Αγαπώ τις γυναίκες. Δεν μου το “επέβαλλε” κανείς. Το βίωσα και το “έμαθα” μέσα από τη αγάπη τους. Είμαι γιος γυναίκας, αδερφός γυναίκας, σύντροφος και σύζυγος γυναίκας, πατέρας κοριτσιών κι ονειρεύομαι για το πόσο υπέροχες γυναίκες θα γίνουν. Κάθε φορά που ακούω, διαβάζω, βλέπω για όλα αυτά τα φριχτά κι αβάσταχτα που βιώνουν γυναίκες σε όλο τον κόσμο, αλλά ειδικά στην ελληνική κοινωνία, αρρωσταίνω. Αυτό δεν συμβαίνει “τώρα”, ή απλά “τον τελευταίο καιρό”. Συμβαίνει σε όλη μου τη ζωή. Όπως και εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Απλά τώρα, μπορώ να πω χωρίς δεύτερη σκέψη, αυτό που νιώθω, όπως κι όλοι εμείς οι άνδρες που “δεν είμαστε σαν κι αυτούς”. Συγγνώμη.
Είμαι εξοργισμένος. Είμαι θλιμμένος. Είμαι ντροπιασμένος. Για όλα αυτά που περνάτε. Για όλα αυτά που σας κάνουμε να περνάτε. Για τον κόσμο που μεγαλώνω τις κόρες μου. Δεν αντέχω άλλο να βλέπω αυτόν τον κόσμο να σας πνίγει. Να διαβάζω για γυναικοκτονίες που βαφτίζονται “οικογενειακές τραγωδίες”. Να βλέπω άντρες να κρίνουν τι φοράτε, πώς μιλάτε, πώς ζείτε. Να μαθαίνω πως 70.000 άντρες – επαναλαμβάνω, 70.000 άντρες – συγκεντρώθηκαν σε ένα Telegram Group στη Γερμανία για να μοιραστούν φωτογραφίες, ιστορίες και συμβουλές βιασμών. Το μυαλό μου δεν μπορεί να το συλλάβει.
Εβδομήντα χιλιάδες άντρες. Αν τους βάλεις να στέκονται όλοι μαζί, θα γεμίσουν 40 γήπεδα ποδοσφαίρου γεμάτα. Και εκεί που λες, “Όχι, δεν μπορεί να είναι έτσι οι άντρες,” συνειδητοποιείς πως οι αριθμοί δεν λένε ψέματα. Οι ειδήσεις δεν λένε ψέματα. Και οι γυναίκες που μαρτυρούν, που φωνάζουν, που κλαίνε… αυτές λένε την αλήθεια.
Και τι κάνουμε εμείς; Σιωπούμε.
Ένας κόσμος που σας πληγώνει
Αυτός ο κόσμος σας σκοτώνει. Σας βιάζει. Σας τρομάζει. Κι εμείς; Κοιτάμε αλλού. Ή χειρότερα, γελάμε. Με τα αστεία για “εύκολες” γυναίκες. Με τα ανέκδοτα για “γυναικείους οδηγούς”. Με τη σεξιστική καζούρα στη δουλειά που είναι “αθώα”.
Ξέρετε τι είναι πιο αθώο; Εσείς, που περπατάτε στο δρόμο και κρατάτε τα κλειδιά σας ανάμεσα στα δάχτυλά σας, σαν όπλο. Που βάζετε ακουστικά αλλά χωρίς μουσική, για να ακούτε αν σας ακολουθεί κάποιος. Που έχετε προγραμματισμένα μηνύματα στο κινητό σας – “αν δεν φτάσω σε 10 λεπτά, κάλεσε την αστυνομία.”
Αυτός ο κόσμος δεν σας ανήκει. Σας τον πήραμε. Εμείς. Οι άντρες. Και ξέρω πως αυτό πονάει να το ακούσουμε. Αλλά είναι η αλήθεια.
Γιατί σωπαίνουμε;
Δεν ξέρω. Ξέρω πως ντρέπομαι κάθε φορά που ακούω για οποιοδήποτε κάθαρμα, κτήνος, προβληματικό κι απαίδευτο “αρσενικό” που επιτέθηκε, πλήγωσε, βίασε, σκότωσε, ένα κορίτσι, μια γυναίκα. Επειδή στο μυαλό του είχε μια ηλίθια πεποίθηση, που δεν την μάθαμε όλοι έτσι, που δεν την στραβοκαταλάβαμε οι περισσότεροι μ’ αυτό τον τρόπο, πως αυτή η γυναίκα “του ανήκε”.
Μπορώ να πω, ότι όλα αυτά τα χρόνια, ένας κόμπος ανέβαινε στο λαιμό μου κάθε φορά που διάβαζα μια τέτοια είδηση, ή που άκουγα μια τέτοια ιστορία. Και αντίστοιχα δεν πήγαιναν ούτε τα χέρια μου, ούτε κι έρχονταν οι λέξεις στο πληκτρολόγιο ή στο στόμα μου για το τι να πω σε τέτοιες περιπτώσεις.
Η λέξη “ετεροντροπή” δεν ήταν μια έννοια που υπήρχε όταν εγώ μεγάλωνα και μάθαινα τον κόσμο. Πολλά δεν υπήρχαν και ακόμα περισσότερα ήταν διαφορετικά. Αλλά ο ατομικισμός κι η έννοια του “μάγκα” εξελίχθηκαν πολύ αλλιώτικα μέσα στα χρόνια. Προφανώς “τσάμπα μάγκες” και “παληκαράδες” υπήρχαν σε όλες τις εποχές”. Αλλά υπήρχαν και έννοιες όπως οι “λεβέντες” κι ο “ιπποτισμός”. Δεν φταίει ούτε ο φεμινισμός, ούτε ο αγώνας για ισότητα και ισοτιμία για την διαστρέβλωση τους. Δεν θα κάνω τώρα κοινωνιολογική ανάλυση, για το γιατί φτάσαμε να ανεχόμαστε τραμπούκους σεξιστές όπως ο Τραμπ που περηφανευόταν δημοσίως “από που πρέπει να πιάνεις τις γυναίκες” και να βλέπουμε τόσους συνένοχους με κτήνη όπως ο Πελικό στη Γαλλία και την ντροπή των ανδρών που λέγεται telegram group στη Γερμανία.
Ο καθένας δεν μιλάει για τους λόγους του. Ίσως επειδή φοβόμαστε. Ίσως επειδή μας βολεύει. Ίσως επειδή έτσι μάθαμε. Σαν άντρες, μας έμαθαν ότι η σιωπή είναι δύναμη. Ότι η επιθετικότητα είναι αντρικό χαρακτηριστικό. Ότι τα συναισθήματα είναι για τις γυναίκες.
Αυτή η σιωπή όμως είναι που σας σκοτώνει. Γιατί όταν σωπαίνουμε μπροστά στο άδικο, γινόμαστε συνένοχοι. Όταν ένας φίλος μας κάνει ένα σεξιστικό σχόλιο κι εμείς γελάμε, γινόμαστε μέρος του προβλήματος. Όταν βλέπουμε βία και γυρίζουμε την πλάτη, την επιτρέπουμε.
Βλέπω τα αγόρια στα σχολεία γύρω μου. Βλέπω τον ανιψιό μου, πως μεγαλώνει με διαφορετικές αναφορές από αυτές που μεγαλώνουν άλλα αγόρια στην τάξη, στο σχολείο, στην γειτονιά του. Βλέπω τους συμμαθητές των κοριτσιών μου, και είναι σαν να βλέπω σε καθρέπτη τους πατεράδες τους. Και πολλές φορές, θέλω να πιάσω τους πατεράδες αυτούς και να τους ταρακουνήσω: “Τι σκατά έχετε στο κεφάλι σας; Καταλαβαίνετε τι κάνετε; Πως μεγαλώνετε έτσι τα παιδιά σας; Γιατί τους βάζετε τόση χαζομάρα, τόση βία και τόση πίεση ‘να γίνουν άντρες'”.
Την ίδια στιγμή καταλαβαίνω, πως κάτι αντίστοιχο νιώθουν κι αισθάνονται εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο. Σε όλη την ιστορία της ανθρώποτητας. Απλά τώρα έχουμε κάτι διαφορετικό. Έχουμε έναν κόσμο που έχει αλλάξει, που έχει εξελιχθεί, που έχει γίνει καλύτερος σε τόσα πολλά πράγματα. Και που παρά την περίεργη καμπή στην ιστορία του, δεν μπορεί παρά να ξαναπάει μπροστά. Άρα αυτό που έτσι κι αλλιώς έχω να κάνω, δεν είναι να πιάσω κανέναν από το γιακά, το λαιμό ή τα χέρια. Αλλά να εκπαιδεύσω τα παιδιά μου, και να ενημερώσω όποιον άνθρωπο μπορώ, για το τι σημαίνει καλύτερος, ελεύθερος, χωρίς φόβους και διακρίσεις, κόσμος, και πως μπορούμε να το φτιάξουμε. Για τα παιδιά μας, για τις κόρες μου, για τους γιους τους, για τις γυναίκες, είτε τις νιώθουμε “μας”, είτε μας χρειάζονται ή δεν μας θέλουν “δικούς τους”.
Δεν είμαι καλύτερος
Κι εγώ είμαι ένοχος. Έχω κάνει λάθη. Έχω γελάσει με αστεία που δεν έπρεπε. Έχω μιλήσει άσχημα. Έχω πληγώσει. Έχω σωπάσει όταν έπρεπε να μιλήσω. Έχω κρύψει το κεφάλι στην άμμο, λέγοντας: “Εγώ δεν είμαι έτσι.”
Αλλά ξέρετε κάτι; Δεν αρκεί να μην είμαι έτσι. Πρέπει να είμαι καλύτερος. Πρέπει να κάνω κάτι. Γιατί αν δεν το κάνω εγώ, ποιος θα το κάνει;
Γυναίκες, συγγνώμη
Συγγνώμη που σας προδώσαμε. Συγγνώμη που δεν σας προστατέψαμε. Συγγνώμη που σας αφήσαμε μόνες σε αυτόν τον κόσμο.
Αλλά η συγγνώμη δεν αρκεί. Ποτέ δεν αρκεί. Δεν είναι λόγια που θα σας δώσουν πίσω την ασφάλεια που σας στερήσαμε. Δεν είναι οι λέξεις μου που θα φέρουν πίσω όσες χάθηκαν από τη βία μας.
Η συγγνώμη πρέπει να γίνει πράξη.
Τι μπορούμε να κάνουμε
Δεν θέλω να σας δώσω “συμβουλές”. Δεν έχετε ανάγκη από άλλο ένα άρθρο που σας λέει πώς να σώσετε τον εαυτό σας. Δεν χρειάζεστε άλλες λίστες για το πώς να επιβιώσετε. Δεν χρειάζεστε άλλο φόβο.
Εμείς είμαστε που πρέπει να αλλάξουμε. Εμείς οι άντρες.
- Να μάθουμε στα αγόρια μας τι σημαίνει σεβασμός. Όχι με λόγια, αλλά με πράξεις.
- Να μιλήσουμε στους φίλους μας όταν λένε κάτι λάθος. Να τους κοιτάξουμε στα μάτια και να πούμε: “Δεν είναι αστείο αυτό.”
- Να ακούμε τις γυναίκες. Να πιστεύουμε τις γυναίκες. Να στεκόμαστε δίπλα τους, όχι μόνο όταν μας συμφέρει, αλλά κάθε μέρα.
- Να γίνουμε πρότυπα. Όχι τέλειοι. Όχι αλάνθαστοι. Αλλά άνθρωποι που προσπαθούν.
Ένας κόσμος που σας αξίζει
Ονειρεύομαι έναν κόσμο όπου δεν θα φοβάστε. Όπου δεν θα χρειάζεται να σκέφτεστε αν θα φτάσετε ασφαλείς στο σπίτι σας. Όπου οι κόρες μου – και οι κόρες σας – θα ζουν ελεύθερες, χωρίς να απολογούνται για την ύπαρξή τους.
Ξέρω πως έχουμε δρόμο μπροστά μας. Έναν δύσκολο, ανηφορικό δρόμο. Αλλά σας υπόσχομαι: Δεν θα μείνω άλλο σιωπηλός.
Κάθε φορά που βλέπω τις κόρες μου να γελάνε, σκέφτομαι εσάς. Σκέφτομαι τον κόσμο που τους αφήνω. Και δεν αντέχω να είναι ένας κόσμος που τις πληγώνει.
Γυναίκες, συγγνώμη. Και υπόσχομαι.
Υπόσχομαι να είμαι μέρος της αλλαγής. Για εσάς. Για εμένα. Για τα παιδιά μας. Για έναν κόσμο που σας αξίζει.
