Στη Θεσσαλονίκη, την πατρίδα της Τσέλσι ξετρελάθηκαν με το ντοκιμαντέρ της Βάλερυ Κονάκου. Επέστρεψε στην Αθήνα με ένα βραβείο και δύο sold out, ενθουσιώδεις προβολές από τη συμμετοχή της στο Διαγωνιστικό Τμήμα του 25ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, εκεί έκανε πανελλήνια πρεμιέρα και πλέον κυκλοφορεί στις αίθουσες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
Τι πρέπει να ξέρετε πριν το δείτε; Λοιπόν, θα παρακολουθήσετε τη διαδρομή μιας Ελληνοεβραίας που γλίτωσε τελευταία στιγμή από το Ολοκαύτωμα (δηλαδή θα δείτε και την ιστορία της Ελλάδας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου) κι έγινε μετανάστρια. Στη Νέα Υόρκη η Τσέλι Γουίλσον από τα τέλη του ’60 μέχρι τα μέσα του ’80, ένα ήταν το κορυφαίο όνομα στο κύκλωμα των πορνοσινεμά στην Times Square.
Κι εκεί την βλέπουμε στο ντοκιμαντέρ “Η Βασίλισσα της Νέας Υόρκης”. Εγκατεστημένη κοντά στην 42η Λεωφόρο, γνωστή και ως The Deuce (=ντόρτια), η Τσέλι ζούσε ακριβώς πάνω από το θρυλικό gay πορνοσινεμά Eros – το οποίο φυσικά της ανήκε. Με το τσιγάρο κολλημένο στα χείλη και σακούλες του σούπερ μάρκετ γεμάτες χαρτονομίσματα στοιβαγμένες στη γωνία, ήταν η αδιαμφισβήτητη κεφαλή της οικογένειας, συγκεντρώνοντας γύρω της μια πληθώρα από καλλιτέχνες, συνεργάτες και χαρτόμουτρα, ενώ οι ερωμένες και τα εγγόνια της συμπλήρωναν συχνά το αλλοπρόσαλλο σκηνικό.
Εμείς μιλήσαμε με την σκηνοθέτιδα, σεναριογράφο και παραγωγό Βάλερυ Κοντάκου για όλα.
Πώς βρεθήκατε να δουλεύετε ταμίας στο σινεμά της Τσέλσι Γουίλσον; Τι θυμάστε από εκείνη την εποχή; Πώς ήταν η Νέα Υόρκη τότε;
Ήταν σαν όνειρο – επιτέλους είχα λόγο να κατεβαίνω στους 42 δρόμους και να διασχίζω την Times Square πριν φτάσω στο Tivoli! Έβλεπα ότι μπορείς να φανταστείς εκεί πέρα, αλλά η βάρδια μου ξεκινούσε στις 11 το πρωί, οπότε τα πράγματα ήταν πολύ ασφαλέστερα απ’ ότι αν δούλευα βράδυ. Τη δουλειά μου την είχε βρει η μητέρα μου που ήταν καλή φίλη της Chelly. Ήταν μόνο για το χαρτζιλίκι. Στην ΝΥ εκείνη την εποχή μάθαινες να ζεις με το φόβο, έτσι ήμουν πάντα σε ετοιμότητα. Σήμερα, όλα αυτά έχουν χαθεί, η Times Square είναι εντελώς ξενέρωτη, μοιάζει με υπαίθριο shopping mall.
Προφανώς, νιώσατε κομμάτι της ιστορίας της Τσέλσι. Γιατί όμως θελήσατε να μάθει ο κόσμος αυτή την ιστορία; Συνδέεται με την εμπειρία κι άλλων Ελληνοαμερικάνων; Συνδέεται με την ιστορία πολλών γυναικών που παντρεύτηκαν χωρίς τη θέλησή τους; Θέλατε να μιλήσετε για τη λεσβιακή ταυτότητα;
Η ιστορία της Chelly συνδέεται κατά κύριο λόγο με την δική μου εμπειρία ως έφηβου κοριτσιού που ήθελε να μεγαλώσει ανεξάρτητα, χωρίς να χρωστάει τίποτα σε κανέναν – ούτε καν στους γονείς του! Ας μην πάμε λοιπόν πολύ μακριά σε θέματα γάμου και συζύγων. Για μένα, το ότι η Chelly ήταν λεσβία, μου έδινε μία ακόμα αφορμή να την παραδεχτώ ως ανεξάρτητη γυναίκα. Οι άντρες άλλωστε δεν έπαιζαν ποτέ τον πρώτο ρόλο της ζωή της, ειδικά μετά τον πρώτο εξαναγκαστικό της γάμο.
Πόσο καιρό σας πήρε η δημιουργία του ντοκιμαντέρ;
Τα πρώτα ταξίδια έρευνας έγινα πριν από περίπου 5 χρόνια, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι προέκυψε και το lockdown ενδιάμεσα, οπότε η διαδικασία τράβηξε πολύ περισσότερο απ’ όσο φανταζόμουν. Ο COVID βέβαια μας έκανε ένα μεγάλο δώρο: το animation. Ήταν κάτι που το συζητούσαμε από την αρχή, αλλά αν δεν είχαμε βρεθεί αντιμέτωποι με αυτή την εξαναγκαστική περίοδο παύσης στην παραγωγή, όπου είχαν παγώσει τα πάντα, μπορεί να μην το είχαμε πάρει απόφαση.
Πόσο φεμινίστρια θεωρείται σήμερα μια γυναίκα που ασχολείται με το πορνό;
Εξαρτάται από το πόσο συνειδητοποιημένη είναι σ’ αυτό που κάνει και υπό ποιες συνθήκες. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν αρκετές πλατφόρμες αφιερωμένες στη γυναικεία απόλαυση, που παράγουν consensual πορνό με στόχο να καταρρίψουν τα πρότυπα του performative sex που μας επέβαλε τόσα χρόνια η αντρική ματιά, όπως π.χ. το Make Love Not Porn της Cindy Gallop, η οποία βρέθηκε μάλιστα πρόσφατα και στη χώρα μας για μια ομιλία. Όλα είναι σχετικά.
Είχατε πάει ποτέ στο Mykonos;
Όχι ήμουν μικρή, αλλά θα έδινα τα πάντα για να καθίσω στο τραπέζι του Αριστοτέλη και της Τζάκι Ωνάση. Ελπίζω να τους άρεσε το φαγητό!
Never apologize, θα ήταν αυτή η μεγαλύτερη συμβουλή που θα έδινε η Τσέλι σε μια νέα γυναίκα σήμερα;
Believe in yourself, or else nobody else will.
Γιατί δεν μιλούσε για το παρελθόν της στην Ελλάδα σχεδόν ποτέ η Τσέλι;
Γιατί για πολλά χρόνια προσπαθούσε να καταπνίξει τις αναμνήσεις, ώστε να μπορέσει να συνεχίσει να ζει. Το Ολοκαύτωμα ήταν ένα βαθύ διαγενεακό τραύμα που ήταν αδύνατο να επουλωθεί. Μπορεί η ίδια να μην βρέθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, αλλά αποδεκατίστηκε ολόκληρη η οικογένειά της – η αδερφή της, ο θείος της, τα ξαδέρφια της, οι φίλοι των γονιών της. Μόνο το 5% των Εβραίων της Θεσσαλονίκης επιβίωσε. Έζησε πολλά χρόνια με survivor’s guilt και μόνο προς το τέλος της ζωής της άρχισε να αναπολεί το παρελθόν.
Πιστεύετε ότι η Τσέλι επανεφηύρε τον εαυτό της μόλις κατέβηκε από το πλοίο Νέα Ελλάς;
Όχι, πιστεύω ότι το έκανε πολύ νωρίτερα, με το που πάτησε το πόδι της στο κατάστρωμα του Νέα Ελλάς. Όταν έφτασε πια στην Αμερική ήταν κάποια άλλη. Είχε κάνει νέες γνωριμίες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και με το που αποβιβάστηκε στη Νέα Υόρκη, ξεκίνησε μια καινούργια ζωή, η Chely 2.0.
Μιλήστε μας λίγο για το υπέροχο Exile Room και τις βραδιές με προβολές που διοργανώνει.
Πιστεύω στη δύναμη του ντοκιμαντέρ και αρχικά δημιουργήθηκε σαν μια στέγη για όλους όσους έδειχναν το ίδιο ζωηρό ενδιαφέρον για το σχετικά ανεξερεύνητο αυτό είδος. Ξεκινήσαμε το 2009 με δωρεάν προβολές ντοκιμαντέρ, σε συνδυασμό με εργαστήρια, ομιλίες και masterclasses. Από τότε έχουμε επεκτείνει τη δράση μας σε ολόκληρη την Ελλάδα, με κοινωνικά προγράμματα σε σχολεία, φυλακές, συλλόγους και βιβλιοθήκες. Το βασικό μας εργαλείο είναι το ντοκιμαντέρ, γιατί πιστεύουμε ότι είναι ο καλύτερος τρόπος για να μοιραστεί κανείς την ιστορία του, χτίζοντας μια κοινωνία με κοινό παρονομαστή την κατανόηση.
Εσείς γιατί κάνατε την αντίθετη διαδρομή της Τσέλι; Γιατί αφήσατε τη Νέα Υόρκη για μια ζωή στην Αθήνα;
Εν μέρη ήταν για οικογενειακούς λόγους. Έχω γεννηθεί και μεγαλώσει στη Νέα Υόρκη, παρόλο που πολλοί νομίζουν το αντίθετο. Η αρχική μου πρόσθεση ήταν να μείνω στην Αθήνα για 2 χρόνια, τα οποία όμως έχουν γίνει πλέον 20!!! Όταν είδα ότι θα τραβήξει σε μάκρος η παραμονή μου, συνειδητοποίησα ότι επρεπε να δημιουργήσω το δικό μου επαγγελματικό περιβάλλον, όπως εγώ το ονειρευόμουν, και κάπως έτσι ξεκίνησα το Exile Room.
Σας λείπουν τα πορνοσινεμά και η ιστορία που κουβαλούσαν όποτε περπατάτε στην Times Square;
Δεν μου λείπουν τα πορνοσινεμά. Μου λείπει η ενέργεια που υπήρχε εκείνη την εποχή στη Νέα Υόρκη. Η αίσθηση της ελευθερίας, το να είσαι ο εαυτός σου χωρις να πρέπει να ζητάς συγνώμη σε κανέναν. Γι’ αυτό άλλωστε θεωρώ ότι η Chelly ήταν ένας άνθρωπος – ορόσημο για την εποχή της.
Info: Στην Αθήνα, οι προβολές θα πραγματοποιηθούν παρουσία της σκηνοθέτιδας, Βάλερυ Κοντάκου και θα τις προλογίσουν εκλεκτ@ ομιλητ@ες. Παρασκευή 31.03 και 07.04 | 22:00 | Κινηματογράφος ΑΣΤΟΡ. Την προβολή της Παρασκευής, 31 Μαρτίου, προλογίζει ο κριτικός κινηματογράφου και διοργανωτής του Midnight Express, Άκης Καπράνος. Την προβολή της Παρασκευής, 7 Απριλίου, προλογίζουν οι Λεσβίες στα Πρόθυρα. Από τις 6 έως και τις 12 Απριλίου, καθημερινά | 19:00 | Αίθουσα ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ, Αποθήκη Α’ – Λιμάνι, Θεσσαλονίκη
Διαβάστε ακόμη στο Provocateur:
Ο Γουίλεμ Νταφόε ήρθε στην Αθήνα κουβαλώντας στις αποσκευές του ανασφάλεια και ταλέντο
Η Πατρίσια Χάισμιθ βόλευε να θεωρείται δύστροπη παρά λεσβία
“Το Αιγαίο στις Φλόγες”: Κάτι περισσότερο από ένα ιστορικό μυθιστόρημα που έγινε κόμικς
