Καθώς ξεφυλλίζουμε τις σελίδες της ιστορίας (και του Επιβάτη του Κόρμακ ΜαΚάρθι), συναντάμε άτομα που σημάδεψαν με τον τρόπο τους την πορεία της ανθρωπότητας. Ο Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, ευρύτερα γνωστός ως ο «πατέρας της ατομικής βόμβας», ανήκει αναμφίβολα σε αυτή την εκλεκτή ομάδα. Η ιστορία του δεν είναι μόνο ένα συναρπαστικό μείγμα επιστημονικού θριάμβου και βαθύτατου ηθικού διλήμματος, αλλά και φορτωμένη με συναρπαστικές λεπτομέρειες που παραμένουν άγνωστες αφού οι περισσότεροι -και είναι λογικό-, εστιάζουν στο έργο και το αποτύπωμά του.
Η ζωή του Ρόμπερτ Οπενχάιμερ είναι συναρπαστική και ξετυλίγεται στο μωσαϊκό της ιστορίας από τον 20ο αιώνα μέχρι και τις μέρες μας. Παρά τις δεκαετίες που έχουν περάσει από τη συμμετοχή του στο Σχέδιο Μανχάταν, η εικόνα του, χαραγμένη στο φόντο του πρώτου σύννεφου μανιταριού, παραμένει ισχυρό σύμβολο της επιστημονικής προόδου και των δυνατοτήτων της τόσο για δημιουργία όσο και για καταστροφή.
Καθώς εμβαθύνουμε στη ζωή αυτής της κολοσσιαίας προσωπικότητας, ακολουθούν 14 συναρπαστικά στοιχεία για τον Οπενχάιμερ που πολλοί ίσως δεν γνωρίζουν. Και όλα αυτά, γιατί σύντομα θα δείτε και εσείς -όπως και όλος ο πλανήτης- την ταινία του Νόλαν.
Ένας ποιητικός επιστήμονας
Ο Οπενχάιμερ δεν ήταν μόνο ένας αξιόλογος φυσικός αλλά και λάτρης της λογοτεχνίας και της φιλοσοφίας. Έμαθε σανσκριτικά για να διαβάζει ινδουιστικές γραφές και συχνά ανέφερε αποσπάσματα από την Bhagavad Gita. Είναι γνωστό ότι απήγγειλε μια φράση μετά την πυρηνική δοκιμή Trinity: «Τώρα έγινα ο Θάνατος, ο καταστροφέας των κόσμων».
Το ξεκίνημα
Ο Οπενχάιμερ έδειξε από νωρίς σημάδια ευφυίας. Σε ηλικία 12 ετών, έγινε δεκτός στη διάσημη Σχολή Ethical Culture Society, όπου πυροδοτήθηκε το πάθος του για την επιστήμη. Στην ηλικία των 18 ετών, είχε ήδη ξεκινήσει το δρόμο του για το Χάρβαρντ, όπου θα αποφοιτούσε με άριστα σε μόλις τρία χρόνια.
Τα χρόνια του Μπέρκλεϊ
Πριν από τη φήμη του στο Σχέδιο Μανχάταν, ο Οπενχάιμερ συνέβαλε σημαντικά στη θεωρητική φυσική, ενώ φοιτούσε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Μπέρκλεϊ. Του αποδίδεται η «διαδικασία Oppenheimer-Phillips», μια αντίδραση πυρηνικής σύντηξης, μεταξύ άλλων αξιοσημείωτων έργων.
Το σχέδιο Μανχάταν
Ο ρόλος του Οπενχάιμερ στην ηγεσία του Προγράμματος Μανχάταν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου εδραίωσε τη θέση του στην ιστορία. Έχοντας ως αποστολή την ανάπτυξη μιας ατομικής βόμβας, συγκέντρωσε μια ομάδα λαμπρών επιστημόνων στο Λος Άλαμος του Νέου Μεξικού. Το έργο τους κορυφώθηκε με την επιτυχή δοκιμή Trinity το 1945, αλλάζοντας για πάντα την παγκόσμια στρατιωτική στρατηγική.
Θύμα του Κόκκινου Τρόμου
Μεταπολεμικά, ο Οπενχάιμερ διετέλεσε πρόεδρος της Γενικής Συμβουλευτικής Επιτροπής της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας. Ωστόσο, η αντίθεσή του στην ανάπτυξη της βόμβας υδρογόνου και οι προηγούμενες πολιτικές του διασυνδέσεις οδήγησαν στην ανάκληση της εξουσιοδότησης ασφαλείας του το 1954, κατά τη διάρκεια της κορύφωσης του Κόκκινου Τρόμου.
Ο «πατέρας» της ατομικής βόμβας
Ο Οπενχάιμερ αναφέρεται συχνά ως ο «πατέρας της ατομικής βόμβας» λόγω του καθοριστικού του ρόλου στο Σχέδιο Μανχάταν. Ο όρος αυτός αναγνωρίζει αφενός την επιστημονική του συμβολή και αφετέρου υπογραμμίζει τις ηθικές και δεοντολογικές επιπτώσεις της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων.
H κληρονομιά της επιστημονικής εκπαίδευσης
Παρά τη διαμάχη γύρω από τις πολιτικές του πεποιθήσεις, η δέσμευση του Οπενχάιμερ απέναντι στην επιστημονική εκπαίδευση παρέμεινε ακλόνητη. Διετέλεσε διευθυντής του Ινστιτούτου Προηγμένων Μελετών στο Πρίνστον από το 1947 έως το 1966, καλλιεργώντας μια ζωντανή πνευματική κοινότητα.
Η οικογένεια
Ο Οπενχάιμερ δεν ήταν ο μόνος υψηλών επιδόσεων στην οικογένειά του. Ο μικρότερος αδελφός του, Φρανκ, ήταν επίσης φυσικός και συμμετείχε στο Σχέδιο Μανχάταν. Η σύζυγος του Φρανκ, η Τζάκι, ήταν διάσημη βοτανολόγος.
Η προσωπική ζωή
Η προσωπική ζωή του Οπενχάιμερ σημαδεύτηκε από τραγωδία. Ο πρώτος του έρωτας, η Ζαν Τάτλοκ, υπέφερε από προβλήματα ψυχικής υγείας και έβαλε τέλος στη ζωή της. Ο γιος του, Πίτερ, πάλευε με μη διαγνωσμένη σχιζοφρένεια.
Μετά τον θάνατό του
Ο σημαντικότητα του Οπενχάιμερ εκτείνεται πέρα από τη διάρκεια της ζωής του. Του απονεμήθηκε μετά θάνατον το βραβείο Ενρίκο Φέρμι το 1965, μια σημαντική διάκριση στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Σήμερα, η ζωή του συνεχίζει να εμπνέει συζητήσεις σχετικά με την κοινωνική ευθύνη των επιστημόνων.
Ένα πρώιμο πάθος για την ορυκτολογία
Είναι ενδιαφέρον ότι η γοητεία του Οπενχάιμερ για την επιστήμη ξεκίνησε με ένα παιδικό χόμπι: την ορυκτολογία. Μέχρι την ηλικία των δώδεκα ετών, είχε συγκεντρώσει μια συλλογή αρκετά εντυπωσιακή ώστε να τη δωρίσει στην Ορυκτολογική Λέσχη της Νέας Υόρκης.
Ο φόβος για τα αεροπλάνα
Για έναν άνθρωπο που βοήθησε καθοριστικά στην εξέλιξη, ο Οπενχάιμερ είχε έναν σημαντικό φόβο: τα αεροπλάνα. Ως αποτέλεσμα, προτιμούσε να ταξιδεύει με αυτοκίνητο, ακόμη και για μεγάλες αποστάσεις.
Πάθος για τη διδασκαλία
Ο Οπενχάιμερ παρέμεινε βαθιά αφοσιωμένος στη διδασκαλία παρά το γεγονός ότι ήταν ένας παγκοσμίου φήμης φυσικός. Πολλοί από τους φοιτητές του από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ έγιναν στη συνέχεια διάσημοι φυσικοί, γεγονός που αντικατοπτρίζει την επίδρασή του ως εκπαιδευτικού.
Πρωτοποριακές συνεισφορές στην κοσμολογία
Παράλληλα με το έργο του στην πυρηνική φυσική, ο Οπενχάιμερ συνέβαλε και στην κοσμολογία. Αυτός και οι μαθητές του πρότειναν την ύπαρξη αυτού που σήμερα γνωρίζουμε ως μαύρες τρύπες, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό άλμα στην κατανόηση του σύμπαντος.
Με πληροφορίες από το Medium
