Εν όψει της 50ης επετείου από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, το Eteron – Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή δημοσίευσε μια έρευνα που έκανε στο διάστημα μεταξύ 17-20/10 σχετικά με το Πολυτεχνείο, τις δικτατορίες και την ακροδεξιά στην Ελλάδα, στην οποία συμμετείχαν 3.058 άντρες και γυναίκες. Και τα ευρήματα αυτής της έρευνας μας υπενθυμίζουν ότι δεν θα εξαλειφθεί ποτέ η φασίζουσα νοοτροπία και η λαγνεία προς τις δικτατορίες από τον μέσο Έλληνας.
Βλέποντας κανείς τα ποσοστά στις ερωτήσεις σχετικά με το αν είναι προτιμότερη μια δικτατορία από μια δημοκρατία, αν πιστεύουν όντως πως πέθαναν άνθρωποι στο Πολυτεχνείο και αν η Χούντα των Συνταγματαρχών είχε και θετικές όψεις, το πρώτο που θα σκεφτεί είναι αν τον παίρνει οικονομικά να πάει να ζήσει ως άστεγος σε κάποια άλλη χώρα και να φύγει από την Ελλάδα.
Πάνω από το 15% των ερωτηθέντων προτίμησε δικτατορία, όχι όμως απαραίτητα αυτή που ζήσαμε στην Ελλάδα. Ίσως είχε ελαττώματα, ίσως να μην ήταν τόσο αυστηρή όσο θα έπρεπε, ίσως τελικά δεν ήταν Χούντα, αλλά το Μικρό Σπίτι στο Λιβάδι.
Ένα ποσοστό 23% απάντησε πως δεν πιστεύει ότι υπήρξαν νεκροί ή ότι δεν θέλει να εκφραστεί γιατί μάλλον κάνει κάποια προσωπική έρευνα, ίσως ετοιμάζουν και κάποιο ντοκιμαντέρ όλοι αυτοί.
Ως προς τις θετικές όψεις της δικτατορίας, σχεδόν 20% είναι το ποσοστό που είδε και πολλά θετικά, όπως το ότι μπορούν να εκφράζουν ελεύθερα αυτές τις απόψεις. Α, ξεχαστήκαμε…Η δημοκρατία το έκανε αυτό μωρέ.
Δεν ξαφνιάζει φυσικά ότι μεγάλα ποσοστά αποδοχής η δικτατορία έχει στους ψηφοφόρους της Νίκης, των Σπαρτιατών και της Ελληνικής Λύσης, ενώ αυξημένα ποσοστά έχουν και ψηφοφόροι της ΝΔ, με το 15% αυτών που την ψήφισαν τον Ιούνιο να προτιμούν δικτατορία. Το πιο άκυρο είναι το ποσοστό 4,9% ψηφοφόρων ΚΚΕ που απάντησαν ότι προτιμούν δικτατορία. Ή και όχι, προχωράμε.
Αναλυτικά τα στοιχεία της έρευνας του Ινστιτούτου Eteron
Στην ερώτηση αν σε ορισμένες περιπτώσεις η δικτατορία είναι ίσως προτιμότερη από τη δημοκρατία:
- το 81,8% διαφωνεί και μάλλον διαφωνεί,
- ενώ το 15,7% συμφωνεί και μάλλον συμφωνεί
Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η συγκεκριμένη ερώτηση αφορά γενικά τη δικτατορία και όχι τη δικτατορία της 21ης Απριλίου.
Οι απαντήσεις με βάση την ηλικιακή κατηγορία των ερωτηθέντων, δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερες διακυμάνσεις, με εξαίρεση την ηλικιακή κατηγορία 17-24 όπου το ποσοστό συμφωνίας παρουσιάζεται σχετικά αυξημένο (19%).
Σχετικά αυξημένο είναι επίσης το ποσοστό στους άντρες έναντι των γυναικών (18,6% έναντι 12,9%) και στους έχοντες/ουσες δευτεροβάθμια εκπαίδευσης συγκριτικά με όσες/ους έχουν τριτοβάθμια (20,3% έναντι 13%).
Σε ό,τι αφορά τις κατηγοριοποιήσεις με βάση την ψήφο στις εκλογές του περασμένου Ιουνίου, τα αποτελέσματα είναι τα εξής ως προς τα ποσοστά θετικής απάντησης:
- ΝΔ 15%
- ΣΥΡΙΖΑ 5,7%
- ΠΑΣΟΚ 9,1%
- ΚΚΕ 4,9%
- Σπαρτιάτες 65,9%
- Ελληνική Λύση 45,6%
- Νίκη 47,4%
- Πλεύση Ελευθερίας 15,4%
Σε ό,τι αφορά τις κατηγοριοποιήσεις με βάση την ιδεολογική αυτοτοποθέτηση, τα αποτελέσματα είναι τα εξής ως προς τα ποσοστά θετικής απάντησης:
- Αριστερά 6%
- Κεντροαριστερά 7,4%
- Κέντρο 11,7%
- Κεντροδεξιά 16,6%
- Δεξιά 37,3 %
- Δεν πιστεύω σε αυτούς τους διαχωρισμούς 23%
Παρά τη μεγάλη δυσαρέσκεια που καταγράφεται για τη λειτουργία της δημοκρατίας (στην έρευνά μας ανέρχεται στο 70,8%), η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών υποστηρίζει τη δημοκρατία σε κάθε περίπτωση. Με βάση τη διατύπωση του ερωτήματος («σε ορισμένες περιπτώσεις η δικτατορία είναι προτιμότερη») το 15,7% που απαντάει θετικά, δεν ασπάζεται κατ’ ανάγκη στο σύνολό της μια ολοκληρωμένη αντιδημοκρατική/αντικοινοβουλευτική τοποθέτηση. Ωστόσο, αυτή η μερίδα πολιτών είναι σαφώς δεκτική σε τέτοιου είδους ρητορεία. Ειδικά, αν λάβουμε υπόψη ότι οι θετικές απαντήσεις καταγράφονται σχεδόν στο σύνολό τους στη δεξιά αυτοτοποθέτηση, γίνεται αντιληπτό το ιδεολογικό πρόσημό τους.
Σε ό,τι αφορά τις κομματικές προτιμήσεις των ερωτηθέντων, δεν εκπλήσει ότι οι θετικές απαντήσεις συγκεντρώνονται στα τρία ακροδεξιά κόμματα, με προεξάρχοντες τους Σπαρτιάτες. Ίσως θα έπρεπε να εκπλήσσει ότι καταγράφεται ένα 32,7% στους Σπαρτιάτες που απορρίπτει σε κάθε περίπτωση τη δικτατορία. Επίσης, έχει ενδιαφέρον ότι η διαφορά που υπάρχει στην αποδοχή της δικτατορίας μεταξύ των ψηφοφόρων των Σπαρτιατών και αυτών της Ελληνικής Λύσης και της Νίκης. Οι θετικές γνώμες στους Σπαρτιάτες ανέρχονται στο 65,9%, ενώ στην Ελληνική Λύση στο 46,6% και τη Νίκη στο 47,4% -βλέπουμε δηλαδή μια διαφορά περίπου στις 20 μονάδες. Αξίζει επίσης να σημειωθεί το 15% των θετικών απαντήσεων στους ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας.
Η Δικτατορία της 21ης Απριλίου
Στο ερώτημα αν η δικτατορία της 21ης Απριλίου είχε και θετικές όψεις
- το 70,9% διαφωνεί και μάλλον διαφωνεί,
- το 19,7% συμφωνεί και μάλλον συμφωνεί,
- ένα 9,4% δεν εκφράζει άποψη.
Στις απαντήσεις με βάση την ηλικιακή κατηγορία των ερωτηθέντων,η ηλικιακή κατηγορία 17-24 καταγράφει το μικρότερο ποσοστό θετικών απαντήσεων (12,6%), ενώ η ηλικιακή ομάδα 55-64 το μεγαλύτερο (22,8%). Θα μπορούσε να γίνει λόγος και για αντιστροφή της εικόνας σε σχέση με τη γενικής ερώτηση για τη δικτατορία. Ωστόσο, δεν μπορεί να παραβλεφθεί το 19% του «Δεν ξέρω-Δεν απαντώ» που καταγράφεται στην ηλικιακή ομάδα 17-24.
Σχετικά αυξημένο είναι επίσης το ποσοστό στους άντρες έναντι των γυναικών (22,9% έναντι 16,8%), στους έχοντες/ουσες δευτεροβάθμια εκπαίδευσης σε σχέση με όσες/ους έχουν τριτοβάθμια (25,5% έναντι 16,5%), καθώς και στους διαμένοντες εκτός Αττικής έναντι των κατοίκων του Λεκανοπεδίου (22,3% έναντι 16,6%).
Σε ό,τι αφορά τις κατηγοριοποιήσεις με βάση την ψήφο στις εκλογές του περασμένου Ιουνίου, τα αποτελέσματα είναι τα εξής ως προς τα ποσοστά θετικής απάντησης:
- ΝΔ 23,9%
- ΣΥΡΙΖΑ 6,4%
- ΠΑΣΟΚ 10%
- ΚΚΕ 4,7%
- Σπαρτιάτες 68,3%
- Ελληνική Λύση 56,9%
- Νίκη 55,9%
- Πλεύση Ελευθερίας 16,8%
Σε ό,τι αφορά τις κατηγοριοποιήσεις με βάση την ιδεολογική αυτοτοποθέτηση, τα αποτελέσματα είναι τα εξής ως προς τα ποσοστά θετικής απάντησης:
- Αριστερά 4,7%
- Κεντροαριστερά 9,4%
- Κέντρο 13,8%
- Κεντροδεξιά 26,1%
- Δεξιά 50,7%
- Δεν πιστεύω σε αυτούς τους διαχωρισμούς 27,9%
Οι θετικές απαντήσεις στην ερώτηση σχετικά με τα υποτιθέμενα «θετικά» της δικτατορίας είναι κατά 4 μονάδες αυξημένες σε σχέση με τις θετικές απαντήσεις στην ερώτηση γενικά περί δικτατορίας. Αν τώρα προσθέσουμε τις απαντήσεις «Δεν ξέρω – Δεν απαντώ» φτάνουμε σε ένα 29,1% που δεν απορρίπτει ολοκληρωτικά τη χούντα. Προφανώς το να πιστεύεις ότι είχε και κάποια «θετικά» η χούντα ή (πολύ περισσότερο) να μην απαντάς δεν σημαίνει πλήρη αποδοχή μιας φασίζουσας αντιδημοκρατικής ιδεολογίας. Δείχνει όμως αμφιβολία ή και αμφισβήτηση για τις δημοκρατικές αξίες. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη την κομματική και την ιδεολογική τοποθέτηση όσων απαντούν θετικά, καθίσταται σαφές ότι έχουμε να κάνουμε με συνειδητοποιημένες στάσεις -και γι’ αυτό ανησυχητικές.
Τα πολύ υψηλά ποσοστά θετικών ψηφοφόρων στους ψηφοφόρους των ακροδεξιών κομμάτων (Σπαρτιάτες 68,3%, Ελληνική Λύση 56,9%, Νίκη 55,9%) μάλλον είναι αναμενόμενα. Πιο πολύ κάνει εντύπωση κάνει το 23,9% των νεοδημοκρατών που θεωρούν ότι υπήρχαν και «θετικά» στη δικτατορία της 21ης Απριλίου,
Στην ερώτηση σχετικά με τα fake news της Χούντας για τη μη ύπαρξη νεκρών στην εξέγερση του Πολυτεχνείου:
- το 76% απαντά ότι υπήρξαν νεκροί στην εξέγερση,
- το 10,7% απαντά ότι δεν υπήρξαν,
- ένα 13,3% δεν εκφράζει άποψη.
Με βάση την ηλικιακή κατηγορία των ερωτηθέντων, οι απαντήσεις περί μη ύπαρξης νεκρών είναι πιο αυξημένες στις ηλικίες 55 και άνω, κάτι που καταρρίπτει το στερεότυπο ότι οι νέοι δεν ξέρουν την Ιστορία μας ενώ οι οι πιο μεγάλοι τη γνωρίζουν καλύτερα.
Αυξημένο είναι επίσης το ποσοστό στους άντρες έναντι των γυναικών (13,8% έναντι 7,6%), κάπως αυξημένο στους/στις έχοντες/ουσες δευτεροβάθμια εκπαίδευσης σε σχέση με όσες/ους έχουν τριτοβάθμια (12,3% έναντι 9,8%), ενώ δεν υπάρχει ιδιαίτερη διαφορά σε όσους-ες κατοικούν εκτός Αττικής έναντι των κατοίκων του Λεκανοπεδίου (10,2% έναντι 11,3%).
Σε ό,τι αφορά τις κατηγοριοποιήσεις με βάση την ψήφο στις εκλογές του περασμένου Ιουνίου, τα αποτελέσματα είναι τα εξής ως προς τα ποσοστά άρνησης ύπαρξης νεκρών στο Πολυτεχνείο:
- ΝΔ 15,2%
- ΣΥΡΙΖΑ 2,6%
- ΠΑΣΟΚ 4,1%
- ΚΚΕ 3,8%
- Σπαρτιάτες 37,7%
- Ελληνική Λύση 21,7%
- Νίκη 19,8%
- Πλεύση Ελευθερίας 7%
Σε ό,τι αφορά τις κατηγοριοποιήσεις με βάση την ιδεολογική αυτοτοποθέτηση, τα αποτελέσματα είναι τα εξής ως προς τα ποσοστά αμφισβήτησης:
- Αριστερά 1,9%
- Κεντροαριστερά 2,9%
- Κέντρο 8,2%
- Κεντροδεξιά 21%
- Δεξιά 25,7%
- Δεν πιστεύω σε αυτούς τους διαχωρισμούς 11,3%
Η τοποθέτηση περί «μη ύπαρξης νεκρών στο Πολυτεχνείο» συνιστά μια ακραία παραδοξολογία που απορρέει από μια πολύ σκληρή ακροδεξιά τοποθέτηση. Πρόκειται για την άρνηση ενός άριστα τεκμηριωμένου ιστορικού γεγονότος, που θυμίζει (τηρουμένων των αναλογιών) την άρνηση του Ολοκαυτώματος. Κατά συνέπεια, έχουμε σοβαρό λόγο να το τοποθετήσουμε στον σκληρό πυρήνα των ακροδεξιών αντιλήψεων το 10,7% που απαντά ότι δεν υπήρξαν νεκροί στο Πολυτεχνείο. Αν συνυπολογίσουμε 13,3% δεν εκφράζει άποψη, φτάνουμε περίπου στο ¼ των ερωτηθέντων που είτε πιστεύει είτε αμφιταλαντεύεται για αυτό το έωλο ακροδεξιό fake news.
Σε ό,τι αφορά την Ακροδεξιά δεν εκπλήσσει ότι η άρνηση του Πολυτεχνείου καταγράφει τα μεγαλύτερα ποσοστά της στους Σπαρτιάτες. Εκείνο που θα μπορούσε να εκπλήξει είναι το 63,8% των ψηφοφόρων της Νίκης που αποδέχονται την ύπαρξη νεκρών στην εξέγερση. Να σημειωθεί επίσης ότι στους ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας η πλήρης άρνηση καταγράφεται στο 15,2% και το «Δεν ξέρω» στο 15,5%. Δηλαδή ένα 30% των ψηφοφόρων του κυβερνώντος κόμματος είτε δεν πιστεύει είτε έχει αμφιβολίες για το αν υπήρξαν νεκροί στο Πολυτεχνείο.
* Με πληροφορίες από Intronews.gr
