Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες οι ίδιες συζητήσεις κατακλύζουν το ίντερνετ:
-Ναι να γίνονται οι παρελάσεις!
-Όχι να μη γίνονται είναι φασιστικά καταλοιπά!
-Μα να αναπτερωθεί το ηθικό του στρατεύματος!
-Κοστίζουν και δεν έχουμε λεφτά για πέταμα!
Ας το ξεπεράσουμε, αυτό μάλλον δεν θα αλλάξει ποτέ. Δεν φαίνεται καμία κυβέρνηση διατεθειμένη να σταματήσει τις αχρείαστες (κατ’ εμέ) παρελάσεις. Άλλο είναι το ζήτημα αυτή τη φορά.
Για πες Προβοκάτορα, αλήθεια όμως, ξέρεις την ακριβή ημερομηνία της απελευθέρωσης της Αθήνας από τους Ναζί;
Ούτε εγώ την ήξερα. Ξέρεις γιατί; Γιατί διάολε, στο σχολείο κανένας δεν ασχολήθηκε με το να μας μάθει πως η λήξη ενός πολέμου (θα έπρεπε να) θεωρείται μεγαλύτερη χαρά για έναν λαό από την έναρξη. Σίγουρα κάπου βρισκόταν η ημερομηνία σε κάποια γωνία του βιβλίου, αλλά σχεδόν κανένας δεν της έδωσε σημασία. Αντίθετα, ακόμη και ένα παιδί 3 ετών να ρωτήσεις τι γιορτάζουμε στις 28 Οκτωβρίου θα ξέρει περήφανα να σου πει ότι γιορτάζουμε το ΟΧΙ στους Ιταλούς.
Ένα “όχι” που ποτέ δεν ειπώθηκε στην κυριολεξία αφού ο Μεταξάς τότε είπε “Alors c’ est la guerre!” στον Εμανουέλε Γκράτσι, αλλά κλάιν ποιος ασχολείται με αυτά, εμείς το όχι γιορτάζουμε.
Γιατί γιορτάζουμε το ΟΧΙ και δεν θυμόμαστε καν την λήξη ενός πολέμου που κατασπάραξε τη χώρα;
Ας πάρουμε λίγο τα πράγματα από την αρχή…
Ο βαθμός ετοιμότητας της χώρας μας για αυτόν τον πόλεμο ήταν υπό του μηδενός. Παρόλα αυτά, σε μηδενικό χρόνο έγιναν επιστρατεύσεις, ενώ το στράτευμα εξοπλίστηκε και μεταφέρθηκε τόσο γρήγορα και τόσο συγκροτημένα που ουσιαστικά έκρινε και την τελική έκβαση του πολέμου με τον στρατό του Μουσολίνι. Οι Έλληνες ταπείνωσαν τα ισχυρά Ιταλικά στρατεύματα και λίγο αργότερα δεν έχασαν την ευκαιρία να αντεπιτεθούν. Όλα αυτά το 1940.
Από την επόμενη κιόλας χρονιά και όντας υπό Γερμανική κατοχή πια, οι Έλληνες είτε φανερά είτε κρυφά, γιόρταζαν ενωμένοι την μεγάλη νίκη επί των Ιταλών στην Ήπειρο. Χαρακτηριστικό το απόσπασμα από το βιβλίο “ΧΡΟΝΙΚΟΝ 1940-1944, ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΜΕΙΟΔΟΣΙΑ” από τις προσωπικές σημειώσεις των δημοσιογράφων Αχιλλέως Κύρου και Αδ. Κύρου:
“Πενήντα ή εξήντα ανάπηροι, με τα πόδια ή τα χέρια κομμένα, άλλοι με τα καροτσάκια των και άλλοι με τις πατερίτσες των, ενεφανίσθησαν εμπρός εις το Μνημείον του Αγνώστου Στρατιώτου. Οι καραμπινιέροι, οι οποίοι εφρουρούσαν ακόμη εκεί, απεπειράθησαν εις την αρχήν να τους εμποδίσουν. Αλλ’ ήτο τόσον επιτακτική και περιφρονητική η χειρονομία, με την οποίαν οι επικεφαλής ανάπηροι τους διέταξαν -ναι, τους διέταξαν!- να παραμερίσουν, ώστε υπεχώρησαν και τους άφησαν να περάσουν. Οι ανάπηροι εσχημάτισαν ημικύκλιον γύρω από το Μνημείον και τρεις επροχώρησαν διά να καταθέσουν ένα απέριττον δάφνινον στέφανον. Ο ένας εκ των τριών αναπήρων, που μόλις κατώρθωνε να βαδίση με τα “ξυλοπόδαρά” του, εστάθη εις προσοχήν και είπε:
“Νεκροί ήρωες, αδέλφια μας, Έχουμε πολλά να σας πούμε. Αλλά καταλαβαίνετε ότι, με τις σημερινές συνθήκες, αυτά που θέλουμε να σας πούμε δεν μπορούμε να τα πούμε δυνατά. Εσείς, όμως, δεν έχετε ανάγκη από φωνές και λόγια για να μας καταλάβετε… Ακούστε τι έχουμε να σας πούμε:…” Εδώ εσώπασε διά δύο λεπτά. Και μία νεκρική σιγή επεκράτησε κατά την συνταρακτικήν αυτήν σκηνήν. Έπειτα, κατέληξεν απλά: “Τώρα, σας είπαμε ό,τι θέλαμε να μάθετε. Είμαστε βέβαιοι, ότι μας νοιώσατε”.
Ποτέ άλλοτε δεν ελέχθησαν ωραιότερα λόγια ενώπιον του Εθνικού Μνημείου, από εκείνα που δεν ήκουσαν αυτιά θνητών το πρωινό της 29ης Οκτωβρίου του 1941″
Όπως γίνεται αντιληπτό λοιπόν, η πρώτη επέτειος γιορτάστηκε κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες και σίγουρα γιορτάστηκε για άλλον λόγο από αυτόν που θεωρητικά τιμούμε σήμερα. Οι Έλληνες έναν χρόνο μετά την νίκη εναντίων των Ιταλών, τιμούσαν την μνήμη όσων έπεσαν κατά τη διάρκεια των μαχών εναντίον του Ιταλικού φασισμού. Δεν τίμησαν κανένα “ΟΧΙ” και πολύ περισσότερο, κανέναν δικτάτορα (όσο καλός κι αν ήταν στο θέμα του πολέμου – που και αυτό σαφώς ελέγχεται).
Ταυτόχρονα, η 28η Οκτωβρίου σημειολογικά είχε μεγάλη σημασία και για άλλον έναν λόγο. Δύο μέρες πριν γιορταζόταν η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης κι έτσι συμβολικά υπάρχει μια ένδοξη ιστορική συνέχεια για τον ελληνικό λαό που συμπίπτει και ημερολογιακά.
Στην αρχή της μεταπολίτευσης, η γιορτή του ΟΧΙ του Μεταξά στους Ιταλούς συνδυάζεται με το ΟΧΙ του λαού και τους αγώνες κόντρα στη διακτατορία. Οι φοιτητές πρωτοστατούν στους εορτασμούς ενώ κάνει την εμφάνισή της και η έννοια της “Εθνικής Αντίστασης” που ως τότε δεν υπήρχε.
Η λήξη του πολέμου συνεχίζει να μοιάζει σαν να μην υπάρχει. Είμαστε η μοναδική χώρα στον κόσμο που δεν γιορτάζει την απελευθέρωσή της. Σύμφωνα με την ιστορικό Τασούλα Βερβενιώτη, αυτό συμβαίνει γιατί μετά την απελευθέρωση ήρθε ο εμφύλιος που ανάγκασε ουσιαστικά την χώρα να συνεχίσει να βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση. Δέκα συνεχόμενα χρόνια πολεμικών συγκρούσεων που διέλυσαν τον κοινωνικό ιστό της Ελλάδας, καθιστούσαν στην πράξη απαγορευτική τη γιορτή της απελευθέρωσης.
Γιατί η ελευθερία κράτησε για πολύ λίγο.
Κάπως έτσι και σαν ένα ακόμη έθιμο, βλέπουμε την παραδοξότητα να απλώνει τα δίχτυα της πάνω από την εθνική μας εορτή. Για την ιστορία, η απελευθερώση της Ελλάδας έγινε στις 12/10/1944.
*Ευχαριστούμε για τη βοήθεια τον “ειδικό” Τάσο Μαλεσιάδα.
