Η αγαπημένη μου ώρα της μέρας είναι να βυθίζομαι στον κόσμου του Ίρβιν Γιάλομ, του Μπρόιερ, της Σαλομέ και του Νίτσε. Διαβάζοντας καταπολεμώ τα νεύρα που μου προκαλεί η πολυκοσμία του μετρό και αυτό τον καιρό το «Όταν έκλαψε ο Νίτσε» μου κρατάει ωραία συντροφιά για να εκμεταλλεύομαι τον χαμένο χρόνο της μετακίνησης.

Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή δεν το πίστευα ότι μπορώ να συγκεντρωθώ, αλλά μέσα στο μετρό ξεκίνησα και ολοκλήρωσα πολλά βιβλία. Από τους «Ανθρωποφύλακες» του Κοροβέση, που το διάβασα ανεπνευστί μέχρι το υπέροχο βιλίο της Σάλι Ρούνει «Κανονικοί Άνθρωποι» και τα «Σταφύλια της οργής». Αλλά εκτός από το να διαβάζω τα βιβλία που έχω στην βιβλιοθήκη μου, στο μετρό βρίσκω έμπνευση από τους άλλους συνεπιβάτες και συναναγνώστες και έτσι καταλήγω με ολοένα και περισσότερους τίτλους.

Υπάρχει και ένα γκρουπ στο Facebook που λέγεται “Τι διαβάζουν οι άνθρωποι στο μετρό και το λεωφορείο;” που το τσεκάρω ανά τακτά χρονικά διαστήματα και μαζί με τους φίλους μου ψάχνουμε να εντοπίσουμε τον εαυτό μας από κάποια φωτογραφία αγνώστου- guess what, δεν έχει γίνει ποτέ αυτό. Από τους τίτλους που έχω δει στους συρμούς του μετρό και με έχουν τραβήξει- ο κόσμος διαβάζει πολύ στο μετρό, καθώς και από αυτούς που βρήκα στο γκρουπ, ετοίμασα μια λίστα με ενδιαφέροντα βιβλία που διαβάζουν οι άνθρωποι στο μετρό και θα μπορούσαμε να διαβάσουμε και εμείς.

O Ρινόκερος του Ευγένιο Ιονέσκο, Γραμμή 3 του μετρό προς Αεροδρόμιο, 7.00 το απόγευμα

Έργο αντιναζιστικό, έργο που αντιτίθεται σε κάθε μαζική υστερία, σε κάθε επιδημία, που κρύβεται κάτω από την καλύπτρα της λογικής και των ιδεών, αλλά που δεν παύει να είναι κοινωνική αρρώστια, της οποίας οι ιδεολογίες, στην πραγματικότητα, είναι το “άλλοθι”. Πρόκειται για ένα θεατρικό έργο γραμμένο από τον Ευγένιο Ιονέσκο το 1959, που ανήκει στη θεατρική σχολή γνωστή ως Θέατρο του Παραλόγου. Οι κάτοικοι μιας μικρής, επαρχιακής Γαλλικής πόλης μεταμορφώνονται σε ρινόκερους. και τελικά ο μόνος άνθρωπος που δεν υποκύπτει σε αυτή τη μαζική μεταμόρφωση είναι ο κεντρικός χαρακτήρας Μπερανζέ, μία σε σύγχυση πανανθρώπινη μορφή. Το έργο συνήθως ερμηνεύεται ως αντίδραση και κριτική στην αιφνίδια έξαρση του Φασισμού και του Ναζισμού κατά τα γεγονότα που προηγήθηκαν του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και διερευνά τα ζητήματα του κομφορμισμού, του πολιτισμού, των μαζικών κινημάτων, της φιλοσοφίας και της ηθικής.

Τα 3 Ερωτήματα του Χόρχε Μπουκάι, γραμμή 3 μετρό προς Δημοτικό Θέατρο, 8.00 το πρωί

Ποιος είμαι; Που πηγαίνω; Με ποιόν; Αυτά είναι τα τρία υπαρξιακά ερωτήματα που συνοδεύουν τον άνθρωπο από τη στιγμή που άρχισε να διαμορφώνει τη σκέψη του. Ερωτήματα που εμείς οι άνθρωποι δεν μπορούμε ν’ αποφύγουμε, καθώς αποτελούν μέρος κάθε πορείας που σχεδιάζουμε.
Ερωτήματα που θα πρέπει ν’ απαντηθούν ένα προς ένα -αν σκοπεύουμε ν’ αντιμετωπίσουμε την πρόκληση που ο Καρλ Ρότζερς αποκάλεσε “διαδικασία μετατροπής σε πρόσωπο”- , γιατί μόνο αναζητώντας μιαν απάντηση σ’ αυτά μπορεί κανείς να μάθει τ’ αναγκαία για να πάει μπροστά στη ζωή του. Μέσα από το τελευταίο του βιβλίο ο διάσημος συγγραφέας Χόρχε Μπουκάι, παρουσιάζει μια προσωπική καταγραφή των δρόμωνπου είναι αναγκαίο να διατρέξει κάθε άνθρωπος που αναζητά την προσωπική του ολοκλήρωση.

Ούτε μια, ούτε δύο αλλά τρεις προτάσεις σε μια φωτογραφία- από τις πιο όμορφες του γκρουπ.

Η ιστορία της θεραπαινίδας της Μάργκαρετ Άτγουντ

Η Δημοκρατία της Γαλαάδ προσφέρει στην Τουφρέντ μόνο μία επιλογή: την αναπαραγωγή. Αν παρεκκλίνει απ’ τον σκοπό της, θα καταλήξει, όπως όλοι οι αντιφρονούντες, κρεμασμένη στο Τείχος, ή θα σταλεί στις Αποικίες, όπου θα βρει αργό και μαρτυρικό θάνατο από ραδιενέργεια. Αλλά ακόμα κι ένα απολυταρχικό καθεστώς δεν μπορεί να αφανίσει τον πόθο – ούτε της Τουφρέντ ούτε και των δύο ανδρών απ’ τους οποίους κρέμεται η μοίρα της. Μια μεγαλοφυής, συγκλονιστική δυστοπία για το κακό που παραμονεύει στην ανθρώπινη φύση, σαν σκοτεινό χρονικό μιας εναλλακτικής πραγματικότητας ή σαν σπαραχτική μαρτυρία για τη θέση της γυναίκας στον σύγχρονο κόσμο.

Ο άντρας με το καφέ κουστούμι της Αγκάθα Κρίστι

Η νεαρή και όμορφη Αν Μπέντινγκφελντ καταφθάνει στο Λονδίνο αναζητώντας την περιπέτεια. Και η περιπέτεια δεν καθυστερεί στο ραντεβού τους. Λίγο καιρό μετά την εγκατάστασή της στη βρετανική πρωτεύουσα, στον υπόγειο, ένας άντρας που αναδίδει μια παράξενη μυρωδιά ναφθαλίνης πέφτει στις γραμμές του τρένου και πεθαίνει μπρος στα μάτια της. Η αστυνομία αποφαίνεται πως είναι ατύχημα. Τότε όμως ποιος είναι ο άντρας με το καφέ κοστούμι που εξέταζε το πτώμα προτού το βάλει στα πόδια; Διαθέτοντας μόνο ένα αινιγματικό στοιχείο, η Αν είναι αποφασισμένη να εντοπίσει τον μυστηριώδη δολοφόνο και να τον παραδώσει στη δικαιοσύνη.

Μαρίνα Αμπράμοβιτς – Η καλλιτέχνις είναι εδώ

Το δοκίμιο αυτό είναι μια φιλοσοφική προσέγγιση του έργου και της μεθόδου της Αμπράμοβιτς από τον ποιητή, συγγραφέα, εικαστικό και performer Δημοσθένη Δαββέτα. Η σερβικής καταγωγής εκκεντρική καλλιτέχνις Μαρίνα Αμπράμοβιτς, θεωρείται η «γιαγιά» της performance art. Οι παραστάσεις της από την πρώτη μέχρι την τελευταία προκαλούν, σοκάρουν, συγκινούν. Σε άμεση ρήξη με τις παραδοσιακές εκφράσεις τέχνης και αισθητικής, δημιούργησε μια νέα εικαστική γλώσσα που επαναπροσδιορίζει την έννοια της καλλιτεχνικής δημιουργίας και τη σχέση θεατή και έργου τέχνης.

Ουάμπι σάμπι: Η ομορφιά της ατέλειας της Nobuo Suzuki

Η αρχαία φιλοσοφία του ουάμπι σάμπι, που στα ιαπωνικά σημαίνει “η ομορφιά της ατέλειας”, είναι ένας αυθεντικός, προσωπικός και εναρμονισμένος με τη φύση τρόπος να φροντίσουμε τον εαυτό μας, να ανακτήσουμε την εσωτερική αρμονία και να εξελιχθούμε. Όπως ακριβώς ένα κύπελλο από πηλό δουλεμένο στο χέρι δείχνει τα ψεγάδια του και θεωρείται στην Ιαπωνία, ακόμη και ραγισμένο, πιο όμορφο και πολύτιμο από ένα τέλειο, συμμετρικό και ομοιόμορφο, η φιλοσοφία του ουάμπι σάμπι επικεντρώνεται σε τρία χαρακτηριστικά της φύσης: τίποτα δεν είναι τέλειο (και καλύτερα έτσι). Τίποτα δεν είναι ολοκληρωμένο (πάντα εξελισσόμαστε). Τίποτα δεν είναι παντοτινό (η εφήμερη φύση των πραγμάτων και των ανθρώπων είναι αυτό που τους προσδίδει αξία). Βασισμένο σ’ αυτές τις αρχές, το αποκαλυπτικό βιβλίο του Νομπούο Σουζούκι μάς δείχνει πώς μπορεί η σοφία του ουάμπι σάμπι να αλλάξει ριζικά τη ζωή μας σ’ όλους τους τομείς, κάνοντάς μας πιο ευαίσθητους απέναντι στην ομορφιά και πιο δημιουργικούς. Με άλλα λόγια, πιο ανθρώπινους και ευτυχισμένους.

Ο Θάνατος στη Βενετία του Τόμας Μαν

Γράφτηκε το 1912 κι είναι ένα εκπληκτικής δεξιοτεχνίας χρονικό της παρακμής, της κάθε είδους παρακμής. Ο Τόμας Μαν αναλύει και καταγράφει με ακρίβεια τις τάσεις της εποχής του, τις αγωνίες της ωριμότητας, την άβυσσο του θανάτου, που περισσότερο από καθένα βιώνει και αισθάνεται ο καλλιτέχνης, ο δημιουργός. Πολλά, πάμπολλα τα ερωτήματα που θέτει ο Μαν στην πυκνή ύφανση αυτής της νουβέλας κι ο αναγνώστης θα απαντήσει κατά το δοκούν. “Γιατί ο άνθρωπος αγαπά και εκτιμά τον άλλο όσο δεν τον γνωρίζει ώστε να μπορεί να τον κρίνει, και ο πόθος είναι απόρροια της ελλιπούς γνώσης για τον άλλο”.

Tomorrow, and Tomorrow, and Tomorrow

Δεν είναι μια ρομαντική ιστορία, αλλά μια ιστορία για την αγάπη. Μια ιστορία για την αγάπη του Σαμ και της Σάντυ. Η ιστορία που εκτυλίσσεται έχει όλα εκείνα τα δίπολα που διέπουν τις ζωές μας και τις ανθρώπινες σχέσεις: φιλία και αντιπαλότητα, δημιουργία, προδοσία και τραγωδία, τέλειους κόσμους και συνάμα ατελείς. Και τελικά την ανάγκη μας να συνδεθούμε με κάποιον άνθρωπο, να αγαπηθούμε και να αγαπήσουμε. Το εντυπωσιακό μπεστ σέλερ των Sunday Times, που σύμφωνα με τον πολυβραβευμένο συγγραφέα Τζον Γκριν είναι ένα «από τα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει», στην Ελλάδα θα το βρείτε μόνο στα αγγλικά.

Κεντρική φωτογραφία: Arja Heinonen-Riganas