Δύσκολα μπορείς να κρίνεις σωστά ένα βιβλίο απ’ το εξώφυλλο. Υπάρχουν πολλές πιθανότητες να την πατήσεις αν κρίνεις έναν άνθρωπο απ’ την εμφάνισή του. Κι είναι μάλλον κακή ιδέα να διαλέξεις σοκολάτα απ’ το περιτύλιγμα. Σε γενικές γραμμές λοιπόν, σύμφωνοι, σε πολλά ζητήματα η πρώτη εντύπωση μπορεί να ξεγελάει. Ξέρεις σε ποιο δεν ξεγελάει στα σίγουρα; Στις εφημερίδες.
Εκεί τα πράγματα είναι ψιλοστάνταρ. “Στοχεύω σ’ ένα συγκεκριμένο κοινό, κι άρα η θεματολογία μου, ο τίτλος, οι φωτογραφίες, το πρωτοσέλιδό μου, είναι φτιαγμένο αποκλειστικά γι’ αυτό το κοινό”. Όλο το πακέτο, απ’ την κεντρική είδηση ως την αισθητική με την οποία θα στην πουλήσει η εφημερίδα, έχει να κάνει με το κοινό στο οποίο στοχεύει. Οπότε, αφού συμφωνήσαμε σ’ αυτό, δεν βαστάω να μη ρωτήσω (και να με συμπαθάτε)…
…Ποιοι είστε εσείς ρε, που γουστάρετε τόσο σιχαμένα πρωτοσέλιδα;
“Τρεις αλήτες, μια τσούλα κι ένας γύφτος”. “Οι ζαρτιέρες της τραβεστί και τα καυτά φιλιά του μπάτσου”. “Προσκύνησε τον σατανά για να σκοτώσει τον Χριστόδουλο”. “Διμούτσουνη οχιά της κοπριάς”. “Η λύση είναι μια, σύνορα με τη Σερβία”.
Σοβαρά τώρα, θες να μου πεις ότι ξυπνάς το πρωί, πηγαίνεις στο περίπτερο, διαβάζεις αυτούς τους τίτλους και λες: “Να η εφημερίδα που θέλω να μ’ ενημερώσει. Να τα θέματα που μ’ ενδιαφέρουν. Να τα άρθρα που θέλω να διαβάσω”. Και μάλιστα να ΠΛΗΡΩΣΕΙΣ γι’ αυτό. Με 2 ευρώ αγοράζεις Σταντάλ σε μπαζάρ βιβλίου. Με 1,50 παίρνεις εισιτήριο για το μετρό. Με 1 ευρώ μπορείς να πιείς ένα ποτήρι χυμό πορτοκάλι κι η μέρα σου ν’ αρχίσει με χαμόγελο. Κι εσύ προτιμάς ν’ ανταλλάζεις καθημερινά ένα μέρος απ’ το μεροκάματό σου, με ζαρτιέρες, σατανάδες, διμούτσουνες οχιές κι άλλες φράσεις βγαλμένες απ’ τη χειρότερη μεταμεσονύχτια σαπουνόπερα. Γιατί;
“Έλα μωρέ, ποιος τις διαβάζει;”
Κι όμως. Σύμφωνα με τα επίσημα νούμερα, οι εφημερίδες που πουλάνε κάθε μέρα διάφορα αστήρικτα σενάρια φρίκης και ψυχασθένειας, διαβάζονται σχεδόν απ’ το 1/6 των αναγνωστών που αγοράζουν απογευματινές εφημερίδες. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ένας στους έξι συνανθρώπους μας εκεί έξω, αρέσκεται να διαβάζει καθημερινά σκόρπιο πόνο-αίμα-σεξ και άρρωστη φαντασία. Αυτό ωστόσο, είναι μεν θλιβερό αλλά όχι πολύ επικίνδυνο. Το πραγματικά επικίνδυνο είναι ότι τα διαβάζει όλα αυτά σε εφημερίδα. Κι αυτό σημαίνει ότι, κατά πάσα πιθανότητα, πιστεύει τις μπούρδες που διαβάζει.
Αν βάλεις τώρα στην εξίσωση και το κομμάτι της αισθητικής, το αποτέλεσμα γίνεται πολύ χειρότερο και ΠΟΛΥ πιο επικίνδυνο. Θέλω να πω, είναι πρόβλημα να ζητάς αρένα και σκοταδισμό απ’ τα καθημερινά σου νέα, όμως είναι τεράστιο πρόβλημα να τα ζητάς σε φανατισμένο πλαίσιο και με εκφράσεις (πρώην) τρούμπας, αποτυχημένων μέντιουμ και βρόμικου πορνό. Η πρώτη περίπτωση κρύβει αφέλεια κι απελπισία. Η δεύτερη κρύβει την ανάγκη να ζήσεις έναν παλιό καλό κακό μεσαίωνα. Δείχνει πως την ελευθερία της ζωής και της σκέψης, μάλλον δεν μπορείς να τις αντέξεις. Και στο τέλος τέλος, δεν σε ιντριγκάρουν κιόλας. Οπότε…
…Δεν είναι θέμα ιδεολογίας, είναι θέμα αμορφωσιάς!
Δεν θα το παίξω υπεράνω. Ο,τι και να πιστεύουμε, σ’ ο,τι και να ελπίζουμε, όλοι οι άνθρωποι έχουμε τρύπες στη ζωή μας. Δεν έχουμε απάντηση για τα μεγάλα ερωτήματα, δεν έχουμε ανακαλύψει ακόμα ένα δίκαιο σύστημα, δεν έχουμε καταφέρει να πολεμήσουμε τους φόβους μας. Όμως σημασία δεν έχουν οι τρύπες, σημασία έχει πώς τις καλύπτεις. Μουσική; Βιβλία; Τηλεόραση; Φίλοι; Οικογένεια; Συνήθως είναι όλα μαζί. Συχνά είναι ένα απ’ όλα. Αν όμως για κάποιον μουσική σημαίνει σουξέ, βιβλίο σημαίνει “πονοκέφαλος”, τηλεόραση σημαίνει κουτσομπολιό για διάσημους και οικογένεια κουτσομπολιό για συγγενείς; Τότε τι κάνουμε, γιατρέ μου;
Τότε ψάχνεις για μικρά “σοκ”. Αγοράζεις πόνο για να νιώσεις ασφαλής, αγοράζεις φόβο για να νιώσεις θύμα, αγοράζεις θεωρίες συνωμοσίας για να νιώσεις αθώος και κυρίως, αγοράζεις βίτσια για να νιώσεις καθαρός (ακόμα κι αν ενδόμυχα είναι και δικά σου!). Και πάντα φροντίζεις να βγάλεις προς τα έξω όσο κόμπλεξ μπορείς, γιατί έτσι, έστω και για λίγο, τα πας πολύ καλά με τον αδύναμο, φοβισμένο, αμόρφωτο ανθρωπάκο που κρύβεις μέσα σου. Τον ανθρωπάκο που φοβάται να σκεφτεί, φοβάται ν’ αναπνεύσει, φοβάται να μεγαλώσει και προτιμάει να νιώθει όμορφα διαβάζοντας για τη βρομιά των άλλων.
Τι τα θες; Αν είσαι αυτός ο τύπος, μάλλον δεν παίζει ν’ ακούσεις και πολλά απ’ αυτά που λέω τώρα. Εδώ δεν άκουσες άλλους κι άλλους όταν μίλησαν…