Οκτώ μήνες αφότου το «Οπενχάιμερ» άρχισε να σαρώνει στα σινεμά των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης, η στιγμή για να παρακολουθήσει το Ιαπωνικό κοινό την ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν έφτασε την προηγούμενη Παρασκευή. Έτσι, οι Ιάπωνες θα έχουν την ευκαιρία και οι ίδιοι να παρακολουθήσουν την ταινία των επτά Όσκαρ, αλλά και να γνωρίσουν την αμερικανική εκδοχή των γεγονότων που οδήγησε στην κατασκευή και ρίψη της ατομικής βόμβας στο Ναγκασάκι και τη Χιροσίμα.
Στο τέλος της προβολής της ταινίας, η Κάκο Οκούνο, 22χρονη νηπιαγωγός, ήταν έκπληκτη από μια σκηνή στην οποία οι επιστήμονες γιόρτασαν την έκρηξη πάνω από τη Χιροσίμα. Βλέποντας τα χαρούμενα πρόσωπα «συγκλονίστηκα πραγματικά», είπε η Οκούνο στους NYT, η οποία μεγάλωσε στη Χιροσίμα και είναι ακτιβίστρια για την ειρήνη και το περιβάλλον.
Η Οκούνο παρακολούθησε την ταινία στο Τόκιο, το βράδυ του Σαββάτου και ήταν στενοχωρημένη από το γεγονός πως στο Οπενχάιμερ δεν αποτυπώνονται οι εμπειρίες των εκατοντάδων χιλιάδων θυμάτων της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα ή στο Ναγκασάκι.
«Είναι τρομακτικό να βγαίνει αυτή η ταινία στον κόσμο χωρίς την κατάλληλη κατανόηση των επιπτώσεων της πυρηνικής βόμβας», τόνισε. Όσο για τη μεταστροφή του Οπενχάιμερ στο δεύτερο μισό της ταινίας, η Οκούνο σχολιάζει πως «αν πίστευε πραγματικά ότι είχε δημιουργήσει τεχνολογία που θα κατέστρεφε τον κόσμο, μακάρι να είχε κάνει κάτι περισσότερο γι’ αυτό».
Οπενχάιμερ: Τα ρεκόρ και ο προβληματισμός
Η Ιαπωνική εταιρεία διανομής, Bitters End, που ανέλαβε την κυκλοφορία της ταινίας, ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο πως αποφάσισε να εξασφαλίσει τα δικαιώματα του «Οπενχάιμερ» μετά από «πολλές συζητήσεις και προβληματισμούς», αφού «το θέμα με που πραγματεύεται είναι πολύ σημαντικό και με ιδιαίτερη σημασία για εμάς τους Ιάπωνες».
Πολύ πριν την πρεμιέρα της ταινίας στην Ιαπωνία, κάποιοι Ιάπωνες δήλωναν εξοργισμένοι με τους Αμερικανούς που φαινόταν να ανακαλύπτουν την ατομική βόμβα με το meme «Barbenheimer», ένα συνδυασμό εικόνων από το «Οπενχάιμερ» και την ταινία «Barbie».
Έχοντας υπόψη τις εγχώριες ευαισθησίες, ορισμένα σινεμά στην Ιαπωνία ανάρτησαν πινακίδες που προειδοποιούν το κοινό για σκηνές «που μπορεί να θυμίζουν στους θεατές τη ζημιά που προκλήθηκε από τους ατομικούς βομβαρδισμούς».
Το πρώτο τριήμερο προβολής, η ταινία παίχθηκε σε 343 αίθουσες σε όλη τη χώρα και απέφερε 2,5 εκατομμύρια δολάρια, φέρνοντάς την στην κορυφή της λίστας με τις υψηλότερες εισπράξεις της χώρας για το 2024.
Υπάρχουν Ιάπωνες που σημειώνουν πως εκτιμούν το γεγονός πως η ταινία προβάλλεται στη χώρα παρά την προηγούμενη διαμάχη. «Δεν πρέπει να δημιουργήσουμε μια κοινωνία που καθιστά αδύνατη την παρακολούθηση, τη σκέψη και τη συζήτηση», έγραψε ο Γιασούκο Όντα, μέλος της συντακτικής επιτροπής στη Yomiuri Shimbun, τη μεγαλύτερη καθημερινή εφημερίδα της Ιαπωνίας. «Δεν πρέπει να στενεύουμε τα μάτια που βλέπουν ταινίες».
Οπενχάιμερ: Μια προσέγγιση… διαφορετική
Ενώ υπάρχει και εκείνη η μερίδα Ιαπώνων, συμπεριλαμβανομένων επιζώντων της ατομικής βόμβας, που διαμαρτύρονται για τον αποκλεισμό σκηνών από τη Χιροσίμα ή το Ναγκασάκι, ο Γιούτζιν Γιαγκούτσι, καθηγητής αμερικανικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, είπε ότι το «Οπενχάιμερ» απλώς αντανακλά μια συμβατική άποψη που παραλείπει πολλές άλλες αφηγήσεις, συμπεριλαμβανομένης εκείνης για τους Ιθαγενείς Αμερικανούς, των οποίων η γη χρησιμοποιήθηκε για πυρηνικές δοκιμές.
Η ταινία «εξυμνεί μια μικρή ομάδα λευκών επιστημόνων που απολάμβαναν πραγματικά το προνόμιό τους και την αγάπη τους για την πολιτική εξουσία», έγραψε ο Γιαγκούτσι μέσω email. «Θα πρέπει να εστιάσουμε περισσότερο στο γιατί μια τόσο μονόπλευρη ιστορία λευκών ανδρών συνεχίζει να προσελκύει τέτοια προσοχή και θαυμασμό στις ΗΠΑ και τι λέει για την τρέχουσα πολιτική και την ευρύτερη πολιτική μνήμης στις ΗΠΑ (και αλλού)».
Η 50χρονη Ταέ Τάννο, η οποία παρακολούθησε την ταινία με τον σύζυγό της στη Γιοκοχάμα, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ιαπωνίας, είπε ότι εστίασε στην αποστροφή του Οπενχάιμερ καθώς άρχισε να αντιλαμβάνεται την καταστροφική ζημιά που είχε προκαλέσει ο ίδιος και οι συνάδελφοί του επιστήμονες. «Πραγματικά νόμιζα ότι ένιωθε έτσι — είχε μια αίσθηση τύψεων», δήλωσε στους ΝΥΤ η Τάννο. Αυτή η απεικόνιση μιας ηθικής συνείδησης μπορεί να αντανακλά αλλαγές στο αμερικανικό δημόσιο αίσθημα, τόνισε ο Καζουχίρο Μαεσίμα, καθηγητής αμερικανικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Σοφία στο Τόκιο.
Πριν από μερικές δεκαετίες, μια ταινία που απεικόνιζε την ενοχή που ένιωθε ο δημιουργός της βόμβας θα μπορούσε να μην ήταν δημοφιλής στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου το κυρίαρχο αφήγημα ήταν ότι οι ατομικές βόμβες είχαν αποτρέψει μια δαπανηρή εισβολή στην ηπειρωτική Ιαπωνία και έσωσαν τις ζωές χιλιάδων Αμερικανών στρατιωτών, πρόσθεσε ο Μαεσίμα.
Στην Ιαπωνία, οι θεατές μπορεί πλέον να είναι πιο πρόθυμοι να παρακολουθήσουν μια ταινία που δεν εστιάζει στα θύματα, σχεδόν οκτώ δεκαετίες μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και οκτώ χρόνια αφότου ο Μπαράκ Ομπάμα έγινε ο πρώτος εν ενεργεία Αμερικανός πρόεδρος που επισκέφτηκε τη Χιροσίμα.
Η 30χρονη Κάνα Μιγιόσι, γέννημα-θρέμμα της Χιροσίμα, της οποίας η γιαγιά ήταν 7 ετών όταν έπεσε η βόμβα και έχασε τον πατέρα της και έναν αδελφό στην επίθεση, είδε την ταινία με τους γονείς της στη Χιροσίμα το Σάββατο.
Όπως και άλλοι θεατές, η Μιγιόσι εντυπωσιάστηκε από τις σκηνές εορτασμού μετά τη ρίψη της βόμβας, αλλά είπε ότι δεν πρέπει να καταδικαστούν. «Αυτή είναι η πραγματικότητα και δεν μπορούμε να την αλλάξουμε», τόνισε η Μιγιόσι, η γιαγιά της οποίας πέθανε σχεδόν πριν από τρία χρόνια στα 83 της.
Με πληροφορίες από τους ΝΥΤ.
