Η πρώτη κίνηση που έκανε ένας ποδοσφαιριστής που σκόραρε ένα σημαντικό γκολ τη δεκαετία του 2000 ήταν να βγάζει τη φανέλα του τρέχοντας να πανηγυρίσει με τους φανατικούς οπαδούς της ομάδας του. Ήταν τόσο έντονο το φαινόμενο που η διεθνής ομοσπονδία αποφάσισε να τιμωρούνται με κίτρινη κάρτα οι παίκτες που βγάζουν τη φανέλα τους.

Ακόμη κι έτσι, με τον κίνδυνο της τιμωρίας, το φαινόμενο ενός ημίγυμνου άντρα να πανηγυρίζει μπροστά σε χιλιάδες τρελαμένους οπαδούς δεν έχει εκλείψει. Τι μπορεί να προκαλεί αυτή την κίνηση;

Είναι η έκσταση της στιγμές; Σαφώς! Όταν χιλιάδες κόσμου συντονίζονται στον ίδιο παλμό, αυτό έχει ως αποτέλεσμα διάφορες αυθόρμητες πράξεις. Ένα κοινό συναίσθημα που νιώθουν ταυτόχρονα χιλιάδες κόσμου, που ενώνει ανθρώπους από διαφορετικές αφετηρίες, προσλαμβάνουσες, κοινωνικές τάξεις, γειτονιές, πόλεις, χώρες… Όλοι μαζί, για κάποιες στιγμές, βιώνουν ένα ανυψωτικό συναίσθημα να τους κατακλύζει, τόσο κοινό με τον άγνωστο δίπλα που μπορεί να χορεύουν αγκαλιά. Υπό ποια συνθήκη μπορεί να συμβεί αυτό στη Σταδίου, στις 8 το απόγευμα μιας Τρίτης; Υπό καμία συνθήκη. Μπορεί να συμβεί μόνο σε χώρους όπου συναντιούνται άνθρωποι με κοινό σκοπό: Να στήσουν ένα σύμπαν συμπεριληπτικό με αναφορές κοινές. Όπως σε μια συναυλία.

Για αυτό, άλλωστε, και η μουσική θεωρείται από ολοκληρωτικά καθεστώτα ως η πιο επικίνδυνη των τεχνών. Μπορεί να συντονίσει χιλιάδες κόσμου ταυτόχρονα με το ίδιο συναίσθημα. Δεν θα μπορούσε να συμβαίνει το ίδιο βλέποντας χιλιάδες κόσμου έναν πίνακα ζωγραφικής. Ούτε διαβάζοντας ένα βιβλίο. Κλείνει η παρένθεση.

Με τον τρόπο της Ζαμάνη

Κάποτε το αμερικανικό Vice ρώτησε τον ψυχοθεραπευτή Τζόναθαν Χόμπαν αν υπάρχει στην πραγματικότητα επιστημονικός λόγος που στις συναυλίες πολλοί πετάνε τα t-shirts. «Είναι σίγουρα κάτι πολύπλευρο. Αλλά όλα είναι θέμα ελευθερίας και σύνδεσης» απάντησε εκείνος.

Λίγο πριν η Ματούλα Ζαμάνη πετάξει την μπλούζα της, εκείνη και το κοινό από κάτω είχαν φτάσει στο υπέρτατο σημείο της έκστασης. Τα όργανα δίπλα της βυσσοδομούσαν, ο κόσμος παραληρούσε, η έκρηξη τεστοστερόνης θα μπορούσε να φωτίσει τον ουρανό. Και τότε εκείνη, αυθόρμητα, θέλησε να μείνει ελεύθερη, σύμφωνα με τον Χόμπαν.

Ίσως ο ίδιος ψυχοθεραπευτής, ο Τζόναθαν Χόμπαν ντε, να υποστήριζε πως αυτή η κίνηση της Ζαμάνη ήταν η δική της υπόκλιση στο κοινό, για αυτόν τον συντονισμό που πέτυχαν, για αυτό το ντελίριο συναισθημάτων που μοιράστηκαν επί δύο ώρες.

Όταν η Ματούλα Ζαμάνη το έκανε, δεν σκέφτηκε «πώς θα δείχνω χωρίς την μπλούζα». Αυτό θα το σκεφτόταν μια ερμηνεύτρια που χτυπιέται για ώρες στο γυμναστήριο και που πάλι θα είχε τις ανασφάλειες της. Τη Ματούλα Ζαμάνη δεν την ένοιαζε το φαίνεσθαι, αλλά το είναι. Οι άνθρωποι από κάτω δεν ήταν κάποιες χιλιάδες κόσμου που παρακολούθησαν μια συναυλία, αλλά οι άνθρωποί της, με τους οποίους μοιράστηκε μια διονυσιακή έκσταση, ένα βίωμα, στο οποίο θα μπορεί να επιστρέφει μετά από χρόνια.

Η στιγμή αυτή καταγράφηκε σε βίντεο. Όσοι το έχουν παρακολουθήσει στην οθόνη δεν μπορούν να βιώσουν τη στιγμή, την έξαψη. Μένουν σε μια εικόνα, αυτή της Ματούλας Ζαμάνη χωρίς μπλούζα. Μακάρι να μην αγνοούν πόσο υπολείπεται η «εικόνα» ενός σωμάτος της ψυχικής υπέρβασης και σύνδεσης.

Έτσι, ατάραχοι, μακριά από τη συνθήκη του συμβάντος, σχολιάζουν χολερικά και μίζερα, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την ιδιαίτερη περίσταση. Δεν περπατούσε η Ζαμάνη στην Ερμού και απλά έβγαλε την μπλούζα της. Όμως «οι άλλοι» αυτό είναι προορισμένοι να κάνουν. Όπως ακριβώς το έγραψε και ο Σαρτρ: «Η κόλαση είναι οι άλλοι». Για μας η Ζαμάνη είναι ο Παράδεισος.