Μια παράδοξη είδηση βρίσκει τη θέση της στις κεντρικές σελίδες πολλών -κατά τα άλλα- αξιόπιστων sites. Η είδηση κάνει λόγο για επίθεση πολιτών σε αστυνομικούς, για ενέδρες από πολίτες, για τραυματισμένο όργανο της τάξης. Η είδηση «πουλιέται» ως ρεπορτάζ και δεν αλλάζει ούτε γράμμα στην εκφορά της για αρκετές ώρες. Έπειτα τα αντιπολιτευτικά κόμματα αρχίζουν να κάνουν ανακοινώσεις και δίπλα στην είδηση κάνει την εμφάνισή του το «σύμφωνα με την ΕΛΑΣ» που σε επίπεδο δημοσιογραφίας, ας πούμε ότι τα αλλάζει όλα. Η σκληρή αλήθεια, αυτή που μας φέρνει για ακόμα μια φορά αντιμέτωπους με τη χαωτική απορία «από πού ενημερωνόμαστε;» κάνει και πάλι την εμφάνισή της. Δεν ξέρουμε από πού ενημερωνόμαστε και πόσα ψέματα καταπίνουμε σαν αλήθειες. Δε μπορούμε να προσποιούμαστε πως δε βλέπουμε ούτε την οφθαλμοφανή πια διάθεση των μέσων καταστολής να κεράσουν ακραία, αδικαιολόγητη βία, ούτε τα ΜΜΕ που συνυφαίνουν στάχτη στα μάτια, fake news και προθυμία να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα.
Στην περίπτωση της Νέας Σμύρνης, τα fake news τα βρήκαν σκούρα. Όχι, δεν βρέθηκαν σε μια σπάνια συνάντηση πλανήτες που ευνοούν την επικράτηση της αλήθειας. Δυο είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους, παρά τις προσπάθειες για παραπληροφόρηση, μάθαμε και είδαμε ακριβώς τι είχε συμβεί.
Αφενός, το περιστατικό συνέβη στη Νέα Σμύρνη, όχι στα Εξάρχεια, όχι σε κάποια άλλη γειτονιά του κέντρου που καιρό τώρα συντονίζονται ολόκληρες προσπάθειες ώστε να εγγραφούν στο υποσυνείδητό μας ως παράλληλα σύμπαντα γεμάτα κρότου λάμψης, επιθέσεις και «ανομία». Η Νέα Σμύρνη δεν είναι Εξάρχεια, άρα δεν είναι και περιοχή-βούτυρο στο ψωμί οποιουδήποτε θέλει να κανονικοποιήσει τέτοια περιστατικά στις γειτονιές της, με δικαιολογητική βάση ένα «συμβαίνουν αυτά κάθε μέρα εκεί» ή με ένα «εκεί κάνουν κουμάντο μπαχαλάκηδες». Η Νέα Σμύρνη κατά τα φαινόμενα, είναι μια περιοχή που μπορεί αν είναι «ήσυχη», αλλά βγάζει δόντια σε όποιον πάει να διαταράξει το ζεν της. Ακόμα κι αν αυτός ο κάποιος κρατάει κλομπ, φοράει στολή και την απειλεί με 300άρια επειδή πήγε βόλτα με τα παιδιά της βόλτα στην πλατεία.
Αφετέρου, ζούμε στην εποχή του τώρα που δημοσιοποιείται άμεσα, στην εποχή που μια οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να περάσει στο άπειρο με το πάτημα ενός κουμπιού. Οι τεχνολογικές εξελίξεις και η άνθηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έρχεται να καλύψει τα κενά των διαχρονικών μέσων ενημέρωσης. Τα social media γίνονται η μοναδική πηγή αλήθειας, η μήτρα που γεννά τα πιο αξιόπιστα ρεπορτάζ (χωρίς εισαγωγικά). Δεν ξεχνάμε τη συμβολή τους στο ελληνικό #MeToo. Χθες δεν άργησαν να δημοσιευθούν τα βίντεο που έκαναν εμφανές πως το «ενέδρα 30 ατόμων σε αστυνομικούς» ήταν ένα κακό ανέκδοτο και η αλήθεια έβγαζε κάτι άναρθρα «πονάω» δεχόμενη βία χτυπήματα και ξύλο στα χέρια αστυνομικών, πεσμένη στο έδαφος. Ποιος έχει κατακτήσει τόσο τεχνηέντως την τέχνη του στρουθοκαμηλισμού και είναι διατεθειμένος να πιστέψει έναν τίτλο, αγνοώντας την κραυγαλέα διάψευση της ίδιας της εικόνας;
Τα τελευταία χρόνια αφήνουμε τους εγκεφάλους μας να μουδιάζουν μπροστά σε δυο ζητήματα που ζητούν λύση, εξαρτόμενα το ένα από το άλλο: την αστυνομική βία και την παραπληροφόρηση. Το πρώτο καλύπτεται από τη δεύτερη και κάπου εκεί γύρω στεκόμαστε και εμείς προσπαθώντας να βρούμε τη μέση, άρα και την αλήθεια, διαβάζοντας την ίδια είδηση από δυο-τρία διαφορετικά μέσα μπας και βρούμε τα κοινά στοιχεία, εντελώς μπακαλίστικα. Το ξύλο έχει αρχίσει να μεταμορφώνεται σε μοναδικό μέσο καταστολής και το μαθαίνουμε από μισόλογα, fake τίτλους, ντεμέκ ρεπορτάζ και φωτογραφίες από άλλο χρόνο. Οι χρήστες των social media που κάνουν προσπάθειες για την αυτονόητη, ορθή ενημέρωση, μιουτάρονται από πλατφόρμες και βλέπουν τα προφίλ τους να πέφτουν. Φωτορεπόρτερς βλέπουν αναρτήσεις τους να εξαφανίζονται με δικαιολογητική βάση το ότι «είναι αντίθετες στους κανόνες». Η αλήθεια φιμώνεται ακόμα και στα μοναδικά μέσα στα οποία διέπρεπε, γιατί δεν βρίσκει πουθενά αλλού χώρο να σταθεί, αλλά ακόμα το παλεύει.
Η αστυνομοκρατία μπορεί να τα βρήκε σκούρα στη Νέα Σμύρνη, αλλά οι εξελίξεις δε θα ήταν τέτοιες αν μιλούσαμε για τα Εξάρχεια. Η παραπληροφόρηση δε νίκησε, αλλά οι εξελίξεις δε θα ήταν τέτοιες αν δεν τύχαινε να περνάει από το σημείο κάποιος θαρραλέος με την κάμερα ανοιχτή και τη διάθεση να ρισκάρει το ξύλο από την αστυνομία.
Η αστυνομοκρατία και τα fake news τα βρήκαν σκούρα στη Νέα Σμύρνη, αλλά δεν είναι Νέα Σμύρνη όλη η Ελλάδα και δεν είναι κάθε μέρα Κυριακή.