Ήταν το 1823, μια μέρα βροχερή ή και ηλιόλουστη, όταν ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν συνέθεσε την Ενάτη Συμφωνία, μελοποιώντας τους στίχους του Φρίντριχ Σίλερ “Ωδή στη Χαρά”. Ένα ποίημα γεμάτο ουτοπίες, φαντασιώνεται λαούς συναδελφωμένους, με το κουπλέ να καλεί για αλληλεγγύη και το ρεφρέν να πορώνει για ελευθερίες.
Σουξεδιάρικο το βρήκαν οι αρκετά ισχυροί της Ηπείρου μας και σκέφτηκαν ότι σύντομα με κάτι τέτοια απλά τερτίπια, θα γίνουν χρυσοί και πλατινένιοι. Έτσι, το 1985, αναγνωρίζεται ως ο ύμνος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς όμως λόγια. Οι μεγάλοι ηγέτες ανά τους αιώνες ξέρουν ότι δεν χρειάζονται λόγια, παρά μόνο πράξεις και δυνατή μουσική, για να αποπροσανατολιζόμαστε από αυτές.
Η Ευρώπη λοιπόν, που τόσο την αγαπάμε γιατί μας κρατά ενωμένους, διασφαλίζει την καλή ποιότητα της ζωής μας, δεν ανέχεται την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για την ειρήνη, έκανε πάλι ένα μικρό βήμα προς την ελευθερία της έκφρασης, ένα μεγάλο όμως για τη δημοκρατία…
Πήγαν σου λέει οι Γεωργοπάλης, Στάθης, Πάνος Ζάχαρης, Γιάννης Ιωάννου, Γιάννης Αντωνόπουλου (john Antono), Γιάννης Δράκου (dranis), Ηλίας Μακρής, Σπύρος Ορνεράκης, Έφη Ξένου, Βασίλης Παπαγεωργίου, Πέτρος Ζερβός και Βαγγέλης Χερουβείμ, στα γενέθλια της μιας και κλείνει τα 60 και περνάει κρίση μέσης ηλικίας, να της θυμίσουν πως από τα νιάτα της έβγαινε με λάθος αγόρια, που της έκαναν πόλεμο αντί για έρωτα, γι’ αυτό και οι τόσες υστερίες τώρα.
Γελοιογράφοι ήταν οι άνθρωποι, τα σκίτσα τους πήγαν για δώρο. Δεν ήξεραν να τρέχουν με βάζα και κηροπήγια στο ευρωκοινοβούλιο, να πέσουν, να σπάσουν, να γεμίσουν οι Βρυξέλλες θρύψαλα. Έλληνες και Γάλλοι στη λίστα καλεσμένων, μιας έκθεσης με θέμα την Ευρώπη. Την Ευρώπη που ζούμε. Την Ευρώπη που αντέχουμε να ξυπνάμε και να κοιμόμαστε κλείνοντας τα αφτιά μας στις φωνές πνιγμένων, στα κλάματα ανέργων, στα χαστούκια των εργασιακών δικαιωμάτων. Αυτήν την Ευρώπη ξέρουμε κύριοι, αυτή σχεδιάσαμε. Εκτός και αν ήθελαν να σκιτσάρουμε την Ευρώπη που ονειρευόμαστε. Αυτήν που μας υποσχέθηκαν και που δεν υπήρξε ποτέ…
Ο κανονισμός ορίζει ότι το περιεχόμενο της έκθεσης πρέπει να αξιολογείται για το αν περιλαμβάνει φιλοναζιστικό ή άλλο προσβλητικό περιεχόμενο. Έτσι, η Catherine Bearder, πήρε το στυλό της και τράβηξε “Χ” σε 12 σκίτσα που πρόσβαλαν την ακλόνητη ηθική της Ευρώπης, τη σημαία και όλα της τα αστέρια.
Μεγάλο “Χ” στα σκίτσα με παιδιά που τρώνε πέτρες, σπάζοντας τα δόντια τους, γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αφήνει κανένα παιδί πεινασμένο. Άκυρο και στο σκίτσο που η Ελλάδα πνίγεται στο Αιγαίο της, με μόνη σανίδα σωτηρίας το αγκάθινο χέρι της Ευρώπης. Μα τι τύπος μπορεί να σκεφτεί μια τέτοια απεικόνιση αλήθεια;
Έξαλλη σου λέει η κοσμήτορας, μασούλαγε το καπάκι από το στυλό και έβριζε στα ελληνικά για να μην την καταλάβουν οι συνάδελφοι της. Κρατούσε κάμποσο τη ψυχραιμία της μέχρι που το παραξηλώσαμε και εμείς. Σβάστικες δίπλα στο ευρωπαϊκό όραμα; Αγκυλωτοί σταυροί δίπλα στα μεγάλα ιδεώδη; Τεμπέληδες Έλληνες που θέλετε και Τέχνη. Δεν σας φτάνουν τα τσιγάρα, τα ποτά και τα ξενύχτια που έχουν κλείσει τα καλύτερα τα σπίτια. Θέλετε να κλείσετε και το δικό μας. ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΕΧΟΥΜΕ ΣΤΗΣΕΙ ΤΟΙΧΟΥΣ ΚΑΙ ΣΥΡΜΑΤΟΠΛΕΓΜΑΤΑ!
Κανένα σοκ δεν μου προκαλεί η καταγγελία του Στέλιου Κούλογλου και του Patrick Le Hyaric, περί λογοκρισίας χωρίς προηγούμενο. Λεπτό δεν σοκαρίστηκα ούτε λίγους μήνες πριν που συνέβη κάτι ανάλογο. Τον Μάιο που οι παράγοντες των Βρυξελλών ενοχλήθηκαν στην έκθεση “Sweet Europe”, πάλι με έργα σκιτσογράφων, επιβεβαιώνοντας ότι το Je suis Charlie ήταν μια καλή ευκαιρία να προβάρουν τα μαύρα συνολάκια τους και να ξεπιαστούν, περπατώντας ανάμεσα σε κόσμο που χειροκροτούσε την καλή τρομοκρατία, που μαχόταν την κακή τρομοκρατία.
Είναι τιμή να σου τραβάει “X” αυτή η Ευρώπη. Σε βάζει στη μοίρα όλων εκείνων που μάχονται για την ελευθερία της έκφρασης, την ελευθερία της αυτοδιάθεσης του κορμιού και του μυαλού. Αν η Ευρωπαϊκή Ένωση θίγεται από σκίτσα με σβάστικες, πνιγμένους και πεινασμένους, ίσως είναι μια καλή ώρα για αυτοκριτική. Και επειδή αυτή η ώρα δεν θα έρθει, η πολιτική γελοιογραφία όπως και η πολιτική σάτιρα, δεν μπορεί παρά να βρίσκεται απέναντι στα κυρίαρχα ιδεολογήματα…