Αυτός δεν είναι καιρός για “ίσες αποστάσεις” και οίκτο για τους θύτες

Η Σμαράγδα Καρύδη με μια ανάρτησή της, θέλησε να εκφράσει άποψη, συμπαράσταση, ανθρωπισμό, συμπόνοια, οίκτο και αμηχανία, όλα μαζί, αποδεικνύοντας πως σε καιρούς κρίσης και έντασης, η «πολιτική» των ίσων αποστάσεων μπορεί να φανεί καταστροφική. Κανείς δεν παίρνει σοβαρά ως παράδειγμα τη στάση της Ελβετίας στον Β’Παγκόσμιο Πόλεμο στις μέρες μας.

Με ένα μακροσκελές κείμενο, η ηθοποιός, εξέφρασε τον σεβασμό και τη στήριξή της σε όλα τα θύματα βίας, εκφοβισμού, παρενόχλησης και κακοποίησης που βρίσκουν επιτέλους τη φωνή τους. Το κλασικό #eimasteoloimazi που έχει κατακλύσει τα social media ίσως να ήταν αρκετό, ωστόσο, η ηθοποιός, θέλοντας να δώσει μια σφαιρική τοποθέτηση πάνω στο ζήτημα των ημερών, κατέληξε να δηλώνει ανίκανη να κατηγορήσει θύτες και καταγγελλόμενους, νιώθοντας βαθιά λύπη για την τροπή που παίρνει η ζωή τους. Έπειτα, θέλησε να δηλώσει πως η ίδια δεν έτυχε να γίνει ποτέ αποδέκτης συμπεριφορών κακοποιητικών ή με σεξουαλικές προθέσεις, αλλά αυτό δεν τη σταματά από το να στηρίζει όλο αυτό το κύμα που στόχο έχει να καθαρίσει τον χώρο του θεάτρου από ανθρώπους και υποστάσεις που πίστευαν ότι είναι στο απυρόβλητο. Η Ζέτα Δούκα δε συμφώνησε καθόλου. «Τα ρούχα τα καθαρίζουμε αφού σταματήσει να βρέχει, όχι πριν. Και τώρα βρέχει καταρρακτωδώς», της απάντησε, διαφωνώντας με την άτυπη στήριξη στους θύτες που συμπεριέλαβε η Καρύδη σε ένα κομμάτι της τοποθέτησής της. Διαφώνησε τόσο, που θέλοντας και μη, ξεκίνησε έναν διάλογο σε επίπεδο αναρτήσεων, στο οποίο η Σμαράγδα Καρύδη έσπευσε να απαντήσει και να επεξηγήσει όλα όσα παρεξηγήθηκαν.

​

Γονείς και εκπαιδευτές από μικροί προσπαθούν να μας φυτέψουν την ενσυναίσθηση. Ας σηκώσει το χέρι του όποιος δεν έχει ακούσει ατάκες όπως «μπες στη θέση του άλλου» αρκετές φορές στη ζωή του. Μετά είναι και το άλλο, το «κάθε νόμισμα έχει δυο όψεις», το «άκου τις εκδοχές όλων των δρώντων πριν πάρεις μέρος» και το «η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση». Ναι, για μια σειρά από καλούς λόγους μάθαμε να φυλάμε τα νώτα μας, μη μας πει κανείς πως δε σκεφτήκαμε όλες τις πλευρές και όλα τα ενδεχόμενα. Μην τυχόν και ήρθε καμία από τις στιγμές που λάβαμε μέρος με κάθε μας κύτταρο αφημένο σε έναν θυμό τέτοιο, που δε μας αφήνει ούτε ενέργεια, ούτε διάθεση, ούτε μυαλό να βρούμε την ενσυναίσθηση και δύναμη για ασφαλή ουδετερότητα. Μερικοί ψυχολόγοι θα έλεγαν πως αυτή ακριβώς η οδηγία, δημιούργησε και το σύνδρομο του «καλού παιδιού», που δε θέλει να πληγώσει κανέναν και έχει ανάγκη να τα έχει καλά με όλους.

Αυτό που επικρατεί αυτή την περίοδο, που το ένα θύμα μετά το άλλο βρίσκει τη φωνή και τη δύναμη να καταγγείλει, λες και το θάρρος έγινε ως δια μαγείας μεταδοτικό, δικαιολογεί κάθε πρόθεση να μη ζυγίσουμε. Να μη ζυγίσουμε τίποτα απολύτως. Σε αυτή τη φάση όλη μας η ενέργεια, η κατανόηση και η ενσυναίσθηση και στήριξη είναι αφιερωμένη στα θύματα. Ο Σωτήρης Τσαφούλιας, κατά τη διάρκεια ενός μονολόγου που λειτούργησε λυτρωτικά για όλους μας, ανέφερε πως στα θύματα πρέπει να μετράμε και τις συζύγους και τους συγγενείς των θυτών. Ενδεχομένως και τους ίδιους τους θύτες, ως έρμαια της παθολογίας τους. Αλλά όχι τώρα. Τώρα δεν είναι καιρός για αυτό. Τώρα όλος ο χρόνος, όλα τα μικρόφωνα και όλα τα αυτιά είναι ρεζερβέ για όσους πρέπει να ακουστούν, σε εκείνους με τα χρόνια τραύματα, τους εγκλωβισμένους σε σιωπές και τύψεις ξένες.

Αυτή είναι από τις λίγες φορές που αξίζει να στείλουμε στο διάολο ίσες αποστάσεις, ψύχραιμες τοποθετήσεις και κατανόηση κινήτρων στο βωμό μιας ανώτερης σκέψης που αφιερώνει χρόνο στην ανάγνωση και των δυο όψεων του νομίσματος. Όχι. Τώρα κάθε κύτταρο στήριξης και ενσυναίσθησής μας θα δωθεί στα θύματα. Δεν έχουμε χρόνο για μη-εμπειρίες, για «εμένα δε μου έχει συμβεί», για «δεν άφησα τα περιθώρια». Τώρα μόνο ανοιχτές αγκαλιές και συγγνώμες για πληγές που κάναμε πως δε βλέπαμε. Μπορούμε να μην είμαστε καλά παιδιά τώρα. ίσως και να το οφείλουμε. Στο τέλος αυτής της περιπέτειας δε μας κατηγορήσει κανείς ως «πολεμοχαρείς» ή προκατειλημμένους. Θα έχει καθαρίσει ο τόπος, διάολε.

Με ανάρτησή του, ο Πάνος Κοκκινόπουλος έγραψε:

«Φτάνει πια με τους «εμένα δε μου συνέβη». Κανείς δεν ενδιαφέρεται για εσάς. Κανείς. Δεν δίνουμε δεκάρα για αυτό που ΔΕΝ σας συνέβη. Μας ενδιαφέρει μόνο αυτό που συνέβη σε κάποιους άλλους. Δεν είστε μωρά. Ο κόσμος δεν γυρνάει γύρω σας. Βγείτε επιτέλους από το στοματικό στάδιο και περάστε στο οιδιπόδειο. Έχετε ακούσει για την ενσυναίσθηση; Όταν μπορέσεις να δεις, να καταλάβεις και να αισθανθείς το βλέμμα του άλλου ίσως μπορέσεις να αισθανθείς καλύτερα τη ζωή. Και ίσως, λέω ίσως, κάποια στιγμή να αισθανθείς κι αυτό που κάποιοι λένε τέχνη».

Και με αυτό θα κλείσει αυτό το κείμενο, γλιτώνοντάς μας από τον κόπο ενός ακόμα επιλόγου.