Πάντα υπήρχαν αυτοί οι γνώριμοι ήχοι που τους ακούς και κάπου τους ξέρεις, αλλά αν σε ρωτούσαν “τι είναι αυτό;” θα κόλλαγες. Από τον Μπένι Χιλ και τα αστεία chase scenes του μέχρι τα viral κλιπάκια που βλέπεις καθημερινά στο TikTok, οι μελωδίες αυτές έχουν γίνει κάτι σαν soundtrack της ζωής μας, ενώ οι περισσότεροι δεν έχουν ιδέα από πού προέρχονται.
Η “γοτθική τύχη” που ταυτίστηκε με τον Ανδρέα.
Για παράδειγμα, το “O Fortuna” από την Carmina Burana του Carl Orff, το απόλυτο κομμάτι για κάθε σκηνοθέτη που θέλει να ανεβάσει το δράμα στα ύψη. Στην Ελλάδα, έγινε διάσημο από τις ομιλίες του Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά στον υπόλοιπο κόσμο, οι κλασικές του νότες έχουν ντύσει αμέτρητες σκηνές έντασης και καταστροφής. Το “O Fortuna” είναι το κεντρικό κομμάτι μιας καντάτας που βασίζεται σε 24 μεσαιωνικά ποιήματα και γράφτηκε το 1936. Ο Καρλ Όρφ δημιούργησε το απόλυτο μουσικό αποτύπωμα της μοίρας που μας ξεπερνά.
Ο ήρωας του Ίψεν που δεν θυμάται κανείς
Το “In the Hall of the Mountain King” από το Peer Gynt του Edvard Grieg είναι άλλο ένα κομμάτι που έχει ταυτιστεί με το χάος και την τρέλα. Από ταινίες του κλασικού κινηματογράφου μέχρι το “Social Network” του David Fincher, οι νότες του Grieg γίνονται η μελωδία της αταξίας. Η σύνθεση γράφτηκε το 1875 για το έργο του Ibsen, και συνδέθηκε για πάντα με τον φανταστικό ήρωα Peer Gynt και την επίσκεψή του στον τρομακτικό Βασιλιά των Βουνών.
Ο Ποπάι απ’ την… Βρετανία
Το “Sailor’s Hornpipe” είναι μια παραδοσιακή αγγλοσαξωνική μελωδία του 18ου αιώνα που οι περισσότεροι αναγνωρίζουν ως το theme του Popeye. Αυτό το τραγούδι χόρευαν οι Βρετανοί ναυτικοί, και μέχρι σήμερα παραμένει ο ύμνος του Βασιλικού Ναυτικού. Απλό, κλασικό και ανθεκτικό στον χρόνο, όπως και ο διάσημος ήρωας που το έκανε ακόμα πιο γνωστό.
Ο “αέρας” του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ
Κι έπειτα έχουμε το “Air on the G String” του Johann Sebastian Bach. Οι τέσσερις αυτές νότες της ορχηστρικής σουίτας Νο. 3 που γράφτηκε το 1725, έχουν χρησιμοποιηθεί για να προσδώσουν αίσθηση πολυτέλειας και εκλεπτυσμού. Μπορεί να το θυμάσαι από τη σκηνή της βιβλιοθήκης στο “Se7en” με τον Morgan Freeman, αλλά η αίσθηση κομψότητας και κλάσης που αποπνέει είναι διαχρονική.
Μια “αγνώστου πατρός” γαλοπούλα
Το “Turkey in the Straw” είναι ίσως το πιο αναγνωρίσιμο κομμάτι που κανείς δεν θυμάται τον τίτλο του. Γράφτηκε το 1825 στην Αμερική και δεν έχει ξεκάθαρο συνθέτη, αλλά οι ήχοι του έχουν ντύσει καρτούν, παιδικά παιχνίδια, ακόμα και ρετρό διαφημίσεις για παγωτά, γεμίζοντας τα παιδικά μας χρόνια με μια αίσθηση νοσταλγίας.
Ήχοι ενός υπεραιωνόβιου Σκώτου
Το “Scotland the Brave”, που ακούγεται πιο παλιό απ’ όσο είναι, είναι μια σύνθεση που πρωτοακούστηκε λίγο πριν το 1900, αλλά οι στίχοι γράφτηκαν από τον Cliff Hanley τη δεκαετία του ’50. Σήμερα, θεωρείται ο ανεπίσημος εθνικός ύμνος της Σκωτίας, προσφέροντας ιδανικό ηχητικό φόντο για τα σκωτσέζικα Highlands σε ταινίες και διαφημίσεις.
“Λοιπόν! Εγώ φεύγω” με φινέτσα
Από την άλλη, το “Ebben! Ne andrò lontana” από την όπερα La Wally του Alfredo Catalani είναι ένα κομμάτι που το έχεις ακούσει σε διαφημίσεις για αρώματα, πολυτελή αυτοκίνητα και μακαρόνια. Το κομμάτι αυτό έχει γίνει ένα trademark της ιταλικής υπερηφάνειας και της αίσθησης του στυλ.
Τρέχοντας σαν να είσαι στα… 70s
Κι αν υπάρχει ένα κομμάτι που σου θυμίζει κατευθείαν την ξεκαρδιστική ταχύτητα, είναι το “Yakety Sax” του James Q. Rich. Γνωστό από το Benny Hill Show, αυτό το κομμάτι ταυτίστηκε για πάντα με κωμικές σκηνές καταδίωξης και απίθανα αστεία πλάνα.
Στους γάμους παίζει… Σαίξπηρ
Αν έχετε πάει ποτέ σε γάμο, έχετε δει γάμο στην οθόνη ή έχετε παίξει γάμο στην αυλή του δημοτικού σχολείου, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχετε ακούσει το εμβληματικό γαμήλιο εμβατήριο του Mendelssohn. Συνήθως παίζεται για τον εορτασμό καθώς το ευτυχισμένο ζευγάρι φεύγει από την τελετή. Eίναι το Wedding March από το Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας.
Η “απόλυτη αδιακρισία” κατά Βάγκνερ
Με τα τρεμάμενα έγχορδα και την αίσθηση του «καρουζέλ» με τους τρεις ρυθμούς, το Ride of the Valkyries είναι ένα γνωστό και δημοφιλές τμήμα από την τρίτη πράξη της όπερας Die Walküre. Όπως και το εμβατήριο του Mendelssohn, το κομμάτι αυτό έχει γνωρίσει αρκετή προβολή μέσω ταινιών και τηλεόρασης, παρά τη γνώμη του συνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ ότι οι συντομευμένες εκτελέσεις αποτελούσαν «απόλυτη αδιακρισία».
Οι ήχοι και οι μουσικές που μας περιτριγυρίζουν μπορεί να είναι άγνωστοι από πλευράς τίτλων και δημιουργών, αλλά ταυτόχρονα είναι απόλυτα οικείοι, ένα κομμάτι της πολιτιστικής μας ταυτότητας. Και ίσως τελικά, αυτό ακριβώς είναι το μυστικό της μαγείας τους.