Η Zina Cinker δεν είναι μια συνηθισμένη φιγούρα στον κόσμο της καινοτομίας και της επιστημονικής επικοινωνίας. Με έναν τρόπο ζωής που μοιάζει περισσότερο με καλλιτέχνη παρά με επιχειρηματία, έχει βρει τον δρόμο της δημιουργώντας γέφυρες ανάμεσα στη σύγχρονη τεχνολογία, την επιστήμη και το κοινό. Στη συνέντευξή της στο Provocateur, αποκαλύπτει πώς οραματίζεται το μέλλον των εκδηλώσεων μέσα από το Xpanse, ένα φιλόδοξο project που φέρνει κοντά την ενέργεια του TED, την επιδραστικότητα του World Economic Forum και την πολυδιάστατη δημιουργικότητα του SXSW. Με το βλέμμα στραμμένο στο να εμπνέει συνεργασίες και να δημιουργεί σπινθήρες ιδεών, η Zina μιλά για τη δύναμη της δημιουργίας, τον ρόλο της τεχνολογίας στην επικοινωνία και τη φιλοσοφία που την καθοδηγεί σε κάθε της βήμα.
Ταξίδι ζωής και το όραμα του Xpanse
Zina, πώς θα περιέγραφες την εμπειρία σου να διοργανώνεις κάτι τόσο φιλόδοξο όπως το Xpanse;
Ζ.C.: «Τα προηγούμενα events μας είχαν πάντα γύρω στα 3.000 άτομα, όμως το Xpanse είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο σε επίπεδο παραγωγής. Επενδύουμε πολλή ενέργεια και χρόνο για να δημιουργήσουμε έναν “μικρό κόσμο”. Δεν πρόκειται απλώς για μια διάσκεψη· είναι ένα πολυδιάστατο, δημιουργικό εγχείρημα με καλλιτέχνες και ειδικούς από διάφορους τομείς. Ουσιαστικά, είναι πέντε φορές μεγαλύτερο από οτιδήποτε έχουμε κάνει μέχρι σήμερα.»
Πώς έφτασες σε αυτό το σημείο; Ήταν μια προδιαγεγραμμένη πορεία;
Ζ.C.: «Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα ποτέ έναν ξεκάθαρο στόχο. Ό,τι κάνω στη ζωή μου προέκυψε από στιγμές και ευκαιρίες, όπως συμβαίνει στη φύση. Δεν υπάρχει “μπλε τυπωμένο σχέδιο”. Η ζωή είναι μια αλληλουχία από σωστά timing και αποφάσεις. Έτσι προχωρώ. Ακόμα κι αν γύριζα μπέργκερ, θα το έκανα με το ίδιο πάθος, γιατί πιστεύω ότι οφείλουμε να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας όσο είμαστε εδώ.»
Ποια είναι η φιλοσοφία σου γύρω από τη δημιουργικότητα;
Ζ.C.: «Η δημιουργικότητα είναι η απόλυτη ανθρώπινη δύναμη. Είμαστε homo sapiens, αλλά αυτό που μας ξεχωρίζει είναι η ικανότητα να δημιουργούμε. Φτιάχνουμε τα πάντα, από μόδα μέχρι μέσα επικοινωνίας. Αυτή η δυνατότητα να δημιουργούμε κάτι που δεν υπήρχε πριν είναι, για μένα, το μέτρο της επιτυχίας μας ως είδος. Το Xpanse είναι ένας καμβάς όπου άνθρωποι από διαφορετικά πεδία, ένας φυσικός κι ένας καλλιτέχνης για παράδειγμα, μπορούν να βρουν κοινό έδαφος και να δημιουργήσουν κάτι πρωτοποριακό.»
Αναφορικά με την εκδήλωση, πώς συνδυάζεις τεχνολογία και ανθρωπιστική προοπτική;
Ζ.C.: «Το Xpanse δεν είναι απλά μια παρουσίαση ή ένα συνέδριο. Είναι ένας τόπος όπου δημιουργούμε ένα ολοκαίνουριο format εκδήλωσης. Όπως όταν πρωτοεμφανίστηκε το Uber, το περιέγραφαν ως “ταξί + πλατφόρμα”, μέχρι να αποκτήσει δική του ταυτότητα. Το ίδιο φιλοδοξούμε κι εμείς. Εξελίσσουμε την έννοια της εκδήλωσης συνδυάζοντας τις καλύτερες πτυχές του TED, του World Economic Forum και του SXSW.»
Μίλησέ μας για τη σημασία των 8λεπτων παρουσιάσεων που καθιερώνετε.
Ζ.C.: «Στο Xpanse, κάθε ομιλία διαρκεί 8 λεπτά. Αυτό το χρονικό διάστημα είναι ιδανικό για να κρατήσεις το ενδιαφέρον του κοινού και να αφήσεις ένα ισχυρό αποτύπωμα. Οι ομιλητές δεν είναι απλώς στη σκηνή· συνεργαζόμαστε μαζί τους για να χτίσουμε μια ολοκληρωμένη παρουσίαση, από τη δομή του λόγου μέχρι την οπτικοποίηση. Είναι κάτι περισσότερο από μια εκδήλωση· είναι ένα έργο τέχνης.»
Ποιοι είναι οι στόχοι σου για το μέλλον του Xpanse;
Ζ.C.: «Θέλω το Xpanse να γίνει ένα πρότυπο για το πώς συνδυάζουμε επιστήμη, τεχνολογία και δημιουργικότητα. Ελπίζω να δημιουργήσουμε ένα “χώρο” όπου νέες ιδέες και συνεργασίες γεννιούνται, έναν χώρο που δεν υπήρχε μέχρι τώρα. Ακόμα κι αν το Xpanse, ως brand, δεν υπάρχει στο μέλλον, το φορμάτ που αναπτύσσουμε μπορεί να συνεχίσει να εμπνέει.»
Η τεχνολογία, οι προκλήσεις και η φιλοσοφία πίσω από το Xpanse
Πώς βλέπεις τον ρόλο της τεχνολογίας στην επικοινωνία της επιστήμης; Υπάρχουν προκλήσεις που σε ανησυχούν;
Ζ.C.: «Η τεχνολογία είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο, αλλά, όπως κάθε εργαλείο, χρειάζεται προσοχή στη χρήση της. Στο Xpanse, φροντίζουμε να δείξουμε τόσο τη θαυματουργή όσο και την προβληματική πλευρά της. Για παράδειγμα, εξετάζουμε πώς μπορεί η συνθετική βιονοημοσύνη να βοηθήσει τη ζωή μας, αλλά ταυτόχρονα μιλάμε για τις ηθικές προεκτάσεις και τους κινδύνους της. Πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν την τεχνολογία με φόβο, κυρίως γιατί δεν την καταλαβαίνουν. Αντί να αποφεύγουμε αυτές τις συζητήσεις, επιδιώκουμε να τις κάνουμε κεντρικό σημείο της εκδήλωσης, δημιουργώντας ένα πλαίσιο διαλόγου που βασίζεται στη γνώση και την έμπνευση.»
Πιστεύεις ότι υπάρχει μια απόσταση ανάμεσα στην επιστήμη και το ευρύ κοινό;
Ζ.C.: «Η απόσταση αυτή είναι υπαρκτή και γίνεται μεγαλύτερη. Υπάρχουν κινήματα που υποβαθμίζουν την επιστήμη, όπως οι αρνητές του εμβολιασμού ή εκείνοι που πιστεύουν ότι η Γη είναι επίπεδη. Αυτό που με ανησυχεί περισσότερο είναι ότι η επιστήμη δεν καταφέρνει να επικοινωνήσει τη γοητεία και τη χρησιμότητά της με τρόπο που να αγγίζει τις μάζες. Η επιστήμη είναι μαγευτική. Είναι η ίδια η εξερεύνηση του άγνωστου. Αλλά ο τρόπος που παρουσιάζεται συχνά την κάνει να φαίνεται ψυχρή, σχεδόν απρόσιτη. Στο Xpanse, προσπαθούμε να γεφυρώσουμε αυτό το χάσμα, αναδεικνύοντας την ανθρωπιά πίσω από τα επιστημονικά επιτεύγματα.»
Ποιος είναι ο ρόλος των επιστημόνων σε αυτό;
Ζ.C.: «Οι επιστήμονες δεν εκπαιδεύονται να μιλούν στο ευρύ κοινό. Η γλώσσα τους είναι περίπλοκη, και πολλές φορές το πάθος τους για την ανακάλυψη δεν μεταφράζεται εύκολα σε απλές λέξεις. Για αυτό στο Expanse, εκπαιδεύουμε τους ομιλητές μας. Δεν πρόκειται μόνο για το τι θα πουν, αλλά και για το πώς θα το πουν. Από τη δομή του λόγου τους μέχρι τα οπτικά μέσα που χρησιμοποιούν, δουλεύουμε μαζί τους για να κάνουμε την παρουσίασή τους μια καθηλωτική εμπειρία. Θέλουμε να καταλάβει ο κόσμος όχι μόνο το μήνυμα, αλλά και το συναίσθημα πίσω από αυτό.»
Είπες ότι η δημιουργία είναι κεντρική για εσένα. Πώς διαμορφώνει αυτό την καθημερινότητά σου;
Ζ.C.: «Η δημιουργία είναι το φίλτρο μέσα από το οποίο βλέπω τη ζωή. Δεν έχει σημασία αν πρόκειται για την οργάνωση μιας εκδήλωσης ή για την προετοιμασία μιας παρουσίασης. Αυτό που έχει σημασία είναι να αφήνω το αποτύπωμά μου σε κάθε τι που κάνω. Δεν θέλω απλώς να φέρω ανθρώπους μαζί· θέλω να τους δώσω την ευκαιρία να φτιάξουν κάτι νέο. Αυτός είναι και ο στόχος του Expanse: να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον όπου οι ιδέες μπορούν να συνδεθούν, να αναπτυχθούν και να ανθίσουν.»
Αυτό φαίνεται να συνδέεται άμεσα με την προσέγγισή σου στις συνεργασίες. Τι σημαίνει για εσένα μια επιτυχημένη συνεργασία;
Ζ.C.: «Μια καλή συνεργασία ξεκινά από την εμπιστοσύνη. Δεν έχει σημασία αν συνεργάζεσαι με έναν καλλιτέχνη, έναν φυσικό ή έναν επιχειρηματία. Το κλειδί είναι να αναγνωρίσεις τις δυνάμεις του άλλου και να βρεις τρόπους να τις συνδυάσεις με τις δικές σου. Το Xpanse είναι γεμάτο με τέτοιες συνεργασίες. Από τους σχεδιαστές που δουλεύουν στις παρουσιάσεις μέχρι τους επιστήμονες που φέρνουν τις καινοτομίες τους στο προσκήνιο, κάθε στοιχείο της εκδήλωσης είναι προϊόν συλλογικής προσπάθειας.»
Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισες μέχρι τώρα;
Ζ.C.: «Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να πείσεις τους ανθρώπους να δουν πέρα από τα όρια του γνωστού. Πολλοί βλέπουν μια εκδήλωση ως έναν παραδοσιακό χώρο παρουσίασης. Στο Xpanse, θέλουμε να τους δείξουμε ότι μπορεί να είναι κάτι πολύ περισσότερο. Αυτό απαιτεί να φέρουμε κοντά ανθρώπους με διαφορετικές οπτικές και να τους βοηθήσουμε να καταλάβουν ότι οι διαφορές τους είναι η μεγαλύτερη δύναμή τους. Είναι δύσκολο, αλλά όταν συμβαίνει, το αποτέλεσμα είναι μαγικό.»
Υπήρξε μια στιγμή που συνειδητοποίησες ότι έχεις πετύχει κάτι ιδιαίτερο;
Ζ.C.: «Δεν νιώθω ποτέ απόλυτα ικανοποιημένη. Υπάρχει πάντα κάτι περισσότερο που μπορείς να κάνεις. Αλλά υπάρχει μια συγκεκριμένη στιγμή που με γεμίζει χαρά: όταν βλέπω δύο ανθρώπους που δεν είχαν καμία σχέση να συνεργάζονται και να δημιουργούν κάτι νέο. Όταν βλέπεις αυτή τη σπίθα, καταλαβαίνεις ότι άξιζε κάθε προσπάθεια.»
Ποιο είναι το όραμά σου για το μέλλον;
Ζ.C.: «Το μέλλον για εμένα είναι μια συνεχής εξερεύνηση. Θέλω να συνεχίσω να δημιουργώ χώρους όπου άνθρωποι με διαφορετικά υπόβαθρα μπορούν να συναντηθούν, να ανταλλάξουν ιδέες και να συνεργαστούν. Το Xpanse είναι μόνο η αρχή. Ονειρεύομαι έναν κόσμο όπου η επιστήμη, η τέχνη και η τεχνολογία δεν είναι διαχωρισμένες, αλλά ενωμένες σε μια κοινή γλώσσα δημιουργίας.»
Υπάρχει κάτι που θες να αφήσεις ως παρακαταθήκη;
Ζ.C.: «Αν μπορώ να αφήσω κάτι, θα ήθελα να είναι η ιδέα ότι ο κόσμος μας δεν είναι περιορισμένος από τα όρια που βάζουμε εμείς οι ίδιοι. Θέλω να δείξω ότι οι δυνατότητες είναι άπειρες, αρκεί να έχουμε το θάρρος να δημιουργήσουμε και να μοιραστούμε τις ιδέες μας. Αν μπορώ να εμπνεύσω έστω κι έναν άνθρωπο να δει τον κόσμο με αυτό τον τρόπο, τότε θα νιώθω ότι έχω πετύχει κάτι σημαντικό.»
Προσωπικές φιλοσοφίες και το ανθρώπινο στοιχείο πίσω από το Xpanse
Πολλές φορές αναφέρθηκες στη δημιουργικότητα ως πυρήνα του έργου σου. Πώς επηρεάζει η δική σου καθημερινότητα τη φιλοσοφία σου;
Ζ.C.: «Ξυπνάω κάθε μέρα με μια αίσθηση ευχαρίστησης για όσα έχω καταφέρει, αλλά ταυτόχρονα με μια ανησυχία που με ωθεί να κάνω περισσότερα. Δεν νιώθω ποτέ πλήρως ικανοποιημένη. Αυτή η ανησυχία δεν είναι αρνητική· είναι το καύσιμο που με κρατάει σε εγρήγορση. Αγαπώ τις δημιουργικές συνεδρίες με την ομάδα μου, εκείνες τις στιγμές όπου όλοι μας παθιαζόμαστε με μια ιδέα και βρίσκουμε τρόπους να τη μετατρέψουμε σε πραγματικότητα.»
Υπήρξε κάποια απόφαση που άλλαξε τη ροή της ζωής σου;
Ζ.C.: «Ναι, υπήρξε μια στιγμή που όταν ήμουν στο ξεκίνημα μου, αρνήθηκα μια θέση σε μια μεγάλη εταιρεία με πολύ καλές απολαβές. Ήταν δύσκολο τότε, αλλά κατάλαβα ότι αν την αποδεχόμουν, θα έχανα την ελευθερία μου να δημιουργώ. Αυτή η απόφαση με διαμόρφωσε. Είμαι πεπεισμένη ότι πρέπει να ζούμε τη ζωή μας με τρόπο που να αντανακλά τις αξίες μας. Για εμένα, η δημιουργία και η ελευθερία είναι αδιαπραγμάτευτες.»
Το Expanse έχει μια ισχυρή ανθρωπιστική διάσταση. Πώς αυτή επηρεάζει τον τρόπο που δουλεύεις;
Ζ.C.: «Αντιμετωπίζω το Xpanse σαν μια μικρογραφία του κόσμου που θέλω να δω. Ένας κόσμος όπου άνθρωποι από διαφορετικά υπόβαθρα ενώνονται για να συνδημιουργήσουν. Δεν έχει σημασία ποιος είσαι ή από πού προέρχεσαι· αν έχεις κάτι να προσφέρεις, υπάρχει χώρος για εσένα. Γι’ αυτό δίνουμε τόσο μεγάλη έμφαση στην εκπαίδευση των ομιλητών μας, γιατί θέλουμε να αναδείξουμε όχι μόνο τις γνώσεις τους, αλλά και την ανθρωπιά τους.»
Ποιο είναι το μήνυμά σου προς τους ανθρώπους που θέλουν να ακολουθήσουν μια δημιουργική πορεία;
Ζ.C.: «Πρώτα απ’ όλα, να μην φοβούνται να αποτύχουν. Η αποτυχία είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της δημιουργικής διαδικασίας. Επίσης, να είναι πρόθυμοι να μάθουν από τους άλλους. Καμία ιδέα δεν αναπτύσσεται μόνη της. Η δημιουργικότητα απαιτεί συνεργασία, εμπιστοσύνη και, πάνω απ’ όλα, ανοιχτό μυαλό. Τέλος, να θυμούνται ότι η ζωή είναι μικρή. Πρέπει να αδράξουμε κάθε στιγμή για να δημιουργήσουμε κάτι που αξίζει.»
Ας μιλήσουμε λίγο πιο προσωπικά. Αν έπρεπε να συνοψίσεις την πορεία σου με μια φράση, ποια θα ήταν αυτή;
Ζ.C.: «Θα έλεγα ότι ζω με την αρχή της “δημιουργικής τυχαιότητας”. Δεν σχεδίασα τίποτα από όσα κάνω σήμερα. Όλα προέκυψαν από στιγμές όπου είπα “ναι” σε κάτι που φαινόταν αβέβαιο, αλλά είχε δυνατότητες. Αν κοιτάξεις τη φύση, βλέπεις ότι τίποτα δεν έχει προδιαγεγραμμένο σχέδιο. Όμως το αποτέλεσμα είναι πάντα εκπληκτικό. Έτσι προσεγγίζω κι εγώ τη ζωή.»
Υπάρχει κάτι που θες να πεις στους συμμετέχοντες του Xpanse;
Ζ.C.: «Θα τους έλεγα ότι είναι μέρος ενός πειράματος. Είμαστε εδώ για να ανακαλύψουμε μαζί πώς μπορεί να μοιάζει το μέλλον των εκδηλώσεων. Θέλω να έρθουν με ανοιχτή καρδιά και μυαλό. Να αφήσουν τις προκαταλήψεις τους στην πόρτα και να μπουν με την πρόθεση να εμπνευστούν και να εμπνεύσουν. Ελπίζω να φύγουν με μια σπίθα που θα τους ωθήσει να δημιουργήσουν κάτι νέο.»
Ποιο είναι το επόμενο βήμα μετά το Xpanse;
Ζ.C.: «Θα ήθελα το Xpanse να γίνει μια πλατφόρμα που εξελίσσεται συνεχώς. Δεν θέλω να το βλέπω ως κάτι στατικό. Κάθε εκδήλωση θα πρέπει να είναι καλύτερη από την προηγούμενη, πιο τολμηρή, πιο συναρπαστική. Μακροπρόθεσμα, θέλω να δω τον κόσμο να υιοθετεί αυτό το μοντέλο συνεργασίας, όχι μόνο σε εκδηλώσεις αλλά και στην καθημερινότητά μας.»
Τι σε γεμίζει περισσότερο από όλα όσα κάνεις;
Ζ.C.: «Οι στιγμές όπου βλέπω ανθρώπους να ανακαλύπτουν κάτι νέο για τον εαυτό τους ή για τον κόσμο γύρω τους. Όταν βλέπω τις ιδέες να παίρνουν σάρκα και οστά. Όταν ένας καλλιτέχνης κι ένας επιστήμονας συνεργάζονται και δημιουργούν κάτι που κανείς τους δεν θα μπορούσε να πετύχει μόνος του. Αυτές είναι οι στιγμές που μου θυμίζουν γιατί κάνω ό,τι κάνω.»
Ποια είναι η Zina Cinker
Η Δρ. Zina Cinker δεν είναι απλώς μια επιστήμονας ή καινοτόμος· είναι μια οραματίστρια που γεφυρώνει το χάσμα ανάμεσα στο επιστημονικό και το ανθρώπινο, το θεωρητικό και το πρακτικό. Με καταγωγή από το Ιράν και ακαδημαϊκή πορεία στις ΗΠΑ, η Ζήνα ξεκίνησε με την πρόθεση να γίνει αστροφυσικός. Η ζωή, όμως, της επιφύλασσε μια απρόσμενη στροφή όταν, κατά τύχη, παρακολούθησε μια διάλεξη για το γραφένιο—ένα υλικό που αποτελείται από ένα μόλις ατομικό στρώμα άνθρακα, με ιδιότητες που υπόσχονται να αλλάξουν τον κόσμο.
Αυτό το υλικό έγινε η βάση για την καριέρα της στη φυσική συμπυκνωμένης ύλης, και σύντομα ηγήθηκε της Ένωσης Γραφενίου και Νανοϋλικών στις ΗΠΑ. Μέσα από αυτή τη θέση, όχι μόνο συνεισέφερε στην επιστημονική πρόοδο, αλλά επίσης εμβάθυνε στη γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα στην έρευνα και την πραγματική εφαρμογή. Από την ανάπτυξη μπαταριών γραφενίου που θα μπορούσαν να επαναστατικοποιήσουν τη βιομηχανία, μέχρι τη χάραξη στρατηγικών πολιτικών και επενδύσεων, η Zina συνδύασε τη βαθιά επιστημονική γνώση με τη διορατική σκέψη.
Παρά την επιτυχία της, αντιλήφθηκε πως η επιστήμη συχνά αποτυγχάνει να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους που μπορούν να εφαρμόσουν τις ιδέες της. Αυτή η διαπίστωση την οδήγησε στη δημιουργία του Matter, ενός διεθνούς think tank που φέρνει κοντά επιστήμονες, ηγέτες της βιομηχανίας και κυβερνητικούς παράγοντες, με σκοπό να ενισχύσει την παγκόσμια συνεργασία σε θέματα αιχμής.
Η κορύφωση αυτής της φιλοσοφίας αποτυπώνεται στο Xpanse, μια φιλόδοξη εκδήλωση που συνδυάζει την ενέργεια του TED, την επιδραστικότητα του World Economic Forum και τη δημιουργική ατμόσφαιρα του SXSW. Για τη Δρ. Cinker, το Χpanse δεν είναι απλώς μια εκδήλωση· είναι μια πλατφόρμα που ενώνει επιστήμη, τέχνη και τεχνολογία, λειτουργώντας ως «σπίθα» για νέες συνεργασίες και καινοτομίες.
«Το Xpanse είναι ένα συνεχές οικοσύστημα», εξηγεί η Δρ Cinker. «Δεν θέλουμε απλώς να φέρουμε ανθρώπους μαζί, αλλά να δημιουργήσουμε το περιβάλλον όπου οι ιδέες θα μπορούν να ανθίσουν. Ο στόχος μας είναι να επαναπροσδιορίσουμε τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την επιστημονική καινοτομία—όχι ως μια ελιτίστικη διαδικασία, αλλά ως μια δημιουργική, ανθρωποκεντρική προσπάθεια που αγγίζει κάθε πτυχή της ζωής μας.»
Το έργο της Dr. Zina Cinker, που ενσωματώνει την αστείρευτη περιέργεια της παιδικής ηλικίας, τη φιλοσοφική σκέψη και την επιστημονική αυστηρότητα, είναι η ζωντανή απόδειξη ότι η τεχνολογία μπορεί να γίνει η βάση για ένα πιο συνδεδεμένο, ανθρώπινο μέλλον.
