξιάς και της θλίψης που πνίγει την ψυχή, κάνοντας κάθε μικρή χειρονομία της να γεμίζει με ένα είδος πόνου που ραγίζει την καρδιά του θεατή. Σε κάθε βλέμμα της, κρύβεται η αγωνία για μια ζωή που δεν εκπληρώθηκε ποτέ. - Κόνστανς Τρεντχάμ – Gosford Park (2001)
Στο υποψήφιο για Όσκαρ Gosford Park, η Μάγκι Σμιθ υποδύεται τη Λαίδη Κόνστανς με έναν τρόπο που συνδυάζει την αριστοκρατική κυνικότητα με μια πικρή και σαρκαστική σοφία. Η Σμιθ ανυψώνει τον χαρακτήρα της πέρα από την επιφάνεια της ευγένειας και των φανφαρών, αναδεικνύοντας τις βαθύτερες εντάσεις της κοινωνικής τάξης και της ανθρώπινης φθοράς. Σε κάθε της σκηνή, η Κόνστανς γίνεται καθρέφτης μιας εποχής που σβήνει, με την Σμιθ να ερμηνεύει την παρακμή με διακριτική αλλά συντριπτική ένταση. - Σαρλότ Μπαρτ – A Room with a View (1985)
Η Μάγκι Σμιθ μας προσφέρει μια από τις πιο ευαίσθητες ερμηνείες της ως η αυστηρή, μα ευγενική Σαρλότ, η οποία παραμένει αιχμάλωτη της ηθικής και των κοινωνικών περιορισμών της εποχής της. Μέσα από τις σιωπές και τις προσεκτικά επιλεγμένες κινήσεις της, η Σμιθ επιτρέπει στο κοινό να δει τις ρωγμές που κρύβονται πίσω από την πρόσοψη της αξιοπρέπειας. Η Σαρλότ είναι μια γυναίκα που παλεύει με τη δική της καταπιεσμένη εσωτερική ζωή, και η Μάγκι Σμιθ δίνει φωνή σε αυτήν την καταπίεση με τρόπο αλησμόνητο. - Μίνερβα ΜακΓκόναγκαλ – Harry Potter (2001-2011)
Ως η δασκάλα Μίνερβα ΜακΓκόναγκαλ, η Σμιθ έφερε έναν χαρακτήρα με ενσυναίσθηση και δικαιοσύνη σε μια σειρά γεμάτη μαγεία και φαντασία. Η αυστηρότητα και η αρχοντική της στάση συνδυάστηκαν με μια απίστευτη ευαισθησία και φροντίδα, αποκαλύπτοντας την ουσία της σοφής μέντορα που θυσιάζεται για τους μαθητές της. Η Σμιθ έδωσε στην ΜακΓκόναγκαλ τη βαρύτητα που απαιτούσε ο ρόλος, προσφέροντας τόσο δράμα όσο και μια λεπτή, ειρωνική ελαφρότητα, ισορροπώντας αριστοτεχνικά ανάμεσα στο σκοτάδι και την ελπίδα. - Δέσποινα Ντε Σουμπίζ – The Lady in the Van (2015)
Η ταινία αυτή αποτελεί μια από τις πιο συγκινητικές και ταυτόχρονα κωμικές ερμηνείες της Σμιθ, καθώς υποδύεται τη Δέσποινα, μια εκκεντρική γυναίκα που ζει μέσα σε ένα βαν. Με το αφοπλιστικό της χιούμορ, η Σμιθ φέρνει στην επιφάνεια τα βάθη μιας ζωής γεμάτης τραύματα, θλίψη, αλλά και απρόσμενη ανθρωπιά. Η ευαισθησία και το απρόβλεπτο του χαρακτήρα ενσωματώνονται άψογα στην ερμηνεία της, μετατρέποντας την ταινία σε έναν ύμνο για την ανθεκτικότητα της ανθρώπινης ψυχής. - Μάδερ Ντόλφι – The Secret Garden (1993)
Σε αυτή την ταινία-κλασικό για τους λάτρεις του παιδικού κινηματογράφου, η Μάγκι Σμιθ υποδύεται την αυστηρή και παγερή Ντόλφι, μια γυναίκα φαινομενικά σκληρή και απομονωμένη. Όμως, όπως πάντα, η Σμιθ καταφέρνει να δώσει βάθος σε αυτόν τον φαινομενικά αρνητικό χαρακτήρα, αποκαλύπτοντας σταδιακά την τρυφερότητα και την ανθρωπιά που κρύβεται πίσω από τον παγερό της εξωτερικό φλοιό. Η ερμηνεία της αποδεικνύει πώς ακόμα και οι πιο σκληροί χαρακτήρες μπορούν να είναι γεμάτοι καλοσύνη. - Γκρέις Τρέβελυαν Γκρέι – The Best Exotic Marigold Hotel (2012)
Η Γκρέις, ένας ακόμα ρόλος που αποτυπώνει την κωμική και τραγική πλευρά της ζωής, δίνει στη Μάγκι Σμιθ την ευκαιρία να συνδυάσει την πνευματικότητα με το μαύρο χιούμορ. Μέσα από τις σαρδόνιες ατάκες της και την αθόρυβη ευαισθησία της, η Σμιθ καταφέρνει να ισορροπήσει ανάμεσα στην κωμωδία και την τραγωδία, χαρίζοντας στον θεατή στιγμές γέλιου και προβληματισμού. Η πορεία της Γκρέις από τη δυσπιστία και τον φόβο στην αποδοχή της νέας ζωής της αποτελεί ένα μικρό αριστούργημα. - Τζάνετ Λαβίν – The Quartet (2012)
Στο Quartet, η Σμιθ υποδύεται την Τζάνετ, μια ηλικιωμένη σοπράνο που καλείται να επανενωθεί με τους παλιούς της συντρόφους για μια τελευταία παράσταση. Η ερμηνεία της είναι γεμάτη πάθος, ενώ ταυτόχρονα σκιαγραφεί με λεπτότητα τις ανασφάλειες και τους φόβους που συνοδεύουν τη γήρανση και την απώλεια της τέχνης. Η Σμιθ, με το μοναδικό της ταλέντο, καταφέρνει να αποτυπώσει τον πόνο και τη νοσταλγία μιας καριέρας που φθίνει, αλλά και τη δύναμη της αγάπης για τη μουσική. - Λαίδη Κάθριν ντε Μπουργκ – Pride and Prejudice (2005)
Με την αυστηρότητα και την αριστοκρατική της αίγλη, η Σμιθ δίνει στον χαρακτήρα της Κάθριν ντε Μπουργκ την αίσθηση μιας γυναίκας που φέρει την παράδοση και τον παλαιό κόσμο στις πλάτες της. Παρά τον αρνητικό της ρόλο, η Σμιθ προσδίδει βάθος και απόχρωση στη Λαίδη Κάθριν, κάνοντάς την κάτι παραπάνω από μια απλή «αντίπαλο» στη ζωή της Ελίζαμπεθ. Με κάθε της εμφάνιση, η οθόνη γεμίζει από την αρχοντική της παρουσία, που αποπνέει εξουσία και αδιαπραγμάτευτο κύρος.