Είναι ένα τρικ που υπάρχει τουλάχιστον όσα χρόνια θυμάμαι αυτό τον κόσμο. Αν έχεις μια παρέα με λογιών-λογιών ανθρώπους (θρησκευτικών και άθρησκων “λογιών”), κι αν θες να βάλεις… φωτιά στο τραπέζι τους, δυο λέξεις αρκούν. Φτάνει να πεις, Άγιο Φως.
Όσοι πιστεύουν, είναι κάθετοι: καθαρό θαύμα. Όσοι δεν πιστεύουν, γελάνε χωρίς συζήτηση: μια τεράστια απάτη. Κι ωστόσο, παρά τα όποια επιχειρήματα της κάθε πλευράς, κάθε χρόνο αυτό που κυρίως μας απασχολούσε δεν ήτανε το “θαύμα” ή η “απάτη”. Ήταν οι τιμές αρχηγού κράτους και άλλες οικονομικά επώδυνες υπερβολές. Μέχρι που ο Δημήτρης Αλικάκος έκανε την έρευνά του κι έγραψε ένα βιβλίο. Και κάπως έτσι, η ερώτηση έπεσε πια για τα καλά στο τραπέζι:
Ανάβει το Άγιο Φως με αναπτήρα;
Λοιπόν, σύμφωνα με τα στοιχεία του Αλικάκου, μάλλον ναι. Ο σκευοφύλακας του Πανάγιου Τάφου, γράφει στο βιβλίο του ο δημοσιογράφος, το παραδέχτηκε: “Εγώ το ανάβω. Με αναπτήρα“. Όμως, κι ο αρχιεπίσκοπος Γεράσων, Θεοφάνης, λέει στην κάμερα: “Ανάβει με φυσικό τρόπο και ευλογείται από την εκκλησία. Ήρθε η ώρα να φανεί η αλήθεια. Η αλήθεια είναι πάντα ωραία, και σκληρή“. Και για να μη χαλάω τσάμπα λέξεις, είναι αρκετοί ακόμη ιερείς που παραδέχονται το ίδιο. Δεν το παραδέχεται ωστόσο, το ίδιο το Πατριαρχείο.
Εμένα σήμερα βέβαια, δεν θα μ’ απασχολήσει καθόλου αν ο Αλικάκος έχει δίκιο. Ούτε θα νοιαστώ αν το Πατριαρχείο λέει την αλήθεια. Δεν μ’ απασχολεί καθόλου αν το Άγιο Φως ανάβει “απ’ το πουθενά”, ή με αναπτήρα. Κι αφού πρέπει να πάρω θέση για κάτι, ας πάρω γι’ αυτό: όχι, δεν υπάρχει λόγος να έρχεται το Φως στη χώρα με τιμές (και έξοδα!) αρχηγού κράτους. Ειδικά σε μια χώρα που πεινάει. Δεν είναι μόνο αχρείαστο αυτό, είναι κι αντιχριστιανικό! Όμως, όσον αφορά την αφή, η απορία δεν είναι “πώς ανάβει” αλλά…
…γιατί μας νοιάζει τόσο πολύ;
Τι σημασία έχει; Γιατί να ‘ναι “μυστικό”; Αν αποδειχτεί ότι το Φως ανάβει με σπίρτα, ή με τσακμάκι, θα πάψει να υπάρχει ο Θεός; Μήπως θα πάψει να υπάρχει ο Θεός, ΓΙΑ ΣΕΝΑ; Ή μήπως τελικά φοβάσαι μόνο πως θα στερέψεις από επιχειρήματα, κι ότι θα χάσεις την ασπίδα σου μες στον παράξενο κι ανούσιο πόλεμο ένθεων και άθεων του καφενείου της γειτονιάς (που σήμερα είναι παγκόσμιο καφενείο του ίντερνετ); Φίλε μου, η αλήθεια είναι πως όλα αυτά δεν έχουνε καμία σημασία.
Πριν από χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι έβλεπαν φωτιά και ψάχνανε θεούς. Ύστερα βρήκαν τρόπο ν’ ανάβουνε φωτιά από μόνοι τους. Κι έκρυψαν τους θεούς στον κεραυνό. Κι όταν εξήγησαν τον κεραυνό, έστειλαν το θεό στην κορυφή του βουνού, στα ύψη τ’ ουρανού, στην άκρη της γης. Κι όταν έφτασαν στην κορυφή του βουνού, όταν πήγαν στον ουρανό, όταν είδαν πια πως η γη δεν έχει άκρη, ο Θεός μετακόμισε πάλι. Μα στην πραγματικότητα, από ένα μέρος μόνο δεν έφυγε ποτέ: απ’ το κεφάλι και την καρδιά των ανθρώπων.
Να το κάνω λιανά; Δεν σε πείραξε που έμαθες για τον ηλεκτρισμό, κι ούτε σε χάλασε που ο ουρανός δεν κρύβει από πάνω θεό. Ε, τότε…
…τι αλλάζει αν το Άγιο Φως ανάβει με αναπτήρα;
Απολύτως τίποτα! Ο Θεός συνεχίζει να υπάρχει ή να μην υπάρχει, κι αυτό μάλλον δεν θα το μάθουμε ποτέ. Όμως, αν δεν πιστεύεις ότι μπορεί μια φλόγα “ν’ αγιάσει” κι ας άναψε με φυσικό τρόπο, άμα πρέπει το θαύμα να πάει κόντρα στη φύση για να το δεχτείς, τότε μάλλον δεν πιστεύεις καθόλου. Μονάχα ψάχνεις “κεραυνούς” για να αισθάνεσαι πως ο δικός σου ο θεός είναι καλύτερος απ’ το δικό μου. Πως ο Θεός σ’ αγαπάει εσένα, πιο πολύ από μένα.
Στο φινάλε λοιπόν, εμένα η γνώμη μου είναι ξεκάθαρη: Όχι άλλα μυστικά! Ας ανοίξει το Βατικανό τη βιβλιοθήκη του, τι πάει να πει “απαγορευμένα βιβλία”; Κι ας ανοίξει ο Πανάγιος Τάφος στην κάμερα, γιατί να μη μπορεί να δει την αφή του Φωτός όλος ο κόσμος; Αφού δεν έχεις τίποτα να φοβηθείς, αφού δεν γίνεται κανένα κόλπο, αφού όλα είναι καθαρά, την αλήθεια σου δειξ’ τη σ’ όλο τον κόσμο!
Κι άμα υπάρχει κόλπο; Τότε η αποκάλυψή του, μονάχα όσους “κερδίζουν” απ’ αυτό θα πλήξει. Δεν ξέρω αν η έρευνα του Αλικάκου είναι όντως καθαρή κι αν οι αποδείξεις του ισχύουν. Δεν ξέρω αν το Πατριαρχείο “διαρρηγνύει ιμάτια” από φόβο ή από οργή. Στην τελική, δεν ξέρω πώς ανάβει το Άγιο Φως. Ξέρω σίγουρα όμως ότι απ’ αυτή την ιστορία έχει να χάσει μπόλικα κέρδη η εκκλησία, αν τόσα χρόνια μας δουλεύει. Κι έχει να χάσει μπόλικες πωλήσεις ο Αλικάκος, άμα μας λέει ψέματα. Αλλά πιο σίγουρα ακόμα ξέρω, πως ο Θεός δεν έχει ανάγκη να κρατήσουμε τα μυστικά του. Κι οπωσδήποτε δεν έχει να φοβάται μην καεί από αναπτήρες…
