Ανήκω στη γενιά που μεγάλωσε με τους ΑΜΑΝ. Ανήκω στη γενιά που λάτρεψε το Ράδιο Αρβύλα. Κι αν με ρωτάς, οι ΑΜΑΝ (παρέα με τους “Μήτσους” του Λαζόπουλου) ήταν η πιο σπαρταριστή και ξύπνια σάτιρα της τηλεόρασης του ’90 και του 2000. Κι αν με ρωτάς, οι Αρβύλα πήραν τη μαγιά κι από τα σκετς τη βάλανε στο στούντιο, με την ίδια όρεξη, με το ίδιο κέφι, και με τον ίδιο σεβασμό…

Σεβασμό είπα; Ναι, σεβασμό. Δεν είναι τόσο μακρινή η εποχή που άκουγες τίτλους αρχής κι άκουγες μαζί τους όαση στην ελληνική τηλεόραση. Γι’ αυτό και, δεν το κρύβω, με πονάει, μ’ ενοχλεί και με πειράζει το θέμα αυτό που γράφω σήμερα. Όχι γι’ αυτό που έγινε (αν είσαι ντόμπρος θα παραδεχτείς, σ’ όλους μπορεί να τύχει), αλλά για το άλλο, που δεν έγινε:

Για μια συγγνώμη που θ’ αρκούσε, μα δεν τη ζήτησε κανείς!

Σε μια εκπομπή λοιπόν, οι Ράδιο Αρβύλα έκαναν πλάκα. Έκαναν πλάκα μ’ έναν άνθρωπο. Για την ακρίβεια, με τον κύριο Απόστολο Κενανίδη που ‘χε την “ατυχία” να μιλάει με αδύνατη φωνή και να ‘ναι ταυτόχρονα πρόεδρος της ΟΦΑΕ (Ομοσπονδία Φορτηγών Αυτοκινητιστών Ελλάδος). Ένας νταλικέρης με ψιλή φωνή λοιπόν, μόνο που ο άνθρωπος εκείνος είχε κι αυτή την ατυχία στη ζωή του που δεν χρειάζεται κανένα εισαγωγικό τριγύρω της: είχε καρκίνο!

Ναι, γελάσαμε με την “αστεία” φωνή ενός ανθρώπου, που ήταν αστεία γιατί ο άνθρωπος αυτός είχε καρκίνο στο λαρύγγι του. Κι αυτό που μόλις έγραψα, μου σήκωσε την τρίχα. Κι ίσως να σήκωσε και τη δική σου, τώρα που το διάβασες. Γελάσαμε με τα σημάδια ενός αγώνα επιβίωσης, με τις ουλές μιας μάχης που δίνει ο άνθρωπος για τη ζωή του. Αλλά το πρόβλημα ίσως δεν είναι που γελάσαμε, Αντώνη (ή μάλλον είναι, τεράστιο πρόβλημα είναι, μα δεν θα μπω κι εγώ στη δηθενιά μιας Ελλάδας που ξαφνικά αποφάσισε ότι δεν γέλασε ποτέ με τα ελαττώματα ενός ανθρώπου – γελάσαμε, και φταίμε, απλώς εδώ το θέμα είναι άλλο). Κι ίσως το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν το ‘ψαξες, Αντώνη, ποιος είναι αυτός ο τύπος και γιατί μιλάει έτσι – μη λέμε ψέματα, κανείς δεν θα ‘ψαχνε. Το πρόβλημα Αντώνη, ΣΙΓΟΥΡΑ είναι που όταν έμαθες, αρνήθηκες να πεις στον άνθρωπο αυτό μια αγνή συγγνώμη. Δημόσια. Παλικαρίσια και δύσκολη, όπως πρέπει να ‘ναι μια συγγνώμη. Και την αρνήθηκες, γιατί όπως λες…

…δεν είχες πρόθεση!

Θα σε πιστέψω. Δεν το ‘θελες. Αλλά στ’ αλήθεια, τι είν’ αυτό που συζητάμε; Τι να ζυγίζει στην παλάτζα η πρόθεση, όταν υπάρχει απέναντι ένας άνθρωπο που τραβάει τέτοιο λούκι; Κι αν είχε γίνει ο χαβαλές με κάποιον που έπεσε, κι ύστερα μάθαινες πως είναι ανάπηρος, θα μέτραγε ξανά η πρόθεση; Κανένας δεν θα σε κατηγορούσε Αντώνη, αν είχες πει ότι φταις, έστω και δίχως πρόθεση. Αν είχες πει αυτό το: “Αδερφέ κάναμε λάθος, συγχώρα μας, καλή δύναμη και είμαστε μαζί σου!” που τόσο “Ράδιο Αρβύλα” ακούγεται στ’ αυτιά μου. Όλοι μαζί σου θα ‘τανε, αλλά δεν το ‘κανες.

Και αν’ αυτού τι έκανες; Τίποτα. Ο Κενανίδης μες στο πρόβλημά του είχε κοντά κι ένα παιδί που ένιωθε ντροπή κι έχανε το σχολείο του. Ένα παιδί δεν το μπορούσε ν’ αντέχει την κοροϊδία των άλλων παιδιών που, την πυροδότησες (έστω και δίχως πρόθεση). Ναι, τ’ άλλα παιδιά ευθύνονται. Κι ευθύνονται κυρίως οι γονείς τους, που δεν διδάξαν στα μαλακιστήρια τους πως είναι άλλο η πλάκα κι άλλο η χλεύη. Όμως ν’ αλλάξουν οι γονείς, και τα παιδιά, κι οι Έλληνες, κι ο κόσμος όλος απ’ τη μια μέρα στην άλλη, αυτό δεν γίνεται, Αντώνη. Αυτό που γίνεται είναι να τους δείξεις μες στη μούρη τους τι πάει να πει σωστό και λάθος, τι πάει να πει ευθύνη, ανθρωπιά, παλικαριά. Αρκούσε μια λεξούλα μόνο. Δεν την είπες. Κι επίτρεψέ μου να μαντέψω…

…δεν την είπες, γιατί όποιος λέει “συγγνώμη” σήμερα, γίνεται ξάφνου… αναξιόπιστος;

Η πολιτική, κρύβει τα λάθη της πίσω απ’ τις ιδέες. Η οικονομία πίσω απ’ τα μοντέλα. Η διανόηση τα κουκουλώνει με λέξεις δύσκολες, κι ο κόσμος τα κάνει πέρα λέγοντας το άσπρο-μαύρο. Αν λες “συγγνώμη” εκτίθεσαι, και ποιος θα σ’ εμπιστευτεί μετά; Κι έτσι οι άνθρωποι διαλέγουν να κουνάν το δάχτυλο επιμένοντας στου κόσμου τα παράλογα, παρά να πουν “έκανα λάθος” με το κεφάλι ψηλά κι ενώ το λάθος τους το βλέπει όλος ο κόσμος.

Κι ωστόσο…

…υπάρχει μωρέ πιο καθαρή και τίμια λέξη απ’ το “Συγγνώμη”;

Ξέρω τι λες: “Απ’ όταν βγήκε το συγγνώμη, χάθηκε το φιλότιμο”. Μα σ’ έναν κόσμο που κανείς δεν παραδέχεται τα λάθη του, ένα “συγγνώμη” είναι η κουβέντα με το περισσότερο φιλότιμο μες στις σελίδες του λεξικού…