Ήταν καλοκαίρι του 2008, όταν η άνανδρη δολοφονία νεαρού Αυστραλού στη Μύκονο από κάποια πολύ σκληρά αγόρια, συγκλόνισε για ακόμη μια φορά την ελληνική κοινωνία. Γράφτηκαν και ειπώθηκαν πολλά τότε, όμως σε αυτό που εγώ θα σταθώ και θα πάρω σαν αφορμή, είναι το μεγαλείο της ψυχής που κρύβουν οι άνθρωποι μέσα τους, ακόμη και σε αυτές, τις φρικτές στιγμές. Οι γονείς του αγοριού, αποφάσισαν ότι το παιδί τους έφυγε πριν προλάβει να προσφέρει όσα θα μπορούσε. Έτσι λοιπόν, βρήκαν τον τρόπο να προσφέρει ζωή με τον θάνατο του. Σήμερα, η καρδιά του, χτυπά στα στήθη κάποιου άλλου ανθρώπου, αποδεικνύοντας με κάθε τρόπο ότι η ζωή βρίσκει πάντα τρόπο να συνεχίζεται.
Στην Ελλάδα, στη χώρα που ο φόβος, η προκατάληψη και η αμάθεια δεσπόζουν πάνω από τη δήθεν προοδευτική σκέψη μας, η δωρεά οργάνων αποτελεί ακόμη ένα ταμπού. Πρώτος δωρητής όλων του των οργάνων, για να μαθαίνεις και εσύ και εγώ, ήταν ο 13μιση χρονών Κώστας! Θύμα τροχαίου το 1989, οι γονείς του έχοντας χάσει τα πάντα, τα έδωσαν όλα. Το δρόμο όμως, για τη δωρεά οργάνων άνοιξε ο Αντώνης Σαμαράκης, άσχετα αν τα πράγματα δεν προόδευσαν εντυπωσιακά από το 2003. Ο Έλληνας συγγραφέας, σαν τελευταία επιθυμία δώρισε το σώμα του, στο τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
“Να σκορπιστώ στο πουθενά, αλλά όχι επί ματαίω”
Με νομοσχέδιο που ψηφίστηκε στη Βουλή και ισχύει από την 1 Ιουνίου του 2013, όλοι οι Έλληνες είμαστε εν δυνάμει δωρητές. Σε περίπτωση που δεν αρνηθούμε γραπτώς πριν το θάνατο μας τη διαδικασία της δωρεάς, τα όργανα μας δωρίζονται σε όποιον έχει ανάγκη. Βασική παράμετρος του νόμου, αποτελεί η απαραίτητη συναίνεση του οικογενειακού περιβάλλοντος. Φυσικά και έγινε το έλα να δεις σε συντηρητικούς κύκλους…
“Θα μας σκοτώνουν νόμιμα”, “Θα μας τραβάνε από την πρίζα”, “Θα είμαστε ζωντανοί και θα βλέπουμε τη σπλήνα μας να πηγαίνει περίπατο”, “Θα έρθει η Δευτέρα παρουσία και θα την υποδεχθώ χωρίς νεφρό” και άλλες τέτοιες, φοβερής ανοησίας εμπνεύσεις. Βλέπεις, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο αποφάσισε να μην εισαχθεί το μάθημα σχετικά με τις μεταμοσχεύσεις στα δημόσια σχολεία, κρίνοντας το “αντιπαιδαγωγικό”. Λογικά τους φαινόμαστε αρκετά δυνατοί χαρακτήρες, για να αντιμετωπίζουμε καθημερινά την ανθρώπινη βλακεία.
Είναι στα αλήθεια σημαντικό, να αναγνωρίσουμε ότι μια τέτοια απόφαση είναι δύσκολη για τη στιγμή που έρχεται. Μια στιγμή παντοτινού αποχωρισμού ενός ανθρώπου που αγαπάμε. Η συναισθηματική φόρτιση, η αδυναμία αποδοχής του θανάτου, οι τύψεις για τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης, συναντουν την ελλιπή ενημέρωση και “ρίχνουν τον διακόπτη”. Η ελληνική κουλτούρα, είναι αντίθετη σε αυτή τη διαδικασία και αυτό αποδεικνύεται στη χειρότερη επίδοση μας, ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες.
Το 2015, καταγράφηκαν μόλις 3,5 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Για να συνειδητοποιήσεις το ιδιαιτέρως χαμηλό ποσοστό, αρκεί να λάβεις υπόψιν ότι η Κροατία (!) έχει καταφέρει μέσα σε λίγα χρόνια, να φθάσει τα ποσοστά της Ισπανίας (35 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού) και σχεδόν να μηδενίσει τις λίστες αναμονής της. Στην πράξη, ο ασθενής που περιμένει μόσχευμα στην Κροατία, έχει μέση αναμονή περίπου 6 μήνες, στην Ελλάδα πρέπει να περιμένει 7-8 χρόνια.
Η διαδικασία είναι συντονισμένη και ελεγχόμενη από τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων. Γιατροί τριμελούς επιτροπής, κάνουν δύο φορές διάγνωση εγκεφαλικού θανάτου (κανείς δεν μπορεί να επανέλθει στη ζωή αν επέλθει εγκεφαλικός θάνατος), ενημερώνεται ο ΕΟΜ και αφού γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις, αναλαμβάνει η ομάδα μεταμόσχευσης. Πρακτικά, σχεδόν ΟΛΟ το ανθρώπινο σώμα μπορεί να μεταμοσχευθεί ΑΛΛΑ από τους μόλις 40 εξειδικευμένους γιατρούς που έχουμε στη χώρα.
Να το κάνουμε λιανά: Το ποσοστό επιβίωσης μετά τη μεταμόσχευση ξεπερνά το 95%. Πως λοιπόν είναι δυνατόν να μην αντιδρούμε σε αυτό;
Και εκεί που κάπως το σκέφτεσαι, σκάει αυτό το τέρας αγιοσύνης Αμβρόσιος και σου λέει κράτα το πάγκρεας να μη σου φύγει όταν θα είσαι κάτω από το χώμα. Χέστηκε για το αν θα λυτρώσεις έναν συνάνθρωπο σου. Δεν τον βλέπεις που μιλά για παράδεισο και έχει κλείσει πρώτο καζάνι πίστα στην κόλαση;
Για να είμαστε ωστόσο δίκαιοι με το ράσο και για να μη μου κόψει και την καλημέρα η μάνα μου, υπάρχουν και φωνές που λένε:
“O Xριστός έδωσε το σώμα του για σώσει τους ανθρώπους και εμείς δεν θα δώσουμε τα όργανα μας;”
Είμαστε μια νέα γενιά μυαλών και θέλω να πιστεύω ότι η το νόημα της ζωής μας είναι και η ζωή των άλλων. Το να γίνεις δωρητής οργάνων είναι διαδικασία λίγων λεπτών από μια μέρα που ίσως αλλάξει τον κόσμο ενός ανθρώπου. Σε αφήνω λοιπόν να το σκεφτείς (ή να το ξανασκεφτείς) με τα λόγια της καρδιοχειρούργου Κρίστιαν Μπαρνάρντ:
“Χίλιες φορές να μεταμοσχεύσεις μια καρδιά, παρά να τη χώσεις στο χώμα και να τη φάνε τα σκουλήκια”
Αφήνω αυτό εδώ για να καταλάβεις γιατί τα λέω όλα αυτά