Γράφει ο Αντώνης Μπατζιάς
Με λένε Αντώνη και είμαι καλά. Μάλλον. Ή κι όχι. Μικρή σημασία έχει, προχωράμε. Συνοπτικά, το 2017 έμπαινα στα πρώτα –αντα και στο νοσοκομείο μετά από ένα σοβαρό τροχαίο με το μοτοσακό μου κι έναν τουρίστα (με ό,τι αυτό συνεπάγεται…) το οποίο πέρα από ό, τι άφησε ψυχολογικά και σωματικά, μ’ έβαλε στη διαδικασία να πιστοποιήσω πως είμαι ΑΜΕΑ: Γύρω γύρω σε ορθοπεδικούς και νευροφυσιολόγους (στη δική μου περίπτωση, ανάλογα με την πάθηση, αλλάζει η ειδικότητα) φυσιοθεραπευτές, ψυχολόγο και φυσικά το ανάλογο παράβολο. Όλα αυτά σε έναν μεγάλο φάκελο που τον κατέθεσα στα ΚΕΠΑ της περιοχής μου.
Παύση 2 μηνών να μαζευτούμε κάμποσοι και να έρθει η επιτροπή. 2 μήνες μετά, περί τα 15 άτομα της περιοχής μου μαζευόμαστε να περάσουμε εξετάσεις. Τα νούμερα όσων περνάνε την επιτροπή ποικίλουν ανάλογα με την περιοχή. Πανελλαδικά δοθήκαν φέτος 30.200 συντάξεις (ΑΜΕΑ 67%+) μαζί με όσους δεν έφτασαν αυτό το ποσοστό και κριθήκαν από 50% έως 66% ΑΜΕΑ μιλάμε για πάνω από 50.000 πιστοποιήσεις σε όλη την Ελλάδα, από ένα σύνολο μεγαλύτερο των 80.000 που περάσαν από επιτροπές. Πέντε χρόνια μετά μπορώ χαρούμενος να δηλώσω πως η πιστοποίηση αναπηρίας μου ήρθε να προστεθεί στις υπόλοιπες πιστοποιήσεις που δεν χρησιμοποίησα ποτέ, πχ. Lower στ’ αγγλικά, απολυτήριο στρατού κλπ. Και μάλλον εκεί θα μείνει.
Ας τα πιάσω απ’ την αρχή, έχω μια κινητική δυσλειτουργία στο δεξί μου χέρι. Ζω κανονικά, δεν μπορώ να κάνω κάποια πράγματα, όπως να οδηγήσω. Και γι’ αυτό το ποσοστό αναπηρίας μου είναι 50%. Δηλαδή είμαι ΑΜΕΑ αλλά και δεν είμαι. Ανάλογα με τη μέρα και την υπηρεσία, τα σαββατοκύριακα συνήθως δεν είμαι. Επίσης, ήταν απ’ τις πιο δύσκολες εξετάσεις που έδωσα, χωρίς να μπορώ να καταλάβω γιατί, αλλά έπρεπε να πείσω διάφορους γιατρούς πως έχω πρόβλημα. Βρίσκομαι μπροστά σε μια επιτροπή γιατρών που έχουν τις εξετάσεις και το ιστορικό μου και πρέπει να εξηγήσω πως το δεξί μου χέρι δεν δουλεύει. Προσοχή, μιλάω για συγκεκριμένη επιτροπή, εύχομαι κι ελπίζω αλλού να είναι καλύτερα. Στοιχειώδεις ερωτήσεις, μια μικρή εξέταση των κινήσεων, επόμενος. Προσπάθησα να εξηγήσω πώς επηρεάζει τη ζωή μου η δυσλειτουργία στο καλό μου χέρι, με κοίταξαν άλλη μια φορά, σημείωσαν κάτι και με συνόδευσαν στην έξοδο. Είχα κι άλλα να τους πω πάντως. Αν δεν είχα, γιατί να είμαι εδώ, ρε συ;
Η πιστοποίηση αναπηρίας μου ήρθε να προστεθεί στις υπόλοιπες πιστοποιήσεις που δεν χρησιμοποίησα ποτέ.
Η όλη διαδικασία για την πιστοποίηση δεν είχε και ιδιαίτερη πλάκα, οι δημόσιες υπηρεσίες στην Ελλάδα έχουν πάψει να είναι διασκεδαστικές χρόνια τώρα. Μπορεί η διαδικασία της πιστοποίησης μιας πάθησης να μοιάζει αντικειμενική, ωστόσο δεν είναι στην πραγματικότητα. Αφενός, οι γιατροί που σε εξετάζουν δεν έχουν παρακολουθήσει την εξέλιξη της πάθησης κι επομένως δεν έχουν ξεκάθαρη εικόνα για την πρόοδο που παρουσιάζεις. Αφετέρου, όλο αυτό δεν είναι κάτι περισσότερο από έναν γραφειοκρατικό κύκλο με συγκεκριμένα χαρτιά και γνωματεύσεις, οποίος επαναλαμβάνεται τελετουργικά κάθε δύο χρόνια, όταν και γίνονται οι επιτροπές των ΚΕΠΑ. Ειλικρινά, πλέον μια συνήθεια είναι, ζω κανονικά, αλλά η όλη κατάσταση σε βάθος χρόνου, και με μεγάλες δόσεις αυτοσαρκασμού, βγάζει πάρα πολύ γέλιο, ενδεχομένως γιατί όταν κάποιος ακούει «Άτομο Με Ειδικές Ανάγκες» αυτομάτως φαντάζεται κάτι τρομερά στενάχωρο κι επίπονο. Δεν πάει πάντα έτσι, να ξέρετε. Κι επίσης δεν χρειάζεται να έχει και κάποια φωτεινή επιγραφή που το αναφέρει. Απλά σεβάσου το.
Νομίζω πως λόγω της περίπτωσής μου συγκέντρωσα αρκετά περιστατικά που έβγαλαν πηγαία γέλια, μέχρι δακρύων, κυρίως σε δημόσιες υπηρεσίες, όπου οι υπάλληλοι είχαν την καλύτερη των διαθέσεων να βοηθήσουν, αλλά κάπου το χάνανε. Δεν θα ξεχάσω στο γραφείο μιας υπηρεσίας μεταφορών, τη γλυκύτατη κυρία με τη σοκολάτα της, η οποία μού ανακοίνωσε πως «Δεν είστε αρκετά ΑΜΕΑ για να δικαιούστε έκπτωση». Με κοίταξε κι έβαλε τα γέλια μόλις κατάλαβε τι μου είπε. Και μου πρόσφερε και σοκολάτα – ήμασταν ακόμα στην εποχή πριν τον κορωνοϊό.
Οι υπόλοιποι μέχρι το 67%; Είμαστε και δεν είμαστε ΑΜΕΑ για το ελληνικό κράτος.
Την ίδια εποχή, μια άλλη κυρία, σε μια υπηρεσία για κάτι άλλα χαρτιά, δεν ήταν τόσο ευγενική, πιθανόν επειδή για να με πιστέψει έπιασε το χέρι μου και το πήγαινε πέρα δώθε για να σιγουρευτεί ότι δεν δουλεύει καλά. Τουλάχιστον μου πέρασε και μια κράμπα που μ’ είχε πιάσει απ’ την ακινησία.
Ωστόσο, την πρωτιά κερδίζει η υπάλληλος στο εκδοτήριο για τα εισιτήρια πλοίων, την οποία όταν τη ρώτησα αν δικαιούμαι μειωμένο εισιτήριο, με κοίταξε καλά-καλά και αποκρίθηκε «Δεν είστε πολύ μικρός για να είστε ανάπηρος πολέμου;». «Ανάπηρος τροχαίου είμαι» της λέω, «δεν πιάνεται;». Και με κοίταξε με μια απορία σα να ήμουν εξωγήινος.
Γενικά, δεν έχω καταλάβει πού ακριβώς είναι χρήσιμο αυτό το χαρτί, για όσους έχουν ποσοστό αναπηρίας 50%-66%, εκτός από τις προκηρύξεις στον δημόσιο τομέα, που κατά τα φαινόμενα προσθέτει αρκετά μόρια -αν το έχω αντιληφθεί κι αυτό σωστά. Οκ, οι παροχές για ΑΜΕΑ από 67% κι άνω υπάρχουν: από φοροελαφρύνσεις και συντάξεις, μέχρι θέσεις πάρκινγκ και κάρτες μετακίνησης. Φυσικά οι παροχές βοηθoύν αρκετά, ωστόσο χρειάζεται να αυξηθούν με πιο ουσιαστικές προσθήκες, πέραν των εκπτώσεων, στα πλαίσια της ισότητας στη ζωή κι όχι μια διαρκής μείωση λόγω ποσοστών. Οι υπόλοιποι μέχρι το 67%; Είμαστε και δεν είμαστε ΑΜΕΑ για το ελληνικό κράτος.
Αντικειμενικά, δεν μπορώ να οδηγήσω, αλλά δεν δικαιούμαι δωρεάν κάρτα μετακίνησης
Δεν έχω αντιμετωπίσει δυσκολίες ή bullying ή οτιδήποτε παραπλήσιο, αλλά η φράση που ακούω, την τελευταία τριετία ειδικά, ότι δεν είμαι αρκετά ΑΜΕΑ μόνο γέλιο μου προκαλεί πλέον. Αντικειμενικά, δεν μπορώ να οδηγήσω, αλλά δεν δικαιούμαι δωρεάν κάρτα μετακίνησης. Αντικειμενικά, χρειάζομαι περισσότερες φυσιοθεραπείες από 10 κάθε εξάμηνο, κάτι που επίσης δεν δικαιούμαι. Κάποιες φορές, στους πρώτους μήνες μετά το τροχαίο, μου χορηγήθηκαν εξάμηνες φυσιοθεραπείες, που σταδιακά μειωνόταν. Με τις φυσιοθεραπείες να είναι κομβικές και στην περίπτωση μου, αλλά και σε πολλές άλλες παθήσεις ατόμων με κινητικά προβλήματα, καθώς όσο περισσότερες γίνονται, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα στην αποθεραπεία και τη λειτουργικότητα, το όριο αυτό θα έπρεπε να το καθορίζει ο γιατρός, ειδικά σε μακροχρόνιες παθήσεις. Μιλάμε δηλαδή για μια κατάσταση που αν δεν την έβλεπα με χιούμορ δεν ξέρω πως θα με επηρέαζε ψυχολογικά.
Θυμίζει λίγο περίοδο τριμήνου στο γυμνάσιο, όταν ο καθηγητής έβαζε χαμηλότερο βαθμό για να μην επαναπαυτεί ο μαθητής. Υπήρξαν αρκετά περιστατικά που ήταν ξεκαρδιστικά και κατέληγαν σε αμήχανα χαμόγελα, όπως για παράδειγμα σε κάθε ταξίδι μου με τραίνο που ζητάω βοήθεια για τη βαλίτσα και με κοιτάνε σε φάση «καλά, τόσο πολύ βαριέσαι». Δεν βαριέμαι αδερφέ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ. Και μη με κοιτάζεις απολογητικά, ας ήσουν ευγενικός απ’ την αρχή.
Απλά βοήθησε. Και γέλα λίγο περισσότερο.
Αμέτρητες οι φορές που έκανα τον DJ σε κάποιο μπαρ και με ρωτήσανε γιατί δεν χρησιμοποιώ και τα δύο χέρια όταν μιξάρω. Ξέρω ‘γω ρε φίλε, δεν το σκέφτηκα, δεν πέρασε καν σαν ιδέα πως γίνεται και με τα δύο χέρια. Αυτό συνήθως κλείνει με άβολη σιωπή και μια παραδοχή «ωραίες μουσικές βάζεις», της οποίας η ειλικρίνεια αμφισβητείται λόγω τις άβολης κατάστασης.
Ζώντας σαν 50% ΑΜΕΑ τα τελευταία πέντε χρόνια, ένα απ’ αυτά που κατάλαβα, είναι πως αυτό που μας λείπει είναι το χιούμορ και η ευγένεια. Ο διπλανός σου ζητάει βοήθεια, δεν χρειάζεται να τον περάσεις εξετάσεις για να τη δώσεις. Δεν χρειάζεται να υπάρχει κάποιο «πρόβλημα» για να κάνεις μια εξυπηρέτηση. Απλά βοήθησε. Και γέλα λίγο περισσότερο. Εγώ ο ίδιος κάνω πλάκα με την κατάστασή μου, αφού ανάλογα με την περίσταση είμαι ή όχι ΑΜΕΑ, οπότε γέλα κι εσύ. Πάντα θα υπάρχουν και χειρότερα. Ζωή είναι, θα περάσει. Με λίγο χιούμορ παραπάνω, θα περάσει πιο ευχάριστα
