Δεν είναι η πρώτη φορά που τα λέμε με τον Amalia (είναι non binary άτομο και πρόσφατα επέλεξε να χρησιμοποιεί τις αρσενικές αντωνυμίες) και σίγουρα δεν θα είναι η τελευταία. Ένας μουσικός που τα τελευταία χρόνια δουλεύει μεθοδικά πάνω στο υλικό του και ανά τακτά χρονικά διαστήματα κυκλοφορεί κάτι νέο μαζί με την ομάδα των μουσικών που συναποτελούν τους Amalia & The Architects. Αυτή την εποχή είναι το πρώτο του EP με τίτλο «Growing out of» (United We Fly), αρκετά σαφής ως προς το πνεύμα των τραγουδιών που συμβολίζουν μια πορεία ενηλικίωσης τόσο μουσικά όσο και ταυτοτικά.
Μιλήσαμε μαζί του με αφορμή τη κυκλοφορία του EP, αλλά προφανώς η κουβέντα πήγε και στα ζητήματα της ταυτότητας φύλου, της ρευστότητας που εμπεριέχουν και πώς εμβληματικά λαϊκά του ’60 τα είχαν θίξει σε εποχή πολύ διαφορετική από τη σημερινή.
Κυκλοφόρησες πριν από ένα μήνα περίπου το πρώτο σου EP. Ποια ήταν η πορεία μέχρι αυτή η δουλειά να φτάσει στα αφτιά μας;
Ήδη από το 2020 είχαμε αρχίσει να ηχογραφούμε μια σειρά από κομμάτια για το πρώτο μου άλμπουμ, γύρω στα 20. Τα κομμάτια που περιλαμβάνονται στο EP είναι κομμάτια που τα αγαπώ πολύ και ήθελα να τα μοιραστώ αλλά είχαν ένα άλλο vibe από τα υπόλοιπα, λίγο πιο υποτονικό. Τα περισσότερα είναι τραγούδια που είχα γράψει παλιότερα, στην εφηβεία μου, και αποτέλεσαν το πνεύμα του EP που για μένα συμβολίζει ένα «πέρασμα», ένα coming of age. Γι’ αυτό άλλωστε και ο τίτλος του είναι «Growing out of».
Μιλώντας για αυτό πέρασμα, σίγουρα αποτυπώνεται σε όλα τα κομμάτια, αλλά νιώθω ότι είναι κάπως πιο έντονο στο «Talking Mask». Είναι έτσι;
Ήμουν 15 χρονών όταν έγραψα τους στίχους και σίγουρα ένιωθα πιο ευάλωτος τότε. Αποτυπώνει προβληματισμούς που είχα σε εκείνη τη φάση της ζωής μου, όπως πχ γιατί καθυστερούμε να δείξουμε ποιοι είμαστε στ’ αλήθεια και το κατά πόσο η υπομονή είναι μια άλλη λέξη για την ανελευθερία. Τώρα βέβαια το κοιτάς και λίγο κριντζάρεις με τον τότε εαυτό σου και πώς διαχειριζόταν κάποια πράγματα συναισθηματικά. Γενικά πάντως σε όλο το δίσκο με απασχολεί η διάκριση ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα. Ένα ψέμα μπορεί να είναι αληθινό και αντίστοιχα μια αλήθεια να είναι κατασκευασμένη. Η πρόθεση κάνει μεγάλη διαφορά. Ένας πολιτικός π.χ. μπορεί να κατευθύνει την κοινή γνώμη πολύ πιο αποτελεσματικά λέγοντας μόνο την αλήθεια επιλεκτικά.
Εσένα πότε άρχισε να σε απασχολεί η ταυτότητα φύλου σου;
Από πολύ μικρή ηλικία, αλλά σε ένα πιο συνειδητό επίπεδο αρκετά αργότερα, μετά τα 17-18. Ενώ δηλαδή στο Γυμνάσιο-Λύκειο αντιλαμβανόμουν κάποια πράγματα και αναζητούσα πληροφορίες για το θέμα της ταυτότητας φύλου, ήταν σαν να μην καταλάβαινα ότι είμαι εγώ αυτός που σχετίζεται με όλα αυτά, σαν να μην αφορούσαν εμένα αλλά κάποιον άλλο. Ξέρεις, επειδή τείνω αμφισβητώ πάρα πολύ τα πάντα, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου, πέρασα και φάση που προσπαθούσα πάρα πολύ να κάνω fit in στο πλαίσιο «είμαι γυναίκα», «παρουσιάζομαι ως γυναίκα».
Ένα ψέμα μπορεί να είναι αληθινό και αντίστοιχα μια αλήθεια να είναι κατασκευασμένη. Η πρόθεση κάνει μεγάλη διαφορά.
Και πώς ένιωθες όταν προσπαθούσες να ταιριάξεις σε αυτό το πλαίσιο;
Δεν ένιωθα ιδιαίτερα άσχημα. Απλώς δεν ήμουν εγώ. Δεν μπορούσα να ταυτιστώ με τον εαυτό μου.
Και πώς τελικά αυτό που ένιωθες ταυτίστηκε με αυτό που έβλεπες ως εικόνα στον καθρέφτη;
Δεν είναι μία στιγμή. Δεν υπάρχει ένα ορόσημο. Πρέπει να αρχίσεις να επιτελείς την ταυτότητα φύλου σου, να δρας και να πράττεις έτσι όπως νιώθεις. Προσωπικά, ένιωσα αμέσως καλύτερα όταν έκοψα κοντά τα μαλλιά μου. Όχι ότι σημαίνει κάτι το κοντό μαλλί, αλλά τότε μπόρεσα να δω στον καθρέφτη τον εαυτό μου. Πέρα όμως από ζητήματα εξωτερικής εμφάνισης, είναι και άλλα πράγματα που παίζουν σημαντικό ρόλο. Μια συζήτηση με ένα πρόσωπο που εμπιστεύεσαι και εκτιμάς ή, φυσικά, η ορατότητα, το να δεις δηλαδή ένα άλλο άτομο στο επαγγελματικό/κοινωνικό χώρο που κινείσαι και να ταυτιστείς μαζί του λόγω της ταυτότητας φύλου του και του τρόπο με τον οποίο την επιτελεί.
Πλέον χρησιμοποιείς τις αρσενικές αντωνυμίες για τον αυτοπροσδιορισμό σου. Πώς έφτασες σε αυτή την επιλογή;
Αρχικά είχα επιχειρήσει να χρησιμοποιώ το ουδέτερο, διότι είμαι non-binary άτομο. Όμως δεν ένιωθα να μου ταιριάζει ή να με εκφράζει γιατί ήταν λες και όσοι μου απευθύνονταν μίλαγαν σε παιδάκι. Το προτιμώ ωστόσο το They/Them στα αγγλικά. Μετά επέστρεψα στο θηλυκό, έπειτα σκέφτηκα και την επιλογή να υιοθετούσα ένα αρσενικό όνομά, αλλά δεν βρήκα κάτι που να με εκφράζει και να νιώθω ότι είναι το όνομά μου. Τώρα αποφάσισα να χρησιμοποιώ τις αρσενικές αντωνυμίες. Όλο αυτό βέβαια για μένα είναι μια διαδικασία, μια σειρά από βήματα, κάθε ένα από τα οποία με κάνει να νιώθω όλο και καλύτερα με τον εαυτό μου.
Ήταν σαν να μην καταλάβαινα ότι είμαι εγώ αυτός που σχετίζεται με όλα αυτά, σαν να μην αφορούσαν εμένα αλλά κάποιον άλλο
Πρόσφατα είχες συμμετάσχει στο αφιερωματικό album για τον Μάνος Λοΐζο, το «Μάνος Λοΐζος- Μετά» και τραγούδησες το «Η δουλειά κάνει τους άντρες». Φαντάζομαι ότι επίτηδες έκανες αυτή την επιλογή.
Ναι, ξεκάθαρα για τους στίχους. Ήθελα το συγκεκριμένο κομμάτι να τραγουδηθεί από κάποιον που όταν θα τον έβλεπες θα ανέτρεπε την κυρίαρχη εικόνα σχετικά με αυτό που περιγράφει το κομμάτι. Δεν σου κρύβω ότι αυτό που μου κίνησε το ενδιαφέρον ήταν το γεγονός ότι ακόμα και σε εποχές που ο λόγος περί φεμινισμού ήταν σχεδόν ανύπαρκτος στη δημόσια σφαίρα -πόσο μάλλον για τις ρευστές ταυτότητες φύλου- υπήρχε επίγνωση της κοινωνικής διάστασης του φύλου -δεν ήταν μια ακαδημαϊκή συζήτηση. Σε ένα λαϊκό κομμάτι, με απλό στίχο, που γράφτηκε πριν από πολλά χρόνια, γινόταν σαφές ότι αυτό που λέμε «άντρας» είναι μια έννοια που έχει συμπεριφορικές, κοινωνικές και πολλές άλλες προεκτάσεις.
Θα μπορούσε να σταθεί σήμερα σε ένα τέτοιο κομμάτι σήμερα;
Φυσικά. Αλλά πες μου πού θα βρεις τύπους να βροντοχτυπούν τις χάντρες του κομπολογιού και να συνυπάρχουν με αποδομιστές του φύλου; Το περιεχόμενό και οι ιδέες του είναι διαχρονικές. Ωστόσο οι σκηνές που περιγράφει δεν είναι συναφείς με το σήμερα.
Τα τραγούδησες και live στο πλαίσιο της συναυλίας για την παρουσίαση του δίσκου. Είχε διαφορά για σένα η ζωντανή εκτέλεση;
Ούτως ή άλλως ήταν πρόκληση για εμένα αυτό το τραγούδι γιατί ήταν η πρώτη φορά που θα τραγουδούσα στα ελληνικά. Επομένως, στην αρχή το φοβόμουνα και χρειάστηκα κάποιο χρόνο για να επεξεργαστώ το ζήτημα της γλώσσας. Όταν όμως ανέβηκα στη σκηνή, ένιωσα ότι έχω περισσότερη δύναμη να μεταφέρω κάτι διότι το κοινό, όπως είναι λογικό, συγκινείται και ταυτίζεται πιο εύκολα όταν ακούει ελληνικό στίχο. Ήταν αναμφίβολα μια ενδιαφέρουσα και σημαντική εμπειρία για μένα.
Έχεις προσπαθήσει να γράψεις στα ελληνικά;
Ναι, αλλά θεωρώ ότι ακόμα δεν μπορώ να το κάνω καλά διότι δεν έχω και την ίδια παιδεία στον ελληνικό στίχο. Ανέκαθεν είχα πολλή μεγαλύτερη τριβή με την αγγλική γλώσσα. Προφανώς δεν το απορρίπτω.
Πάνω-κάτω την ίδια εποχή με αυτό το live που συζητάμε ήταν και το opening act που έκανες στους Belle & Sebastian. Γνώριμα νερά εδώ. Έτσι το ένιωσες;
Ήταν πολύ όμορφα για όλους τους προφανείς λόγους, αλλά και για το γεγονός ότι ήταν η πρώτη φορά που παίζαμε ζωντανά με τους μουσικούς που συνεργαζόμαστε τον τελευταίο χρόνο. Είχε την αίσθηση μιας αρχής αυτή η εμφάνιση, σε ένα καλό venue, με κόσμο από κάτω. Θα έχει πάντα μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου.
Ένα κομμάτι που streamάρεις πολύ τελευταία;
Το «Paul» από Big Thief
Ένα άλλο σου κομμάτι έχει τίτλο «God only loves me when I’m lazy». Υπάρχει κάποια άλλη φάση που σε αγαπά ο Θεός;
Έλα ντε. Μόνο με την τεμπελιά το έχω παρατηρήσει. Ξέρεις όταν τρέχω, σκίζομαι, κάτι συμβαίνει και πάνε όλα στραβά. Και όταν είμαι σε φάση «τώρα βαριέμαι», όλα πάνε καλά.
