Κάθε φορά που επικυρώνεις το ηλεκτρονικό εισιτήριό σου σε κάποιο Μέσο Μεταφοράς, η οθόνη εμφανίζει την ώρα για την οποία αυτό το εισιτήριο θα συνεχίσει να σου “ανοίγει τις πόρτες”. Ωστόσο εσύ έφτασες στην Ιθάκη σου και δεν έχεις άλλες ηλεκτρονικές πόρτες ν’ ανοίξεις. Οπότε μπορείς:
- Να πετάξεις πια το “άχρηστο” εισιτήριο.
- Να το φυλάξεις για να το ξαναφορτίσεις την επόμενη μέρα.
- Ή να το προσφέρεις σε κάποιον άλλο άνθρωπο που θα του είναι χρήσιμο.
Σωστά; Λάθος…
Δυστυχώς ο νόμος έρχεται να σου κόψει την τρίτη επιλογή. Για την ακρίβεια είναι ο νόμος 1214/81 που ξεκαθαρίζει: “…απαγορεύεται η μεταβίβαση επί πληρωμή ή δωρεάν ενός επικυρωμένου ενιαίου εισιτηρίου από τον έναν επιβάτη στον άλλον, ή η χρήση ενός ήδη επικυρωμένου εισιτηρίου από άλλον επιβάτη σύμφωνα με τους Γενικούς Όρους Μεταφοράς, καθότι το μεταβιβαζόμενο εισιτήριο δεν αποτελεί πλέον έγκυρο τίτλο μεταφοράς”. Κι επειδή δεν είμαι απ’ τους τύπους που ψήνονται και γουστάρουν να γράφουν τον νόμο εκεί που δεν πιάνει μελάνι, έρχομαι να ρωτήσω μονάχα, με αγνή απορία: Γιατί;
Πραγματικά, αν το καλοσκεφτείς, δεν βγάζει νόημα. Το επικυρωμένο εισιτήριο δεν αποτελεί έγκυρο τίτλο μεταφοράς. Ή πιο απλά, πληρώνεις 1,40€ και έχεις 90 λεπτά διαδρομής, ΜΟΝΟ για σένα. Δηλαδή, ναι μεν το 90λεπτο κοστίζει 1,40€, όμως άπαξ και ξεκινήσεις τη διαδρομή σου, πρέπει είτε να την τελειώσεις ψυχαναγκαστικά ο ίδιος, είτε να χάσεις ένα μέρος της πληρωμένης σου διαδρομής. Ή να κάνεις βόλτες άσκοπα με τρένα και λεωφορεία, ή να κατεβείς στον προορισμό σου κι επισήμως να έχεις χάσει κάμποσα λεπτά δρομολογίου. Χωρίς να μπορείς να τα μεταβιβάσεις!
Υπόθεση εργασίας: Είσαι στον κινηματογράφο. Έχεις δει τη μισή ταινία. Θυμάσαι πως έχεις ραντεβού με την κοπέλα σου σε 10′. Βγαίνεις τρέχοντας απ’ το σινεμά. Βλέπεις έναν τύπο να κοιτάζει την αφίσα της ταινίας σου. Του δίνεις το εισιτήριο. Μπορεί εκείνος να μπει και να παρακολουθήσει την υπόλοιπη ταινία αντί για σένα; Μα φυσικά και μπορεί! Ο κινηματογράφος, μια συναυλία, οτιδήποτε δεν έχει προσωποποιημένο εισιτήριο, παρέχει ένα προϊόν κάποιας ώρας, κι ενδιαφέρεται απλώς να μην ξεπερνά ποτέ ο αριθμός των θεατών, τον αριθμό των εισιτηρίων που κόπηκαν. Κατά τα λοιπά, κολοκυθόπιτα!
Ωστόσο φαίνεται πως το ταξίδι με τον Ηλεκτρικό και το Μετρό δεν είναι αρκετά… κινηματογραφικό. Εκεί δεν μοιράζεσαι τίποτα. Το ερώτημα ωστόσο παραμένει. Γιατί; Ο πολίτης που κατεβαίνει απ’ το τρένο, δεν χάνει απολύτως τίποτα. Ο πολίτης που ανεβαίνει στο τρένο, κερδίζει δωρεάν λεπτά ταξιδιού. Τότε ποιος χάνει; Ποιον προστατεύει ο νόμος, που ως βασική του υποχρέωσή (πρέπει να) έχει την προστασία των πολιτών; Το κράτος.
Λοιπόν, θα σου πω το εξής. Σωστά προστατεύει ο νόμος το κράτος. Καλώς ή κακώς, σ’ αυτό το παιχνίδι υπάρχουν τρεις παίκτες και το κράτος δικαιούται κι αυτό την προστασία του απ’ τους κάθε είδους τσαμπατζήδες. Εν προκειμένω ωστόσο, κανείς δεν προσπαθεί να κλέψει απ’ το κράτος. Ο νόμος εδώ, προστατεύει το δικαίωμα του κράτους να κλέβει εκείνο την υπεραξία της πραγματικής διαδρομής. Κι αυτό παραείναι προκλητικό, σε μια χώρα που αν μη τι άλλο είναι γεμάτη πολίτες χωρίς χρήματα.
Δεν θέλω να λαϊκίσω και καταλαβαίνω απόλυτα το βασικό κρατικό επιχείρημα: “Εμείς θεσπίσαμε τα 90 λεπτά διαδρομής και τα θεσπίσαμε με τους κανόνες που θεωρούμε σωστούς”. Οκ. Με την απαγόρευση ωστόσο της μεταβίβασης του “χτυπημένου” εισιτηρίου, στην ουσία ο ΟΑΣΑ κοστολογεί το ίδιο τη διαδρομή “Θησείο – Μοναστηράκι”, με τη διαδρομή “Πειραιάς – Κηφισιά”. Και πρόσεξε: αυτό είναι πολύ άδικο για τον ταξιδιώτη της 1ης διαδρομής, χωρίς να ευνοεί αντίστοιχα τον ταξιδιώτη της 2ης (με δεδομένο πως το εισιτήριο είναι ήδη αρκετά ακριβό για να καλύπτει τη διαδρομή απ’ το λιμάνι ως τα βόρεια προάστια).
Τελικά έτσι κι αλλιώς το θέμα είναι ξεκάθαρο. Ένα κράτος έχει ανάγκη από χρήματα και βάζει τους κανόνες που το εξυπηρετούν. Μήπως όμως, αντί να σκοτώνει την αλληλοβοήθεια μεταξύ των ανθρώπων, θα ‘ταν καλύτερα ν’ αυξήσει τους ελέγχους και να βελτιώσει τις συνθήκες σε τρένα και λεωφορεία; Μήπως απ’ το να “κλέβει” χρόνο διαδρομής απ’ τα εισιτήρια, θα ‘ταν καλύτερο (κι επικερδές) να φροντίσει να έχει ικανοποιημένους “πελάτες” που ΟΛΟΙ θα έχουν εισιτήριο στην κατοχή τους;
Ξέρω πως στα υπόλοιπα κράτη ισχύει ο ίδιος νόμος και δεν υπάρχει πρόβλημα. Όμως δεν είμαστε “τα υπόλοιπα κράτη”. Και θα πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβει η Ελλάδα πως για να ‘χεις Ευρωπαίους πολίτες, πρέπει να ‘σαι ευρωπαϊκή χώρα (με ευρωπαϊκούς μισθούς, ευρωπαϊκά επίπεδα ανεργίας, ευρωπαϊκή φορολόγηση ιδιωτικού τομέα). Κι εμείς απέχουμε χιλιάδες διαδρομές του 1,40€ απ’ αυτό…
Υ.Γ. Γιατί να μην κάνουν κι ένα σαφάρι οι “Ράμπο” της εφορίας και να μαζέψουν όλα τα πιτσιρίκια που παίζουν μουσική στο δρόμο, κερδίζουν κέρματα αλλά δεν κόβουν απόδειξη; Αυτό ούτε η πολιτισμένη Ευρώπη δεν το σκέφτηκε ακόμη…
Υ.Γ. 2 Στα “άλλα κράτη” συνέβη κι αυτό. Να πάρουμε παράδειγμα;
