Ζούμε σε έναν κόσμο όπου οι Big Tech εταιρείες, όπως η Amazon και ο Jeff Bezos, παίζουν ένα επικίνδυνο παιχνίδι με το μέλλον μας. Υποστηρίζουν πως νοιάζονται για το περιβάλλον, αλλά στην πραγματικότητα κάνουν το αντίθετο. Χρησιμοποιούν πιστοποιητικά άνθρακα – κάτι σαν «συγχωροχάρτια» για τις εκπομπές τους – αντί να μειώσουν πραγματικά τη ρύπανση που προκαλούν.
Η Amazon, για παράδειγμα, ξοδεύει δισεκατομμύρια για να επηρεάσει τους κανόνες που καθορίζουν πώς οι εταιρείες πρέπει να μειώνουν το αποτύπωμα τους. Και αντί να επενδύουν σε καθαρότερη ενέργεια ή να αλλάξουν τον τρόπο που λειτουργούν, προτιμούν να πληρώνουν για να φαίνεται ότι κάνουν το σωστό.
Το πρόβλημα; Αυτά τα χρήματα δεν σώζουν τον πλανήτη. Είναι απλά ένας τρόπος να συνεχίζουν να κερδίζουν, ενώ ο κόσμος μας γίνεται ολοένα και πιο ζεστός και πιο επικίνδυνος. Χρειαζόμαστε πραγματική δράση, όχι ψεύτικες υποσχέσεις. Μην ξεγελιέσαι από τα μεγάλα λόγια τους. Το μέλλον σου είναι πολύτιμο, και δεν πρέπει να το παίζουν στα ζάρια.
Όταν σε “κράζουν” κι οι Financial Times, τότε σίγουρα δεν είσαι “πράσινος”
Η επέλαση των Big Tech στον τομέα της κλιματικής ευαισθητοποίησης και των “πράσινων” στρατηγικών δεν είναι απλά μια νέα τάση, αλλά ένα επικίνδυνο παιχνίδι δύναμης. Η Amazon και το Bezos Earth Fund βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της μάχης, με την επιρροή τους να διαβρώνει την αξιοπιστία των μηχανισμών που υποτίθεται ότι θα καθοδηγήσουν τις επιχειρήσεις προς ένα πραγματικά βιώσιμο μέλλον. Πίσω από τις δεσμεύσεις για μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα κρύβεται μια σκοτεινή αλήθεια: οι Big Tech εταιρείες δεν προσπαθούν απλά να συμμορφωθούν με τους στόχους για την κλιματική αλλαγή, αλλά να τους επαναπροσδιορίσουν προς όφελός τους.
Οι Αριθμοί και η Επιρροή: Μια Απειλή για την Πραγματική Βιωσιμότητα
Το Bezos Earth Fund, με ένα εντυπωσιακό προϋπολογισμό 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, έχει εξελιχθεί σε κύριο χρηματοδότη του Science Based Targets initiative (SBTi), ενός οργανισμού που έχει αναλάβει την ευθύνη να καθορίζει τα πρότυπα για την επίτευξη των εταιρικών στόχων μείωσης εκπομπών. Το SBTi χρησιμοποιείται από εταιρείες κολοσσούς όπως η Apple και η H&M για τον καθορισμό εθελοντικών προτύπων, με αυστηρά όρια στη χρήση των πιστοποιητικών άνθρακα, που αποτελούν εργαλείο αντιστάθμισης των εκπομπών.
Ωστόσο, η σχέση αυτή εγείρει σοβαρά ερωτήματα. Ενώ το SBTi θέτει περιορισμούς, το Amazon Climate Pledge, μια πρωτοβουλία της ίδιας της Amazon, παρέχει στα μέλη της μεγαλύτερη ευελιξία, επιτρέποντας τη χρήση πιστοποιητικών άνθρακα χωρίς όρια. Πάνω από 500 εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Uber, IBM και Microsoft, έχουν ήδη ενταχθεί σε αυτή την πρωτοβουλία. Και εδώ εντοπίζεται το πρόβλημα: σε έναν κόσμο που χρειάζεται δραστικές περικοπές στις εκπομπές άνθρακα, η χρήση πιστοποιητικών για την αντιστάθμιση των εκπομπών φαίνεται να προσφέρει έναν εύκολο τρόπο αποφυγής πραγματικών αλλαγών.
Το Υποκριτικό Παιχνίδι της Amazon και των Μεγάλων Εταιρειών
Το SBTi εξετάζει μια πιθανή αναθεώρηση της πολιτικής του για τα πιστοποιητικά άνθρακα, κάτι που θα μπορούσε να ωφελήσει σημαντικά τις Big Tech εταιρείες σε μια εποχή που η τεχνητή νοημοσύνη οδηγεί σε εκτόξευση των εκπομπών λόγω της αυξημένης χρήσης των data centers. Τα data centers, που είναι η ραχοκοκαλιά των Big Tech, καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας, με τις εκπομπές τους να ανταγωνίζονται εκείνες των μικρών χωρών.
Εδώ πρέπει να σταθούμε στους αριθμούς. Η Amazon, η οποία διαχειρίζεται πάνω από 100 data centers παγκοσμίως, έχει αναγκαστεί να αντιμετωπίσει μια δραματική αύξηση στη ζήτηση ενέργειας. Το 2020, οι εκπομπές της Amazon ανήλθαν σε 60,64 εκατομμύρια τόνους CO₂, σημειώνοντας αύξηση 19% σε σχέση με το 2019, παρά τις υποσχέσεις για μείωση του αποτυπώματός της. Η εξάρτηση από τα πιστοποιητικά άνθρακα, αντί για ουσιαστικές μειώσεις εκπομπών, είναι μια προσπάθεια να διατηρηθεί η ταχύτητα της κερδοφορίας χωρίς να επιβαρυνθούν με τις πραγματικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης.
Σύγκρουση Συμφερόντων: Μια Απειλή για την Αξιοπιστία των Προτύπων
Η σύνδεση μεταξύ του Bezos Earth Fund και του SBTi δεν είναι απλώς επιφανειακή. Τρία από τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του SBTi εργάζονται σε οργανισμούς που χρηματοδοτούνται από το Bezos Earth Fund. Αυτό έχει δημιουργήσει ανησυχίες για πιθανή σύγκρουση συμφερόντων. Η επιρροή του Bezos Earth Fund μπορεί να αποδυναμώσει την αυστηρότητα των προτύπων, επιτρέποντας την χρήση πιστοποιητικών άνθρακα σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Η φιλανθρωπική προσέγγιση του Bezos Earth Fund, υπό την προεδρία του Bezos και της μνηστής του Lauren Sánchez, θέτει το ερώτημα: Πόσο ανεξάρτητη μπορεί να είναι η διαχείριση των κλιματικών προτύπων όταν οι βασικοί χρηματοδότες έχουν άμεσο ενδιαφέρον στην ευελιξία τους; Αυτή η δυναμική αποκαλύπτεται σε μια καταγγελία που έγινε τον Ιούλιο στην Επιτροπή Φιλανθρωπιών του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου πρώην υπάλληλος του SBTi εξέφρασε ανησυχίες για την επιρροή του Bezos Earth Fund στις κλιματικές προδιαγραφές.
Η Μάχη για το Μέλλον των Κλιματικών Προτύπων
Η πραγματική σύγκρουση, όμως, δεν είναι απλώς οικονομική ή θεσμική, αλλά αφορά το μέλλον των ίδιων των προτύπων που καθορίζουν το πώς θα επιτύχουμε την κλιματική βιωσιμότητα. Το SBTi επέβαλε όρια στη χρήση των πιστοποιητικών άνθρακα στο 10% των συνολικών εκπομπών μιας εταιρείας. Αυτό το όριο έχει απογοητεύσει πολλές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Amazon και Microsoft, οι οποίες απομακρύνθηκαν από τον κατάλογο των εταιρειών που λαμβάνουν φιλόδοξα μέτρα για την επίτευξη του “καθαρού μηδενικού” στόχου.
Παρά τις προκλήσεις αυτές, το Bezos Earth Fund έχει επίσης υποστηρίξει τον κορυφαίο φορέα καθορισμού προτύπων για την λογιστική άνθρακα, το Greenhouse Gas Protocol. Και εκεί, εξετάζεται μια αναθεώρηση της προσέγγισης για τα πιστοποιητικά άνθρακα, κάτι που μπορεί να αλλάξει την κατεύθυνση ολόκληρου του συστήματος κλιματικής λογιστικής.
Πιστοποιητικά Άνθρακα: Η Εξαπάτηση της Μείωσης των Εκπομπών
Η χρήση πιστοποιητικών άνθρακα είναι, σε πολλές περιπτώσεις, μια οικονομικά προσιτή εναλλακτική λύση αντί για την ουσιαστική μείωση των εκπομπών. Αντί να επενδύσουν σε καθαρότερες τεχνολογίες ή να μετασχηματίσουν την εφοδιαστική τους αλυσίδα, οι εταιρείες μπορούν να αγοράζουν πιστοποιητικά που αντιπροσωπεύουν μια ποσότητα CO₂ που έχει αφαιρεθεί ή αποφευχθεί, όπως όταν προστατεύονται δάση ή αντικαθίσταται ο άνθρακας με ανανεώσιμη ενέργεια.
Αυτή η προσέγγιση, όμως, είναι εντελώς αμφιλεγόμενη. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα οφέλη από τα πιστοποιητικά άνθρακα είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν, και συχνά δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες. Για παράδειγμα, προγράμματα προστασίας δασών μπορεί να αποδειχθούν αναποτελεσματικά, καθώς οι εκτάσεις μπορεί να απειληθούν από άλλες δραστηριότητες.
Το Μέλλον της Βιωσιμότητας στα Χέρια της Big Tech
Η σχέση μεταξύ της Amazon, του Bezos Earth Fund και των οργανισμών που καθορίζουν τα πρότυπα για την κλιματική βιωσιμότητα θέτει σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον της κλιματικής πολιτικής. Εάν επιτραπεί στις μεγάλες εταιρείες να επηρεάσουν τα πρότυπα με βάση τα δικά τους συμφέροντα, ο κίνδυνος είναι να χάσουμε τη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.
Η επιρροή των Big Tech στον τομέα των πιστοποιητικών άνθρακα και των κλιματικών προτύπων αποτελεί μια ξεκάθαρη απόδειξη ότι η
οικονομική δύναμη μπορεί να διαβρώσει την αξιοπιστία και την αυστηρότητα των διεθνών προσπαθειών για την κλιματική προστασία. Σε έναν κόσμο που ήδη αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις λόγω της κλιματικής κρίσης, είναι κρίσιμο να απαιτήσουμε διαφάνεια, υπευθυνότητα και πραγματική δράση από τις εταιρείες που έχουν τη δύναμη να καθορίσουν το μέλλον μας.
Συνολικά, το ζήτημα δεν είναι απλώς αν οι Big Tech θα μειώσουν τις εκπομπές τους. Το πραγματικό ερώτημα είναι αν θα το κάνουν με ουσιαστικό τρόπο, ή αν θα συνεχίσουν να κρύβονται πίσω από υποσχέσεις και πιστοποιητικά που δεν προσφέρουν πραγματική λύση στο πρόβλημα. Αν δεν σταθούμε απέναντι σε αυτήν την πρακτική, το μέλλον μας θα υπονομευθεί από εκείνους που προφασίζονται ότι το προστατεύουν.
Με πληροφορίες από τους Financial Times
Illustration: Peggy Dadaki
