Αν είσαι σταθερός χρήστης του «Χ» (από τις εποχές που το ονόμαζαν Twitter) ασφαλώς θα’ χεις συνηθίσει την τοξικότητα που σχεδόν ανέκαθεν εξέπεμπε. Η πλειοψηφία από τα τιτιβίσματα μόνο σε άκακα και αθώα πουλάκια δεν οδηγούσε. Στα μηνύματα αυτά των 160 χαρακτήρων χωρούσαν συχνά τόσο σκληρές εκφράσεις και απόψεις, που δικαίωναν διαχρονικά την ελληνική παροιμία «η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει, μα κόκκαλα τσακίζει».
Μοιραία, όταν η διοίκηση ενός από τα κορυφαία μέσα κοινωνικής δικτύωσης (σε αριθμό χρηστών) πήγε στα χέρια του Έλον Μασκ, πολλοί φοβήθηκαν ότι τα πράγματα θα εκτραχυνθούν ακόμα περισσότερο. Γνωρίζοντας το χαρακτήρα και τις απόψεις του ζάπλουτου επιχειρηματία, δεν έπεσαν και πολύ έξω. Πράγματι αυτό συνέβη, αλλά με πολύ πιο θεσμικό (και συνάμα τρομακτικό) τρόπο απ’ ό,τι αναμενόταν. Το «X» πια έχει κατασκευαστεί και λειτουργεί έτσι ώστε όχι μόνο να προωθεί τα μηνύματα μίσους, αλλά και να τα επιβραβεύει κιόλας.
Υποτίθεται ότι όλα ξεκίνησαν από την ανάποδη αφετηρία: η επαλήθευση ταυτότητας έγινε κάτι που μπορούσες να αγοράσεις. Υποτίθεται ένας πιστοποιημένος λογαριασμός, με όνομα και επώνυμο, θα ήταν πολύ πιο προσεκτικός σ’ αυτά που θα δημοσιοποιούσε. Κι όμως, το πράγμα είχε τελείως διαφορετική πορεία. Κι αυτό λόγω της περίφημης πια «μοιρασιάς» των εσόδων. Της επιβράβευσης, δηλαδή, των χρηστών που όχι μόνο έχουν περισσότερους ακόλουθους, αλλά έχουν και το μεγαλύτερο μέσο όρο αντιδράσεων (engagement) στις αναρτήσεις τους.
Δέλεαρ τα λεφτά του “X” από διαφημίσεις
Όλα αυτά ξεκίνησαν το 2023, όταν η πλατφόρμα «X» άρχισε να μοιράζεται τα έσοδα από διαφημίσεις με τους «premium» χρήστες του. Οι άνθρωποι στην ουσία πληρώνονται, έμμεσα μέσω της διαφήμισης, για δέσμευση. Ακόμη και αυτό είναι λίγο θολό, καθώς περιγράφεται ως «διανομή εσόδων», αλλά δεν μπορεί κάποιος χρήστης να έχει πρόσβαση στα πλήρη έσοδα από τις διαφημίσεις. Οπότε κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα ποιο είναι το ποσό της μοιρασιάς στο “X”, είναι 50%-50% ή μήπως το 10% πάει στο χρήστη και το 90% στην επιχείρηση;
Αυτό, όμως, είναι το λιγότερο. Στην πραγματικότητα το «X» πληρώνει κόσμο για να δημιουργήσει μίσος.
Οι ειδικοί λένε ότι το αμφιλεγόμενο περιεχόμενο ωθεί τη δέσμευση και το ακραίο περιεχόμενο ωθεί την αφοσίωση. Η δημιουργία τοξικού περιεχομένου έγινε ένα πολύ αποτελεσματικό μέσο βιοπορισμού! Άνθρωποι που έλεγαν προφανώς λάθος πράγματα για κλικ μίσους. Μπορείς να λάβεις μερικές χιλιάδες like αν παρατηρήσεις π.χ. ότι ο Ντέιβιντ Κάμερον μοιάζει με τη Μεγάλη Αικατερίνη. Αλλά αυτό δεν πιάνει καθόλου μπάζα μπροστά σε ακόμα πιο ακραία «συμπεριφορά». Αν αποφασίσεις π.χ. να επιτεθείς με μία ανάρτηση σε τρανς άτομο, δεν θα προλαβαίνεις να μετράς αντιδράσεις (και λεφτά, μετά από μικρό χρονικό διάστημα).
Αυτά τα tweets υψηλής προσοχής πηγαίνουν κατευθείαν στην κορυφή της ροής For You, οδηγούμενα από έναν αλγόριθμο που έχει σχεδιαστεί για να ελέγχει την ροή όχι μόνο στα trends, αλλά και στο χρονολόγιό σου. Δηλαδή το ίδιο το «X» έχει προσαρμόσει έτσι τον αλγόριθμό του για να εμφανίζονται σε πιο ψηλή θέση οι ακραίες συμπεριφορές και να «διαφημίζονται», ώστε να συγκεντρώνουν και τις περισσότερες αντιδράσεις. Φαύλος κύκλος. Πλην όμως, κάποιοι θησαυρίζουν απ’ όλο αυτό.
Η πλατφόρμα, ειδικά τον τελευταίο καιρό, έχει πλημμυρίσει από άτομα που είχαν προηγουμένως αποσυρθεί από το Twitter και επανήλθαν στο «X». Αυτό αποδείχτηκε όταν, μετά τις φυλετικές ταραχές τον Αύγουστο στο Σάουθπορτ της Βρετανίας (όπου ένας νεαρός από τη Ρουάντα δολοφόνησε τρία μικρά κορίτσια και τραυμάτισε άλλα δέκα άτομα στα καλά καθούμενα) αποκαλύφθηκε ότι ένας άνδρας, ο «πολεμιστής του πληκτρολογίου» Γουέιν Ο’Ρουρκ, που καταδικάστηκε για υποκίνηση φυλετικού μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κέρδιζε σχεδόν 1.800 ευρώ το μήνα από τις «δραστηριότητές» του στο «X». Ο Ο΄Ρουρκ είχε 90.000 ακόλουθους. Άλλοι λογαριασμοί, παρόμοιας ιδεολογίας, όπως αυτός του Τόμι Ρόμπινσον, έχουν πάνω από 1 εκατομμύριο ακόλουθους. Καταλαβαίνει κανείς πόσα περισσότερα χρήματα θα διεκδικεί.
Το ζήτημα είναι ότι ο Έλον Μασκ δεν ασχολείται καθόλου με το θέμα αυτό, λες και το προπαγανδίζει. Τον Απρίλιο, ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ζήτησε την αναστολή λιγότερων από 100 λογαριασμών στο «Χ», για ρητορική μίσους και ψευδείς ειδήσεις. Αυτοί ανήκαν κυρίως σε υποστηρικτές του προκατόχου του, Ζαΐρ Μπολσονάρο, που αμφισβητούν τη νομιμότητα της ήττας του. Ο Μασκ όχι μόνο αρνήθηκε να κλείσει τους λογαριασμούς, αλλά αρνήθηκε κιόλας να εκπροσωπηθεί στο δικαστήριο.
Μόλις την περασμένη Δευτέρα, το Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας επικύρωσε ομόφωνα την απαγόρευση ολόκληρης της πλατφόρμας, υποστηρίζοντας ότι «θεωρούσε τον εαυτό της υπεράνω του κράτους δικαίου». Ο Μασκ δεν έκανε περισσότερα για να το αποφύγει αυτό, από επιχειρηματική σκοπιά, αλλά μπορεί να υπάρχουν πράγματα που εκτιμά περισσότερο από τα χρήματα, όπως η ασυλία από κυβερνητικούς ή δημοκρατικούς περιορισμούς.
