Το Πολυτεχνείο γίνεται σήμερα 43! Φοράει κόκκινα γαρύφαλλα, στέκεται δίπλα σε μια τσαλακωμένη πόρτα και μυρίζει καμένες μνήμες. Χρόνια πολλά του εύχεται η Μαρία Φαραντούρη με το “Πού πήγε αυτός που ξέρει να μιλά, που ξέρει πιο πολύ και να πιστεύει;”
Ψαχουλεύω τις φωτογραφίες! Πριν το σχολείο, στο σχολείο, φοιτήτρια. Τις κοιτάω και στα αφτιά μου αντηχούν συνθήματα. “Το Πολυτεχνείο δεν ήταν γιορτή, ήτανε εξέγερση και πάλη λαϊκή”, “Ζει ζει ο Τεμπονέρας ζει, με Πέτρουλα, Λαμπράκη μας οδηγεί”, “Οι εξεγέρσεις δεν μπαίνουν στα μουσεία, εμπρός για της γενιάς μας τα Πολυτεχνεία”.
Σήμερα, γράφω για το Πολυτεχνείο μακριά από τα πανό. Σκέφτομαι το τελευταίο σύνθημα και τη γενιά μου. Μια γενιά που κουβαλά την ενοχή, ότι δεν έχει αγωνιστεί για όσα τις έχουν χαριστεί. Παρόλα αυτά, μάθαμε να πιπιλάμε περίτεχνα την καραμέλα “Η γενιά του Πολυτεχνείου, μας έφτασε στα σημερινά χάλια” και κάπως έτσι να ξεπερνάμε τα κόμπλεξ μας.
Για αρχή, γενιά του Πολυτεχνείου είναι όλοι όσοι έζησαν εκείνη την περίοδο. Είναι οι κλεισμένοι στα σπίτια τους άνθρωποι, που προσεύχονταν να μη πάθουν τίποτα τα παιδιά και αυτοί που φώναζαν στα καφενεία, για τα τσογλάνια με τα μακριά μαλλιά. Ήταν οι μπάτσοι, που ξύριζαν κεφάλια στο πεζοδρόμιο, νομίζοντας οι ανόητοι ότι σπάνε τον τσαμπουκά στους τύπους με τις καμπάνες. Ήταν όλα εκείνα τα ιδανικά που αμπαρώθηκαν μέσα στο Πολυτεχνείο και ορκίστηκαν ότι θα βγουν ή νεκροί ή ελεύθεροι.
“Όμως, ε, πάνω που μάθαμε να περπατάμε, οι φοιτητές, που μπαφιάσανε να κολυμπάνε τόσα χρόνια μέσα στη μαλακία που λεγότανε πολιτική γραμμή των αντιστασιακών οργάνων και των πολιτικών κομμάτων, γράψανε στα νεανικά τους αρχίδια όλα τα κόμματα, επαναστατικά και μη, και σενιάρουνε μια “τρελή” ιστορία που έκανε όλες τις αυθεντίες – εξουσίες, μπάτσους και καθοδηγητάδες – να χεστούμε απάνω μας”
Χρόνης Μίσσιος
Παλεύουν σήμερα οι παρατάξεις να “εισβάλλουν” στον χώρο του μαρτυρίου, να βάλουν στις καλύτερες θέσεις τα τραπεζάκια τους, να πουλάνε καλύτερη μόστρα. Στο κομμάτι γης, που τα νιάτα της Ελλάδας έχυναν το αίμα τους για λευτεριά, υψώνονται αφίσες και σημαίες. Και μας φταίει ο Λαλιώτης, η Δαμανάκη, ο Ανδρουλάκης. Μας φταίνε τα δέκα άτομα, που εξαργύρωσαν τους αγώνες με παχουλές συντάξεις. Εμείς, που δεν αντέχουμε ούτε τώρα να σταθούμε γυμνοί κομματικά, αυτήν τη στιγμή της ιστορίας; Δεν φταίμε εμείς;
Μπορεί το Πολυτεχνείο να εμπνέει μέχρι και σήμερα την επανάσταση που πνίξαμε μέσα μας, όμως για να είμαστε ειλικρινείς, μιλάμε για μια στιγμή. Ένα πυροτέχνημα που έσκασε, για να μας θυμίζει πως κάποιοι κάποτε έφτασαν πιο μακριά από αυτό που ήταν φτιαγμένοι. Μετά η ιστορία συνέχισε να κυλά, με το Πολυτεχνείο να παραμένει πάντα σε χρόνο Ενεστώτα.
“Η επανάσταση μονάχα έχει ουσία όσο κρατάει μέχρι να γίνει εξουσία”
Η Αριστερά, δυστυχώς εντελώς στερεότυπα επαναλαμβάνει την απολυτότητα της. Θεωρεί το Πολυτεχνείο δικό της, κι ας την ξεπέρασε. Ναι, προφανώς και πολλοί από τους ανθρώπους του κινήματος μπορεί να ανήκαν ιδεολογικά στην κατεύθυνση της, αλλά δεν ήταν δικοί της. Όσο για αυτούς που ενέδωσαν στις σειρήνες τις εξουσίας, θα το έκανα έτσι και αλλιώς. Δεν είναι αυτοί όμως οι αγώνες! Δεν είναι αυτοί η ιστορία…
Όπως καταλαβαίνεις, δεν θα αναφερθώ σε όλα αυτά τα ξεπλύματα, που ισχυρίζονται ότι κανένας αγώνας δεν δόθηκε, κανένας δεν δολοφονήθηκε και άλλες τέτοιες τιποτένιες θεωρίες. Αφού οι κραυγές των μαρτυρίων δεν τους ξύπνησαν, δεν θα το κάνω σίγουρα εγώ.
Το Πολυτεχνείο δεν έχει ιδιοκτήτες, συνεπώς ούτε γενιά που το έκανε! Οι εξεγερμένοι δεν έχουν ηλικία, κι όσοι έχουν μνήμη και γνώση συνεχίζουν από εκεί που δεν μπορέσαμε να φτάσουμε εμείς. Το Πολυτεχνείο, κι αν ακόμα όλοι αυτοί που συμμετείχανε στην εξέγερση το αρνηθούν, κι αν ακόμα το προδώσουν, είναι αυθύπαρκτο. Αντιστέκεται από μόνο του, καθότι πέρα από ιστορικό γεγονός είναι ορόσημο. Είναι σύμβολο και για τους νέους, λειτουργεί σαν μύθος.
“Ρε συ, ύστερα, να πούμε, από εφτά χρόνια δικτατορίας, ξαναβρικολάκιασε όλο το φάσμα της πολιτικής ηγεσίας, κι αφού φάγανε όλη σχεδόν την ηγεσία της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, τη μόνη ελπίδα για μια βαθιά ανανέωση της πολιτικής ζωής που γέννησε η ελληνική κοινωνία μετά την Εθνική Αντίσταση, ξαναβγήκαν στα μπαλκόνια σα να μην έτρεξε τίποτα, σα να πούμε, τα εφτά χρόνια μιας ηλίθιας δικτατορίας ήταν ένα όνειρο κι όχι ένα όνειδος για όλους τους πολιτικούς και για όλα τα κόμματα. Χεσ’ τα…”
Χρόνης Μίσσιος
Η ιδέα του Πολυτεχνείου παραμένει αγνή, οι άνθρωποι από την άλλη όχι. Δεν ξέρω αν υπάρχει ελπίδα, για αυτό που κάποτε φώναζα μέχρι να κλείσει η φωνή μου. Ελπίζω για της γενιάς μου τα Πολυτεχνεία, ελπίζω σε λευκά γαρύφαλλα, που θα ανθίζουν στο κόκκινο αίμα αθώων. Ίσως μια μέρα οι άνθρωποι μπορέσουν να διεκδικήσουν ξανά τη ζωή τους απέναντι στα σύγχρονα τανκς. Μέχρι τότε…
“Μὴν ἀμελήσετε.
Πάρτε μαζί σας νερό.
Τὸ μέλλον μας θὰ ἔχει πολὺ ξηρασία”
Μιχάλης Κατσαρός
