1. Η αλαζονεία και η ψευδαίσθηση της παντοδυναμίας είναι πάντα κάκιστοι σύμβουλοι. Η αρνητική τους επιρροή λειτουργεί εκθετικά όταν θαρρείς ότι είσαι γαμάτος επειδή δραστηριοποιείσαι σε ένα επιχειρηματικό κλάδο που θεωρείται κουλ ή επειδή έκανες disrupt μια αγορά η οποία λόγω ακριβώς της έλλειψης κανόνων σου έδωσε το περιθώριο να κυριαρχήσεις.
2. Οι καταναλωτές έχουν δύναμη. Συνήθως είναι μια κλισέ φράση στα εγχειρίδια, αλλά δεν στερείται περιεχομένου. Αν δεν είχαμε, δεν θα γινόταν ποτέ αυτός ο χαμός με το efood.
3. Από την άλλη, η δύναμη προϋποθέτει και ευθύνη διαφορετικά υποβιβάζεται στο γνωστό παροξυσμικό κύκλο των 48 ωρών των κοινωνικών δικτύων μέχρι ο αλγόριθμος να αλλάξει τη σύσταση το χυλό των πληροφορίων που μας σερβίρει -οργισμένοι χρήστες πάντα θα υπάρχουν.
4. Ευθύνη σημαίνει καταναλώνω επιλέγοντας προσεκτικά προϊόντα και υπηρεσίες. Μαθαίνω για εργασιακές σχέσεις, για προέλευση πρώτων υλών, για μεθόδους εμπορίου κτλ. Μπορεί να γίνει πάντα αυτό όχι; Πάλι θα πρέπει η ευθύνη να είναι ατομική την ώρα άλλοι, επιχειρήσεις και εργοδότες, ξεχειλώνουν ερμηνείες ήδη ξεχαρβαλωμένων νομοθετικών πλαισίων; Όχι.
5. Να εμπιστευτούμε όμως όσους ξέρουμε. Συνήθως πρόκειται για μικρά, τοπικά, συνεργατικά εγχειρήματα. Ναι, δεν έχουν λαμπερά app, δεν διαθέτουν άπειρες επιλογές, δεν είναι πάντα διαθέσιμοι, δεν είναι το ίδιο γρήγοροι. Δεν εκμεταλλεύονται όμως.
6. Να διεκδικήσουμε κρατική προστασία. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί οφείλουν να λειτουργούν προς όφελος των πολλών και των πιο ευάλωτων, δηλαδή των εργαζομένων.
7. Μα γιατί τέτοιος χαμός συγκεκριμένα για το efood ενώ οι ανταγωνιστές της κάνουν το ίδο; «Ήταν βολικό και δημοφιλές» θα πουν κάποιοι. Ήταν «love brand» θα πουν οι marketeers. Ναι, οκ. Οι επιχειρήσεις λειτουργούν με γνώμονα το κέρδος και επενδύουν πολλά για να μας κάνουν να το ξεχνάμε. Δημιουργούν αφηγήσεις, προβάλλουν αξίες, πληρώνουν αδρά επαγγελματίες για να χτίσουν την πιο πειστική ιστορία και να μετατρέψουν την κατανάλωση ενός προϊόντος ή υπηρεσίας σε εμπειρία. To efood μάλιστα ήταν ξεχώριζε για αυτές της καμπάνιες. Ας μην τσιμπάμε, λοιπόν, και ας μην θεωρούμε τις επιχειρήσεις κάτι άλλο από αυτό που πραγματικά είναι: πουλούν κάτι (καλό, κακό, μέτριο) και στο τέλος της ημέρας η απόδοση των στρατηγικών κρίνεται σε ένα φύλλο excel.
8. Η πιο δημοφιλής πλατφόρμα φιλοξενίας δεν έχει στην κατοχή της κανένα ακίνητο. Η πιο δημοφιλής πλατφόρμα μεταφορών δεν έχει στην κατοχή της κανένα όχημα. Το efood, η πιο δημοφιλής πλατφόρμα διανομών, θέλει να κάνει την μετάβαση σε μια εποχή που δεν θα έχει ιδιόκτητο στόλο. Τα παραδείγματα είναι εκεί έξω, στην καθημερινότητα μας. Το παρόν είναι γεμάτο γκρίζες ζώνες και μικρά ελ ντοράντο, αχαρτογράφητες επικράτειες στα δυτικά του Πέκος -εκεί δεν ισχύει η καλοσύνη των ξένων ή των εργοδοτών.
9. Έστω ότι υπήρχαν τόσοι πολλοί που δεν γνώριζαν, που δεν ψυλλιάζονταν, που δεν είχαν κάνει ένα σιωπηρό συμβιβασμό και, πλέον, σοκαρισμένοι αποχωρούν και ζητούν σκληρό μποϊκοτάζ της εφαρμογής. Θα βοηθούσε κάτι τέτοιο; Αν δηλαδή οι εργαζόμενοι σε ένα μεγάλο εργοστάσιο διεκδικήσουν κάτι η στήριξη μας θα είναι να απαιτούμε να κλείσει το εργοστάσιο;
10. Στον ψηφιακό κόσμο όλα είναι εύκολα, γρήγορα απλά. Πατάς 1 αστεράκι στο rating και ησύχασες, πατάς απεγκατάσταση και τελείωσες. Εδώ έχουμε τελειώσει σχέσεις με ένα “διαβάστηκε”, τρώμε χυλόπιτα με ένα swipe left την ώρα που στεκόμαστε στην ουρά με τα τυριά στο super market, σιγά μην μασάγαμε με την πίτσα και τον καφέ.
11. Ωστόσο για τα παραπάνω ισχύει αυτό λένε στις ταινίες: «ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα». Τις άνισες και εκμεταλλευτικές εργασιακές σχέσεις πώς τις κάνεις απεγκατάσταση;
12. Ας μην ξεχνάμε ότι το efood θεώρησε ότι όλο αυτό ήταν ένα πρόβλημα επικοινωνίας, ότι με μια άλλη διατύπωση θα είχε αποφύγει την κατακραυγή. Στο κάτω-κάτω, δεν ματαιώνει την εφαρμογή του πλάνου της, κι ας υποχώρησε προσωρινά για τους εργζόμενους των οποίων η σύμβαση λήγει στο τέλος του μήνα.