«Να μην φοβάσαι όταν πέφτω/ έχω μάθει να σηκώνομαι θα το κάνω ξανά/ αγάπη μου αντέχω/ να μην ανησυχεις για μενα κοιτα εσυ να σαι καλα». Νομίζω πως ήταν το πρώτο τραγούδι που άκουσα από τον Novel 729, έναν αυθεντικό καλλιτέχνη της ελληνική χιπ χοπ σκηνής, που η μουσική του με συντρόφευε για ώρες στα ακουστικά μου τον χειμώνα που μας πέρασε, μέχρι την sold out συναυλία στον Βοτανικό και την εμφάνιση του στον Χελμό. Οι στίχοι του βιωματικοί που, όπως εγώ, έτσι και το κοινό του που τον αγαπά πολύ, ταυτίζεται, μια και γίνεται εκφραστής των σκέψεων και των συναισθήματων μας. Δίνει μια διέξοδο στο καθημερινό μας αδιέξοδο.
Τον συναντώ ένα απόγευμα Δευτέρας, επί της Καλαμιώτου και Αθηναΐδος, στο adidas Originals store για να μιλήσουμε για την καλοκαιρινή περιοδεία που έζησε με πολλές εμφανίσεις, για την ιδέα του 729, τους προβληματισμούς και τα ερεθίσματα που του δίνει η ζοφερή και συνάμα όμορφη καθημερινότητά, για τη νέα του συνεργασία με την adidas και για τον δίσκο που ετοιμάζει μετά το Καταφύγιο.
Έρχεσαι από μια γεμάτη σεζόν, από τα live στον Βοτανικό, την καλοκαιρινή περιοδεία και την μεγάλη συναυλία στο Θέατρο Βράχων. Θα ήθελα να μας περιγράψεις πως βίωσες αυτή την περίοδο.
Νιώθω πολύ γεμάτος από την καλοκαιρινή περιοδεία. Το βίωσα πολύ όμορφα όλο το ταξίδι. Και έκλεισε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, στο Θέατρο Βράχων τον Σεπτέμβριο. Κρατάω τις όμορφες αυτές στιγμές, και προχωράω για τις επόμενες.
Στις συναυλίες σου το κοινό δημιουργεί μια εκρηκτική ατμόσφαιρα. Πώς νιώθεις που έχεις καταφέρει να εκφράσεις και να αγγίξεις τόσο κόσμο μέσα από τους στίχους σου;
Στις συναυλίες για 2-3 ώρες, δημιουργούμε όλοι μαζί μια όμορφη παρέα. Νιώθω πολύ χαρούμενος που υπάρχει κόσμος που ταυτίζεται με τα βιώματα και τις ανησυχίες μου. Με κάνει να νιώθω πως ανήκω κάπου. Κάθε φορά που σταματάμε την συναυλιακή περίοδο και πάρω λίγο τον χρόνο μου να κλειστώ και να γεμίσω ξανά τις μπαταρίες μου, περιμένω πως και πως να έρθει η επόμενη συνάντηση μας.
Έχεις αναφέρει ότι το 729 σημαίνει «νόημα στην πτώση». Θα μας εξηγήσεις τη φιλοσοφία πίσω από αυτό;
Αν υποθέσουμε πως ένας άνθρωπος βρίσκεται σε μια ψυχολογική κατάσταση του 7 στα 10.
Όταν συμβεί κάτι στην ζωή του και βιώσει μια πτώση-μια κρίση πέφτει στο 2 (στα 10).
Στην κινέζικη γραφή η λέξη “κρίση” αποτελείται από 2 ιδεογράμματα: ένα που συμβολίζει τον Κίνδυνο και ένα που συμβολίζει την Ευκαιρία. Για αυτό και συμβολίζουμε την Πτώση με το νούμερο 2. Γιατί στις πτώσεις μας, έχουμε 2 επιλογές. Είτε να ακολουθήσουμε το μονοπάτι του κινδύνου και του φόβου…ή να μπορέσουμε να δούμε αυτήν την κρίση σαν μια ευκαιρία και να μάθουμε περισσότερα πράγματα για τον εαυτό μας, την ζωή και τον κόσμο. Να ακολουθήσουμε δηλαδή το μονοπάτι της άνθησης και της εξέλιξης. Να νοηματοδοτήσουμε τον πόνο που θέλοντας ή μη, όλοι θα συναντήσουμε στην ζωή μας και να μπορέσουμε μετά την πτώση να σηκωθούμε πιο δυνατοί από ότι ήμασταν πριν πέσουμε. Να φτάσουμε λοιπόν στο 9. Γιατί 7+2 = 9. Και γιατί το 10 είναι άπιαστο, και καλύτερα έτσι για να χουμε πάντα κάτι να κυνηγάμε και να μας δίνει κίνητρο.
Με λίγα λόγια: να σηκωνόμαστε πιο δυνατοί από ότι ήμασταν πριν πέσουμε γιατί βρήκαμε την δύναμη να δώσουμε ένα νόημα στην πτώση μας.
Γιατί δεν πας στο 10 και πας στο 9 μετά από μια πτώση;
Γιατί δεν πιστεύω στο απόλυτο και το τέλειο. Επίσης, από το 9 έχεις πάντα το περιθώριο να στοχεύεις πιο ψηλά. Έχουμε ανάγκη εμείς οι άνθρωποι να στοχεύουμε σε κάτι το οποίο μπορεί να μην έρθει και ποτέ. Το βίωμα μου, μου έχει δείξει πως μεγαλύτερη ευτυχία νιώθω όταν κυνηγάω κάτι, παρά όταν το πετυχαίνω.
Οπότε καλύτερα να είμαι στο 9, το 10 να είναι άπιαστο, για να έχω κάτι να κυνηγάω και ας είναι μια ψευδαίσθηση.
Πώς ξεκίνησε η πορεία σου στο χιπ χοπ;
Από πολύ μικρός έγραφα στίχους και κείμενα, ιστορίες ή απλά μια καταγραφή σκέψεων. Στην εφηβεία άκουγα φουλ χιπ χοπ, πήγαινα σε συναυλίες αλλά ποτέ δεν είχα σκεφτεί να γράψω ένα ραπ κομμάτι. Γύρω στα 20 λοιπόν, είχα πάει στο σπίτι ενός φίλου μου, που είχε ένα στουντιάκι και έγραφε μουσική και μου είπε αν θέλω να δοκιμάσουμε να γράψουμε μαζί κάποια κομμάτια. Έτσι μπήκα στη διαδικασία να γράψω στη μορφή του ραπ και όταν μπήκαμε να ηχογραφήσουμε το πρώτο κομμάτι, αυτό ήταν, με μάγεψε πάρα πολύ η διαδικασία. Οπότε σιγά σιγά, άρχισα να φτιάχνω τα δικά μου κομμάτια. Έτσι ξεκίνησε, χωρίς στόχους και προσδοκίες, απλά ήμασταν μια παρέα που θέλαμε να αποτυπώσουμε αυτά που νιώθαμε.
Σιγά σιγά, άρχισα να φτιάχνω τα δικά μου κομμάτια. Έτσι ξεκίνησε, χωρίς στόχους και προσδοκίες, απλά ήμασταν μια παρέα που θέλαμε να αποτυπώσουμε αυτά που νιώθαμε.
Και το πρώτο live;
Πρέπει να ήταν το 2016, στο Bums στα Εξάρχεια. Έπαιξα 15-20 λεπτά. Ήταν η πρώτη μου επαφή με κόσμο. Είχε 50 με 100 άτομα το πολύ. Πολύ άγχος, το προηγούμενο βράδυ δεν είχα κοιμηθεί καθόλου.
Ένιωσες ωραία όμως όταν ανέβηκες πάνω στην σκηνή;
Όταν ανεβαίνεις πάνω στην σκηνή, σου παίρνει ένα διάστημα μέχρι όντως να μπορείς να το απολαύσεις. Μου πήρε χρόνια για να νιώσω ασφάλεια ότι μπορώ να ανταπεξέλθω. Είναι μια συνεχόμενη διαδικασία, όσον αφορά το θέμα της σκηνής και της έκθεσης. Όλο αυτό χτίζεται με τα χρόνια. Όταν κάνω μεγάλη αποχή απο συναυλίες, η επόμενη πρώτη έχει πιο έντονο άγχος. Σε μια περιοδεία όταν παίζεις κάθε ΣΚ, φτάνεις σε ένα σημείο που το άγχος είναι πιο διαχειρίσιμο, γιατί εκτίθεσαι επαναλαμβανόμενα.
Οι σπουδές σου είναι πάνω στην ψυχολογία όπως λες και σε κάποιο στίχο σου…
Το πτυχίο μου είναι στη ψυχολογία και έχω κάνει και ένα μεταπτυχιακό στη ψυχοθεραπεία και την συμβουλευτική.
Έχω εργαστεί σε ψυχιατρική κλινική, στο ΚΕΘΕΑ και στο ψυχοθεραπευτικο κεντρο του Δημου Κυψελης. Αγαπω πολυ τον κοσμο της ψυχοθεραπειας και μελλοντικα θελω να ξαναδουλέψω ως ψυχοθεραπευτής.
Ο στίχος σου έχει επηρεαστεί από τις σπουδές σου πάνω σε αυτόν τον τομέα;
Η ψυχολογία σίγουρα έχει επηρεάσει τον στίχο μου, αλλά με συνάντησε πριν πάω να την σπουδάσω για αυτό και θέλησα να πάω να την σπουδάσω. Ήταν μέσα μου, σε αυτά που βιώνα και στο πως ένιωθα εγώ ως έφηβος και μετέπειτα, στο πως αντιλαμβανόμουν τον κόσμο και στο πως τον ερμήνευα. Σίγουρα η σχολή, όσα διάβασα και έμαθα, οι καθηγητές και τα παιδιά που ήρθα σε επαφή υπήρξαν ερεθίσματα που αύξησαν την ψυχολογική μου σκέψη. Απλά μπόρεσα και το καλλιέργησα. Όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν χτίσει τον τρόπο σκέψης μου, ο οποιός κατ επέκταση αποτυπώνεται και στον τρόπο που γράφω. Οπότε θα σου πω ότι και η ζωή μου και το πτυχίο έχουν παίξει ρόλο σε αυτό.
Υπάρχουν κάποιοι καλλιτέχνες που γνώρισες ή που άκουγες και είχαν επίδραση στην πορεία σου;
Ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου έχουν ο Βαλάντης από τους Στίχοιμα και ο ΔΠΘ.
Ακούω την μουσική τους από μικρό παιδί. Με διαμόρφωσαν. Και μέχρι και σήμερα με συντροφεύουν οι στίχοι τους και τα τραγούδια τους σε πολύ έντονες στιγμές.
Το τι σε κινητοποιεί και τι σε εμπνέει μπορεί να περιλαμβάνει άπειρα πράγματα. Είναι κάτι το οποίο εσύ ξεχωρίζεις;
Με εμπνέει η παράνοια της πραγματικότητας, η ανησυχία της ψυχής μου, το άδικο, αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω και συγχρόνως αυτή η μεγάλη ανάγκη που νιώθω να ερμηνεύσω για να καταλάβω τα πράγματα. Κυρίως όμως είναι τα βιώματά μου. Ο στίχος μου είναι ως επί τω πλείστον βιωματικός.
Με εμπνέει η παράνοια της πραγματικότητας, η ανησυχία της ψυχής μου και το άδικο.
«Για εμάς αυτό ποτέ δεν ήταν μόνο μουσική» λες στο τραγούδι σας Λίγο πιο δυνατοί με τους Λόγος Τιμής. Τι άλλο είναι για σένα;
Είναι καταφύγιο, είναι ανακούφιση, είναι ένας τρόπος να νιώσεις ελπίδα. Να σου δώσω ένα παράδειγμα. Ήμουν σήμερα το μεσημέρι στο σπίτι πριν έρθω εδώ, και, επειδή γίνονται πολλά άσχημα αυτο το διάστημα στην χώρα, η ματαιότητα που νιώθω εγώ σαν άνθρωπος αυξάνεται. Έβαλα κάποια κομμάτια τα οποία έχουν στίχους που με έκαναν να μπορέσω να νιώσω και πάλι ελπίδα ότι υπάρχουν έξω άνθρωποι που εκφράζονται, σκέφτονται και αντιλαμβάνονται τον κόσμο κοντά στον τρόπο και με τις αξίες που τον αντιλαμβάνομαι εγώ και διπλή ελπίδα που υπάρχουν άτομα τα οποία ακούνε αυτή τη μουσική και ταυτίζονται. Η μουσική για εμένα είναι ένας τρόπος να νιώσω ότι ανήκω κάπου και ότι υπάρχουν άνθρωποι που καταλαβαινόμαστε και ελπίζουμε σε μια πιο ομαλή συμβίωση.
Η μουσική για εμένα είναι ένας τρόπος να νιώσω ότι ανήκω κάπου και ότι υπάρχουν άνθρωποι που καταλαβαινόμαστε και ελπίζουμε σε μια πιο ομαλή συμβίωση.
Είσαι όμως πάλι στο studio και ετοιμάζεις τον νέο σου δίσκο. Τι περιμένουμε να ακούσουμε;
Πράγματι, είμαι στην διαδικασία της ηχογράφησης του επόμενου μου δίσκου. Πέρασαν 4 χρόνια από το Καταφύγιο.
Θα ακούσετε, το τι βίωσα και τι κατάλαβα μέσα σε αυτά τα χρόνια.
Θα ήθελα να μας μιλήσεις για τη συνεργασία σου με την adidas, ένα από τα μεγαλύτερα sports and street brands.
Από πολύ μικρός φοράω και μου αρέσουν τα ρούχα του συγκεκριμένου brand. Είναι άμεσα συνδεδεμένο και με την κουλτούρα του hip hop.
Από μικρός δηλαδή, συγκροτήματα και ράπερς που παρακολουθούσα στο εξωτερικό σκάγανε με τα three stripes.
Γνωρίζοντας και από κοντά την ομάδα της adidas στην Ελλάδα, ένιωσα πολύ οικεία και αποφάσισα ότι θέλω να συνεργαστώ μαζί τους και είμαι χαρούμενος για αυτό.
Η καμπάνια που συμμετείχα μιλάει για την αυθεντικότητα. Νιώθω ότι μου ταιριάζει. Άλλωστε η αυθεντικότητα ενός δημιουργού είναι το παν για μένα.
Την Κυριακή στις 22 Οκτωβρίου η adidas οργανώνει ένα party σε πλατείες στο κέντρο της Αθήνας. Στην πλατεία Κλαυθμώνος, μαζί με τον Sativa, τον Εθισμό και την Μυρτώ Βασιλείου θα δώσουμε μια συναυλία με ελεύθερη είσοδο και πιστεύω πως θα είναι μια πολύ όμορφη βραδιά.
