Σοκ; Ή μήπως η ελληνική κοινωνία είναι έτοιμη -μετά από τόσες ψυχές που χάθηκαν από το χέρι του συντρόφού τους- να δεχθεί τον όρο γυναικοκτονία και να μεγαλώσει τα μικρά αγόρια για να γίνουν άνδρες που δεν θα σκοτώνουν τις συντρόφους τους επειδή “χάλασε η φάση”.
Η Ελένη Τοπαλούδη στην Ρόδο, η Αγγελική Πέτρου στην Κέρκυρα, η φίλη μου που βρέθηκε κλειδωμένη, ένα αυγουστιάτικο σαββατοκύριακο στην Σαντορίνη, χωρίς κινητό, επειδή ήθελε να χωρίσει τον σύντροφό της (εκείνος δεν το δεχόταν), η δική σου κολλητή, εσύ, η Καρολάιν στα Γλυκά Νερά, η 26χρονη Γαρυφαλλιά που ανασύρθηκε νεκρή από τη θάλασσα στη Φολέγανδρο, η 19χρονή στην Ηλιόπουλη που την κακοποιούσε ο πατέρας της και στη συνέχεια ο βιαστής-μαστροπός της, η Κωνσταντίνα Τσάπα, η 28χρονη μητέρα ενός δίχρονου παιδιού που έπεσε νεκρή από το μαχαίρι του συζύγού της στη Μακρινίτσα, μαζί με τον αδελφό της θύματα ενός σωβινιστή 31χρονου που πιστεύει ότι οι γυναίκες είναι κτήματά των ανδρών. Μια λίστα με γυναικοκτονίες που συγκλόνισαν το πανελλήνιο, όπως λένε στα αστυνομικά δελτία. Τις σκότωσαν επειδή είναι γυναίκες. Εδώ και καιρό ζούμε αυτές τις ατέλειωτες σελίδες από το 2666 του Μπολάνιο όπου αναφέρονταν σε μορφή καταλόγου οι υποθέσεις με τις αγνοούμενες και δολοφημένες γυναίκες στη Σάντα Τερέσα στο Μεξικό.
Τι ακριβώς συγκλόνισε και ποιον; Οι γυναίκες μεγαλώνουμε με την παραίνεση “να προσέχεις”, πλέον ακούγεται το “να φεύγετε” (και πόσο εύκολο είναι αλήθεια το “να φεύγεις”;) Γενικά, μια ευθύνη για την ύπαρξη μας. Πρέπει να λογοδοτούμε, να φυλαγόμαστε, να είμαστε προσεκτικές, να μην “χαλάμε τη φάση”, να μην περπατάμε μόνες μας, να μην χωρίζουμε τον άνδρα μας αν μας χτυπήσει, να μην χαλάσουμε το σπιτικό μας, να μην, να μην, να μην. Μια ζωή με κανόνες, απαγορεύσεις, ρητές υπενθυμίσεις ότι είμαστε αδύναμες, θύματα, ότι απειλούμε τον κακοποιητικό σύντροφό μας αν αποφασίσουμε να χωρίσουμε (γράφτηκε στην περίπτωση του γυναικοκτόνου Μπάμπη).
Κάτω από αυτό το κείμενο στη σελίδα του Provocateur στο Facebook, κάτω από κείμενα της Α, Μπα στη δική της στήλη στη Lifo, κάτω από αναρτήσεις γυναικών μπαίνουν άνδρες που χλευάζουν τον όρο γυναικοκτονία, βάζουν ιμοτζι κλόουν. Αυτοί, μπορεί να διαβάζουν εφημερίδες με τίτλους “έγκλημα πάθους”, ‘τον απειλούσε με διαζύγιο’, ‘μαλώσαμε και η φάση χάλασε’ και να μην εξοργίζονται. Αυτοί, όμως, δεν σκέφτονται ποτέ ότι θα μπορούσαν να είναι στη θέση του θύματος. Οι περισσότερες γυναίκες που ξέρω, το κάνουν, ασυναίσθητα. Κάθε γυναικοκτονία τους υπενθυμίζει ότι φέρουν τραύματα. Ότι ζούμε σε μια κοινωνία που δεν μας προστατεύει από την έμφυλη βία. Εδώ ένας αστυνομικός, έδερνε κι εξέδιδε μια 19χρονη γυναίκα. Χάθηκε η μπάλα. Δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά.
Μας ακολουθούν στο σπίτι μας, μας δείχνουν τα γενετικά τους όργανα (τι να έγινε αυτός ο άνδρας της Νέας Σμύρνης άραγε) και μας ζητούν να είμαστε προσεκτικές. Οι πατεράδες στην Ελλάδα ανησυχούν μην βγει ο γιος τους γκέι. Δεν σκέφτονται ότι μπορεί να μεγαλώνουν έτσι έναν βιαστή, έναν δολοφόνο.
Διαβάζουμε στο diotima.org «ένα μεγάλο ποσοστό των γυναικοκτονιών είναι σε βάρος γυναικών που βρίσκονται σε βίαιες σχέσεις και διαπράττονται από τον νυν ή έναν πρώην σύντροφό τους. Ο ορισμός, λοιπόν, που παρουσιάζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για τη γυναικτοκτονία, είναι ότι πρόκειται για “ανθρωποκτονία γυναικών” από πρόθεση επειδή είναι γυναίκες. Η σωστή αποτύπωση και ο σαφής χαρακτηρισμός ενός γεγονότος -στη συγκεκριμένη περίπτωση η γυναικοκτονία- βοηθάει να γίνει “ορατό” το πρόβλημα, να βρεθούν οι αιτίες που το γεννούν και η ιδιαιτερότητά του έναντι άλλων προβλημάτων, ώστε να πάρουμε και τα σωστά μέτρα αντιμετώπισης και εξάλειψής του. Ως εκ τούτου, μοιάζει λοιπόν μάλλον ατελέσφορο να εστιάζουμε σε ένα επίπεδο που ανταπαντάμε σε κριτικές και εμπλεκόμαστε σε “debate” λέξεων».
Η ελληνική πολιτιειά, ωστόσο, μάλλον κοιτάζει αλλού: η υποχρεωτική συνεπιμέλεια γίνεται νόμος κράτους ύστερα από πιέσεις διάφορων λόμπι, βουλευτές λένε ανοιχτά ότι ένας κακοποιητικός σύζυγος μπορεί να είναι καλός πατέρας, συνέδρια έρχονται να προωθήσουν τη γονιμότητα γιατί αν ο σκοπός κάθε γυναίκας δεν είναι η τεκνοποιία, τότε ποιος είναι;
Και τέλος πάντων, πέρα και έξω από κάθε debate λέξεων, είναι αυτή η στιγμή όπου ένας γυναικοκτόνος, προστατεύμενος από όλα τα προνόμια κρυφών και φανερών ιεραρχίων, νιώθει άνετα να δικαιολογήσει τον εαυτό του με ένα “γαμήθηκε η φάση”. Ναι, αυτό δεν σηκώνει debate σχετικά με το βαθμό όπου η εξουσία, ο εκβοφισμός και η κακοποίηση είναι οργανικά στοιχεία της κοινωνίας μας.
Αναρωτιέμαι πραγματικά αν και πόσο έχει αλλάξει το σχήμα της παραδοσιακής εκτεταμένης αγροτικής οικογένειας, με τους γονείς, τα παιδιά, τις θείες, τους θείους, τα ξαδέλφια, τα πεθερικά, τους κουμπάρους; Στα μαθήματα κοινωνιολογίας το αντιλαμβανόμαστε, οι γυναίκες ελάχιστα εμφανίζονται ως δρώντα υποκείμενα στην κοινωνική θεωρία και έρευνα. Οι εμπειρίες των ανδρών έχουν θεωρηθεί ως καθολικές και οι δραστηριότητες και εμπειρίες των γυναικών έχουν παραμείνει αθέατες. Μήπως πρέπει η γονεϊκότητα στην Ελλάδα να εκσυγχρονιστεί επιτέλους;Για να μην λείπει καμία άλλη γυναίκα από το μέτρημα. Η πατριαρχική αρρενωπότητα βρίσκεται παντού. Και σκοτώνει.
