Είδα πρόσφατα σκρολάροντας στο Facebook, μια αναδημοσίευση ενός βίντεο της ActionAid για τα παιδιά με αναπηρία, που είναι αόρατα στα σχολεία. Το εκπληκτικό πραγματικά βίντεο, κυκλοφόρησε το Μάϊο του 2015, στο πλαίσιο καμπάνιας ενημέρωσης του κοινού. Σύμφωνα με τα στοιχεία, που το συνόδευαν μόνο το 15% από τα 200.000 παιδιά με αναπηρία πήγαιναν στο σχολείο. Το υπόλοιπό 85% δηλαδή, περί τα 170.000 παιδιά, ήταν εκτός σχολείου. Αόρατα για την εκπαιδευτική κοινότητα, αόρατα για δασκάλους, γονείς, συμμαθητές, διευθυντές και σχολικούς τροχονόμους. Στην περιγραφή του βίντεο έγραφε το εξής συγκλονιστικό: “Τα παιδιά παραμένουν αόρατα από τις εκπαιδευτικές κοινότητες, περιορίζοντας τις πιθανότητες τους να γίνουν ορατά στο μέλλον στην κοινωνία μας.”
Σε λίγες λέξεις, κρυβόταν όλο το νόημα της δράσης. Με το που είδα το βίντεο, θέλησα να ψάξω επίσημα στοιχεία, προκειμένου να δω τι συμβαίνει στα σχολεία της χώρας φέτος, σχετικά με τα παιδιά αυτά, μιας και σήμερα τα πιτσιρίκια καλωσορίζουν τη νέα σχολική χρονιά, αποχαιρετώντας τις καλοκαιρινές διακοπές τους. Όσα αλίευσα, ήταν ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα, μα και ανησυχητικά. 90.743 υπήρξαν, οι μαθητές με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, το σχολικό έτος 2017-2018. 57.3% των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, στα γενικά σχολεία δεν λαμβάνουν εξειδικευμένη υποστήριξη. Στη δευτεροβάθμια δε, μόνο 1 στους 10, λαμβάνει εξειδικευμένη υποστήριξη. Το 35% των μαθητών των τμημάτων ένταξης, έχουν τοποθετηθεί χωρίς καμία αξιολόγηση, από διαγνωστικό φορέα. Μόλις το 7% των μαθητών, με αναπηρία ή/και Ε.Ε.Α. υποστηρίχθηκε με παράλληλη στήριξη.
Θα επανέλθω λίγο, στο κομμάτι με τα αόρατα παιδιά. Μεγάλωσα και πήγα σχολείο στο Αιγάλεω. 12 χρόνια εκεί, δε συνυπήρξα με κάποιο παιδί με αναπηρία. Και για μένα, για να μην αφήνω την ουρά μου απ’ έξω, δεν υπήρχαν στην καθημερινότητα μου, αυτοί οι άνθρωποι. Όταν συναντούσα τυχαία στο δρόμο, κάποιον σε αμαξίδιο, στερεοτυπικά έκανα στην άκρη να περάσει και λυπόμουν για αυτό που του είχε συμβεί. Όσο τον έβλεπα να δυσκολεύεται να κατέβει το πεζοδρόμιο, απουσία ράμπας, φοβόμουν να τον πλησιάσω, μήπως αισθανθεί άσχημα, δίνοντας τη βοήθεια μου. Δεν ήξερα βλέπεις, τι να του πω. Λες και χρειαζόταν να του πω κάτι!
Και αν σου φαίνονται περίεργα αυτά που διαβάζεις, ή λάθος, συνέβησαν. Βλέπεις, δεν μπορώ να ανακαλέσω στη μνήμη μου, στιγμές ενημέρωσης για θέματα των παιδιών αυτών. Με θυμάμαι μόνο μου, να αναρωτιέμαι, που πήγαν σχολείο άργε αυτοί οι άνθρωποι, πως εξυπηρετούνται και άλλες παιδικές απορίες. Έπειτα, μεγάλωσα και πήγα στη σχολή για να γνωρίσω ένα καλό φίλο και να δω ότι μόνο αόρατοι δεν είναι όλοι αυτοί οι άνθρωποι. Αργότερα γνώρισα και άλλους, ταξίδεψα μαζί τους, γελάσαμε με κάφρικα αστεία, είδαμε μαζί συναυλίες, ταινίες, μοιραστήκαμε στιγμές. Χαίρομαι πολύ λοιπόν, όταν βλέπω ότι σε λίγα χρόνια, ο αριθμός των μαθητών με αναπηρία που πάνε πλέον σχολείο, τριπλασιάστηκε από τους 30.000 στους 90.000. Ωστόσο, με ενοχλεί να γνωρίζω συγχρόνως, πως πάνω από το 50% των παιδιών, δεν θα ζήσουν και δεν θα χαρούν την πρώτη μέρα στο σχολείο. Με ενοχλεί να γνωρίζω, πως κάποια στιγμή θα ρωτήσουν τη μαμά τους γιατί δεν πάνε μαζί με τα άλλα παιδάκια.
Οι μηδενισμοί και οι γενικεύσεις, δεν οδηγούν πουθενά προφανώς. Είναι σημαντικό να καλλιεργήσουμε μια συλλογική συνείδηση, που θα ξεκινά από το σχολείο και θα φέρεται με σεβασμό και ευθύνη, απέναντι στους συνανθρώπους μας. Ας ανακυκλώνουμε μέχρι γραφικότητας κάποιες φορές, περιστατικά του ασυνείδητου μαλάκα, που θα παρκάρει μπροστά σε αναπηρική ράμπα, ή θα αφήσει το μηχανάκι του στη λωρίδα τυφλών του πεζοδρομίου. Θα το κάνουμε, αισιοδοξώντας, πως με την πάροδο του χρόνου θα γίνουν μεμονωμένα περιστατικά.
Αντί επιλόγου, θα αντιγράψω από το 5ο δελτίο Στατιστικής Πληροφόρησης του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.μεΑ: “Η περιφρούρηση και η προώθηση του δικαιώματος των παιδιών και των ατόμων με αναπηρία σε ποιοτική και ισότιμη εκπαίδευση αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα. Η εκπαίδευση είναι ένα θεμελιώδες δικαίωμα καθώς και σημαντικός καταλύτης για την εκπλήρωση πολλών άλλων ανθρώπινων δικαιωμάτων, όπως του δικαιώματος στην εργασία, της συμμετοχής στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή, στην άσκηση των πολιτικών δικαιωμάτων. Για τα άτομα με αναπηρία, η εκπαίδευση έχει πρόσθετη σημασία, καθώς ασκεί καθοριστικό αντίκτυπο στην αυτονομία και την ανεξαρτησία τους, στη δυνατότητά τους να ζήσουν μια ζωή με αξιοπρέπεια και αυτο-καθορισμό.“
Είναι καλό να ενημερωθείς, να μάθεις, να σεβαστείς και να γνωρίσεις όλους αυτούς τους ανθρώπους. Θα δώσουν μεγαλύτερη αξία, σε αυτό το ταξίδι, που κάποιοι πριν από εμάς ονόμασαν ζωή!