Όταν πέθανε ο παππούς έμπαινε η Άνοιξη. Στην κηδεία η λάσπη μούσκευε τα γόνατα. Η γιαγιά δεν θεωρούσε σωστό να φορέσω πράσινες γαλότσες τέτοια μέρα, όμως όταν βροντάει στα βουνά της Ηπείρου, δεν ακούς ούτε τη σκέψη σου. Η βροχή έσταζε στα μαλλιά, μπερδεύονταν με τα δάκρυα, αναγούλιαζε το γεμάτο κονιάκ στομάχι θολώνοντας τις αναμνήσεις. Εκεί, σε ένα μαύρο φόντο με λευκά ροδοπέταλα και κεριά που έσβηναν πριν ανάψουν, χάζευα το ξύλινο κουτί να πασπαλίζεται με χώμα, μέχρι που έμεινα μόνη να σκαλίζω με μανία τη μνήμη ενός παρελθόντος, που από τη μέρα που πέθανε ο παππούς, κράσαρε. Έτσι, παραδόθηκα άνευ όρων σε λυγμούς που δεν καταλάβαινα αν σπάραζαν τα μέσα μου γιατί ο παππούς “έφυγε” μια μέρα που μυρίζαμε παρέα ένα κλωνάρι βασιλικού ή γιατί ξαφνικά δεν θυμόμουν σχεδόν τίποτα από την κοινή και υπέροχη ζωή μας.

Έτσι και σήμερα. Λίγες ώρες πριν την απόφαση της δίκης που χάραξε ένα κηλιδιασμένο από αδικοχυμένο αίμα μονοπάτι, δυσκολεύομαι να ανασύρω στιγμές που ζήσαμε και μας άφησαν ξάγρυπνους, έκλεισαν τος φωνές μας, στιγμές που γεννήσαμε αγάπη και ελπίδα μέσα στο σκοτάδι. Ανατρέχω στα ημερολόγια, τηλεφωνώ και ρωτάω αν όσα ζήσαμε, υπήρξαν. 

Θυμάμαι αχνά τα πρόσωπα των χρυσαυγιτών να μας “χτενίζουν” στον Κορυδαλλό όταν περνάγαμε από μπροστά τους για να πάμε τουαλέτα, τον λυγμό της Χρύσας της δικηγόρου της οικογένειας Φύσσα όταν ολοκλήρωσε την αγόρευση της, τη σιγουριά στη φωνή του Θανάση δικηγόρο των αλιεργατών, όταν μας κάλεσε όλους να πάρουμε θέση, με τις μέλισσες ή με τους λύκους. Θυμάμαι την πρώτη αγκαλιά της Μάγδας, τον κόσμο να καίγεται και εκείνη να αναρωτιέται αν έχουμε πάρει πρωινό, το πετάρισμα στο βλέμμα της Ειρήνης όταν τραγουδάγαμε στα στενά στο Κερατσίνι για τον αδερφό της, τις κραυγές που πότισαν τα ντουβάρια του Εφετείο στην απολογία του αρχηγού της ναζιστικής οργάνωσης, με το σύνθημα “Ο Παύλος ζει τσακίστε τους ναζί”.

Η αναζήτηση της κατανόησης του ανείπωτου, η ένταξη του ανοίκειου, η αποκρυπτογράφηση του συλλογικού τραύματος, το χωλαίνον πένθος, η βίωση της δολοφονίας όχι ως απώλεια, αλλά ως απουσία, παραμένει το σύνολο μιας γενικότερης και διαρκούς ψυχικής επεξεργασίας.

Η παρουσία μέσα στην απουσία του Παύλου, όλα εκείνα τα νησιά μνήμης που πρέπει να συνεχίσουμε να κατοικούμε όταν τα σαρώνει ο χρόνος, είναι όσα η αυριανή μέρα καλείται να αγκαλιάσει μέσω της Δικαιοσύνης.

Για το αντιφασίστα μουσικό, τους συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ, τους Αιγύπτιους αλιεργάτες, για όλα τα θύματα της Χρυσής Αυγής που βασανίστηκαν και οι υποθέσεις τους έμεινα μελανιασμένες στα συρτάρια. Όσα ακολουθούν, είναι ιστορίες πόνου που θα μείνουν αδικαίωτες, ιστορίες που προσεύχονται για την αυριανή ολοκληρωτική καταδίκη της Χρυσής Αυγής, ώστε να μην επαναληφθούν.

Ανώνυμα εγκλήματα της Χρυσής Αυγής

Το 2010 η Χρυσή Αυγή κέρδισε μια έδρα στο δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας. Στις εθνικές εκλογές του 2012 πλησίασε το 7%, εκλέγοντας 21 βουλευτές. Την ίδια εποχή, ο αριθμός και η ένταση των ρατσιστικών εγκλημάτων απογειώθηκε: οι οργανώσεις μιλάνε για δεκάδες θύματα που έφταναν στις δομές βαριά χτυπημένα. Το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, που ιδρύθηκε εκείνη την εποχή για να αναπληρώσει την έλλειψη καταγραφών από τις επίσημες αρχές, τεκμηρίωσε πέραν κάθε αμφιβολίας το modus operandi των ταγμάτων εφόδου: επιθέσεις που γίνονταν βράδυ από οργανωμένες ομάδες, ανθρώπους με συγκεκριμένη περιβολή, συνήθως στρατιωτική, με πολύ κοντά μαλλιά, με σιδηρογροθιές και αυτοσχέδιο οπλισμό, εποχούμενοι, καμιά φορά και με σκυλιά. Κάποια ελάχιστα θύματα έφταναν να καταγγείλουν στα αρχές μιας και ήταν μετανάστες χωρίς χαρτιά που θα κατέληγαν στο κρατητήριο.

Ακολουθούν κάποια από τα εγκλήματα που έμειναν ανώνυμα, στοιχειοθετημένες καταγραφές φορέων και οργανώσεων που η ογανωμένη πολιτεία επέλεξε να αγνοεί.

Για τα μάτια μιας κοπέλας

Παλαιό Φάληρο, Ιανουάριος 2013. Δευτέρα πρωί, δύο μέλη του Μετώπου Νεολαίας της Χρυσής Αυγής, ο Αλέξανδρος Χαζτηπαυλίδης και ο Γιώργος Αποστολόπουλος, επιτίθενται με μαχαίρι στον 16χρονο Φοίβο έξω από το σχολείο του. Οι δράστες του κόβουν τη μύτη και τον μαχαιρώνουν λίγα χιλιοστά αριστερά της καρωτίδας. Τον αφήνουν αιμόφυρτο και φεύγουν. Αρόγτερα, βγάζουν αναμνηστικές φωτογραφίες ποζάροντας με το μαχαίρι της επίθεσης. Αφορμή για όλα αυτά ήταν ότι ο Φοίβος τόλμησε να γράψει “Antifa” στο θρανίο της συμμαθήτριας του, Άρτεμης Καμπιώτη, που ήταν φίλη του Αποστολόπουλου και η ίδια μέλος της Χρυσής Αυγής. Ο Αποστολόπουλος καταδικάζεται σε έξι χρόνια και έξι μήνες κάθειρξη για βαριά σωματική βλάβη. 

Γυρίζοντας από τη δουλειά

Πειραιάς, Ιούνιος 2012. Ένας 39χρονος μετανάστης από το Μπαγκλαντές επιστρέφει από τη δουλειάτου όταν τρία άτομα τον πλησιάζουν και τον ρωτάνε από πού είναι. Όταν το θύμα τους απαντάει, αρχίζουν να τον κλοτσούν. Το θύμα αρχίζει να τρέχει. Τον προλαβαίνουν και τον ξυλοκοπούν άγρια. Το περιστατικό καταγράφηκε από οργάνωση του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας και δημοσιεύτηκε στην Έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη για τη ρατσιστική βία το 2013.

20 άτομα στο νοσοκομειο

Λέρος, Μάιος 2017. Για τρεις συνεχόμενες ημέρες, από τις 2 μέχρι τις 4 Μάη, οργανωμένες ομάδες ρατσιστών πραγματοποιούν αλλεπάλληλες επιθέσεις κατά προσφύγων. Σε μια από αυτές δέχονται επίθεση δύο τρανς πρόσφυγες, ενώ γυρίζουν σπίτι τους. Οι δράστες, οπλισμένοι με ξύλινο ρόπαλο και μακρύ ελαστικό καλώδιο, ξυλοκοπούν τις δύο τρανς, με συνέπεια τον σοβαρό τραυματισμό της μίας. Η τοπική αστυνομική αρχή δεν κάνει τίποτα για να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Β’ ΕΛΜΕ Δωδεκανήσου, “είκοσι άτομα μεταφέρονται στο νοσοκομείο με κακώσεις στο σώμα, μεταξύ των οποίων και μια έγκυος γυναίκα που κινδυνεύει να χάσει το παιδί της”.

Ξένος, ξένος

Ομόνοια, Ιούλιος 2012. Ο Παλαιστίνιος προσφυγας μιλάει στο τηλέφωνο όταν μια ομάδα δέκα αντρών του επιτίθεται. Κάποιος τον σπρώχνει και πέφτει κάτω. Αρχίζουν να τον χτυπούν με ξύλα και σιδερολοστούς, ουρλιάζοντας “Ξένος, ξένος!”. Το θύμα χάνει τις αισθήσεις του. Ξυπνάει αργότερ στο νοσοκομείο. Το περιστατικό καταγράφηκε από οργάνωση του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας και δημοσιεύτηκε στην Έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη για τη ρατσιστική βία το 2013.

Αλίμ

Πατήσια, Μάιος 2011. Πογκρόμ. Δύο άντρες με μηχανή καταδιώκουν τον 21χρονο Αλίμ Αμπντούλ Μάναν, μετανάστη από το Μπαγκλαντές φωνάζοντας: “Όσους βρούμε σήμερα, θα σας σφάξουμε”. Στη συμβολή των οδών Στρατηγού Καλλάρη και Κωνσταντινίδη ο ένας από τους δύο κατεβαίνει από τη μηχανή και τον μαχαιρώνει πέντε φορές. Ο Αλίμ διακομίζεται στο νοσοκομείο, όπου διαπιστώθηκε και ο θάνατος του. Η επίθεση καταγράφηκε στον Τύπο της εποχής. Χρειάστηκαν τουλάχιστον τρία χρόνια και μηνυτήρια αναφορά των μελών της πρωτοβουλίας Jail Golden Dawn προς τον Άρειο Πάγο, για να σχηματιστεί δικογραφία για μία σειρά ρατσιστικών εγκλημάτων που έγιναν κατά τη διάρκεια του πογκρόμ.

* Στοιχεία από το βιβλίο: Βάλ’ τους Χ | Ο Μαύρος χάρτης της ρατσιστικής βίας.